De videodienst Netflix verslaat ook in het reformatorische volksdeel zijn duizenden. Laten we eerlijk in de spiegel kijken en ons bezinnen op het gebruik hiervan.
Als studentenbaantje bracht ik in Middelharnis post rond. Bij de bibliotheek in het centrum bezorgde ik de nieuwste boeken en bij de naastgelegen videotheek de nieuwste films. Zo’n vijftien jaar geleden was het de heersende overtuiging dat je in deze winkel niet hoorde te komen als je ook op zondag in de kerk zat. De videotheek is verdwenen en nu zijn op internet alle speelfilms te vinden.
De grootste speler op de online filmmarkt is Netflix. Deze site heeft een enorm aanbod van speelfilms en tv-series. Het bedrijf – in 1997 opgericht – biedt een abonnement aan waarmee je voor zo’n acht euro per maand onbeperkt films kunt kijken. Dat deze site succesvol is, blijkt wel uit het feit dat de videodienst 140 miljoen betalende abonnees heeft, waarvan drie miljoen in Nederland.
Enorm aanbod
Dagelijks komen er nieuwe films beschikbaar op Netflix. Als je een willekeurige week onder de loep neemt, zie je dat in deze week de film ”Fire in the Maternity Ward” is toegevoegd. De introductie meldt dat in deze film comedian Anthony Jeselnik de grenzen van zijn humor opzoekt, omdat hij er genoegen in schept dingen te zeggen die anderen niet zeggen. Of lees de beschrijving van ”The Wandering Earth”. In deze film zou de mensheid op zoek zijn naar een nieuwe ster, omdat Jupiter dreigt te botsen met de aarde. Het lot van de planeet ligt nu in handen van een paar onverwachte helden. En in de serie ”Bonding” klust een New Yorkse studente bij als dominatrix, iemand die in gewelddadige seksuele rollenspellen de rol van meesteres speelt. Zij zet haar beste homovriend van de middelbare school in als haar assistent.
Een Netflix-abonnement is totaal anders dan het lenen of kopen van videobanden of dvd’s, zoals dat tot enkele jaren geleden nog gebruikelijk was. Het aanbod is er online altijd en wordt alleen maar groter. Een kijker hoeft niet de deur uit om de nieuwste film in huis te halen. Daarnaast werken de algoritmes van Netflix zo dat de videodienst de gebruiker precies díe films presenteert die aansluiten bij het eerdere kijkgedrag. Als een gebruiker bijvoorbeeld vooral gewelddadige films kijkt, worden vooral die aanbevolen. Ten derde betaalt de gebruiker niet per film, maar een vast bedrag per maand. Er is dus geen financiële drempel om een film te kijken. Ook de tijdsbesteding is forser. Als er net een film is bekeken met een cliffhanger (een spannend en open einde) is de verleiding enorm groot om ook de volgende aflevering van de serie te bekijken, die al beschikbaar is.
Hedonistisch
Ik wil vier argumenten noemen waarom een christelijk leven niet samen kan gaan met een Netflix-abonnement. Ten eerste is er eigenlijk geen speelfilm te vinden waarin niet één van de Tien Geboden wordt overtreden. Als ik mag spreken voor en met jongeren over verantwoord mediagebruik, dan komt altijd wel de speelfilm in beeld. Op mijn stelling dat een Bijbels leven niet samengaat met het bekijken van speelfilms komt steevast forse tegenwind. Ik zou met deze stelling alles te veel over één kam scheren. Als ik dan vraag hoeveel speelfilms zij kennen waarin niet één van de Tien Geboden wordt overtreden, blijft het stil. Of er komen één of twee specifieke titels. Op de vraag of ze deze genoemde films alleen bekijken, is het antwoord ontkennend.
Ten tweede komt de hedonistische levensstijl van bekende acteurs het huis binnen en worden de laatste roddels en nieuwtjes over hen gevolgd.
Ten derde laat iedere speelfilm die is gemaakt voor volwassenen een leven zien waarin overspel, geweld en rijkdom worden verheerlijkt. Daarmee staat het gespeelde gedrag mijlenver af van een leven met de Heere. Jongeren schakelen: zo zijn er reformatorische jongeren die tussen de twee diensten op zondag meerdere films op Netflix bekijken en deze ervaringen uitwisselen op het kerkplein.
Ten vierde heeft een film een grotere invloed op de kijker dan een boek op de lezer. Illustratief daarvoor is dat Amerikaanse onderzoekers een verband legden tussen een opmerkelijke stijging van het aantal zelfdodingen bij tieners en de enorm populaire Netflix-serie ”13 Reasons Why”.
Gouden kalf
Het gebruik van Netflix onder reformatorische jongeren en hun ouders groeit. Uit een onderzoek dat ik vorig jaar voor Kliksafe deed, bleek dat het percentage Netflix-abonnementen onder het reformatorische volksdeel even groot is als in de seculiere wereld.
Ik wil oproepen om eerlijk in de spiegel te kijken over Netflix. Ieder jaar worden de gouden kalveren in Nederland uitgereikt aan onder anderen de beste acteurs. De winnaars ontvangen als prijs een gouden kalf in miniatuurvorm. Het heeft slanke poten, maar ook voldoende vlees. De kop omhoog van trots om de eer die het krijgt, de oren wijd open om de toejuichingen van het publiek goed tot zich door te laten dringen. Juist toen de Heere aan Mozes Zijn wet had gegeven, wilde het volk iets anders. Zij maakten een gouden kalf om het te vereren. Toen Mozes van de berg naar beneden kwam, zag hij de chaos en gooide hij van boosheid en verdriet de twee stenen tafelen kapot. En dat allemaal vanwege de verering van het gouden kalf. Daarom: zeg nee tegen Netflix.
De auteur is practor mediawijsheid en digitale didactiek op het Hoornbeeck College. www.hoornbeeck.nl/practoraat voor het complete artikel.
