Ouders van opgroeiende kinderen doen er goed aan de filmcultuur buiten de deur te houden. Maar niet zonder gesprek hierover, bepleit Steven Middelkoop.
Een veenbrand speelt zich met name ondergronds af. Daarbij blijven de vlammen onzichtbaar. Maar onverwacht duikt het vuur op aan de oppervlakte...
Terecht stelt columnist Diederik van Dijk (RD 24-10) kritische vragen over de filmcultuur onder reformatorische jongeren. Wat speelt er dan?
Duivels dichtbij
Recent (26-10) startte op Netflix de nieuwe serie ”Chilling Adventures of Sabrina”. Het gaat over een 16-jarig meisje dat ontdekt dat ze heks is en magie inzet om een wedstrijd te winnen. Geregeld loopt dit uit de hand. Zo snijdt ze een medestudent de keel door en brengt ze een dode tot leven. Volgens een recensent is de serie vooral de moeite waard vanwege de toespelingen op het christendom.
Een jongere appte mij een fragmentopname. Het toont een juf met een kleuterklas. Zij vertelt de kinderen een parodie op het verhaal van Eva. Citaat: „De Valse God zei: „U mag het niet eten! U mag het ook niet aanraken, anders sterft u. Maar stierf Eva toen ze van het fruit at, kinderen?” „Nee!” antwoorden de kinderen in koor. „Nee, natuurlijk niet”, beaamt de juf. „De Valse God loog tegen Eva.””
Dan wordt de suggestie gedaan dat dit gebeurde omdat de naakte vrouw dan in de tuin bleef. De juf vervolgt: „Maar onze heer Satan, in de vorm van een slang, gaf Eva kennis en stelde haar in vrijheid.”
Dat een dergelijke serie wordt uitgezonden, is schokkend. Tegelijkertijd bekruipt mij de vraag: Zouden reformatorische jongeren deze serie dan ook kijken?
De realiteit leert dat velen van hen simpelweg kijken wat populair is. „Eerst schrik je, maar het wordt steeds normaler”, zo geven zij aan. Denk daarbij aan gewelds-, vloek- en seksscènes. Begrijpelijk, want het werkt verdovend. Jongeren ervaren het als ontspannend om een paar afleveringen van een serie te kijken als afleiding na het (leer)werk.
Mijding
Met de afwijzing van het medium televisie was de discussie over films decennialang voor velen gesloten. Dr. J. M. D. de Heer geeft in zijn proefschrift aan dat in de jaren 70 van de vorige eeuw het lidmaatschap van omroepverenigingen binnen zijn kerkgenootschap ten sterkste werd ontraden. Synodevoorzitter ds. A. Vergunst bepleitte „uiterste distantie.”
Nu is Netflix geen omroep, maar door middel van een abonnementsvorm kent het wel een vorm van lidmaatschap. De praktijk wijst uit dat er van „uiterste distantie” op dit punt geen sprake is. Uit onderzoek in opdracht van Kliksafe (2018) blijkt dat reformatorische jongeren net zo veel gebruikmaken van Netflix als hun seculiere leeftijdsgenoten.
Met de veranderingen van technische mogelijkheden kierden in veel gezinnen vensters naar de filmcultuur open. Waar regelgeving de deur optisch sloot, vond het wereldwijde web zijn eigen toegangswegen in het gezin. Het tocht in huis.
Terwijl opvoeders beschroomd met elkaar spreken over het nut van seksuele opvoeding zijn jongeren hen al ver voorbij. Ouders beseffen immers niet dat de film ”Fifty Shades of Grey” momenteel bijzonder populair is op Netflix? Laten ze geen illusies koesteren, veel jongeren weten meer dan hun ouders. Daarbij (b)lijken de filmbeelden veelal normatief voor de realiteit. Met alle gevolgen van dien.
Het ligt voor de hand om op basis van genoemde voorbeelden de nuance aan te brengen dat niet elke serie zo heftig is. Dat is ook zo. Maar wordt een serie zonder seks en geweld populair?
Bekering en distantie
Wie eerlijk gemaakt wordt voor het aangezicht van de Heere zal beseffen dat het digitaal ondergaan van godslastering, geweld en overspel ons niet onbevlekt achterlaat. Die verdoving dient daarom doorbroken te worden. Dan komen we erachter dat Thomas Brooks gelijk had: „Totdat wij zondigden, is satan een parasiet, nadat wij zondigden, is hij een tiran.”
Ouders van opgroeiende kinderen moedig ik aan om de filmcultuur buiten de deur te houden. Maar niet zonder gesprek hierover. Spreek samen over de invloed van godslastering, seksualiteit en geweld op ons denken. Het kan zo maar zijn dat een opvoeder namelijk vroeg of laat ontdekt dat het tocht in huis, terwijl de deur toch echt dicht zat.
Laten we dit gesprek niet voeren als moraalridders, maar als biddende ouders die hun kinderen met vallen en opstaan voorgaan in de omgang met de Heere. In het besef dat Christus’ bloed vloeide voor zondaren. Bij Hem is verlossing voor zowel acteurs als (beginnende) filmverslaafden. Als er sprake is van een geestelijke strijd zijn we aangewezen op geestelijke middelen.
Richting jongeren kan ik kort zijn: Breek ermee. Laat je kostbare tijd niet in bezit genomen worden door iemand die je heil niet zoekt, maar je ondergang. Scherm je niet af, maar zoek heil bij het kruis.
De auteur is programmamanager bij Yona Foundation.
