Het was een goed initiatief van ds. G. H. Kruijmer uit Lage Vuursche en G. M. Breugem uit Waddinxveen om de meeste catechismuspreken van de hervormde predikant ds. G. Boer (1913-1973) gebundeld uit te geven. Preken van elke zondagsafdeling zijn onder hun leiding verzameld, nauwkeurig bewerkt en omgewerkt van spreektaal tot leestaal. Het is een royale bundel geworden, die De Banier heeft uitgegeven. Bijna alle catechismusvragen komen aan de orde. De inhoud ervan is een goudmijn.
Ds. Boer had de gave om in de prediking de mens pastoraal in zijn verlorenheid voor het aangezicht van Christus te plaatsen en zo de prediking der verzoening aan het hart te leggen. Je hoort zijn indringende, zware en bewogen stem in deze preken terug. Je vindt hier een heldere uitleg van de geloofsleer met een pastorale, onderscheidenlijke toepassing. Daarbij worden de lijnen van de prediking doorgetrokken tot voor de rechterstoel van Christus. Alle dwalingen en afwijkingen naar links en naar rechts ontleedt hij op een ontdekkende wijze. Daarvoor worden steeds Bijbelse argumenten aangevoerd.
Pastoraal
Deze catechismuspreken zijn vooral pastoraal gericht. Zo worden door ds. Boer de Twaalf Artikelen „twaalf touwen” genoemd „die de Heere vanuit de hemel laat afdalen om zondaren in hun verlorenheid op te zoeken.” De preken zijn inhoudelijk zo profetisch geladen dat ze weinig aan actualiteit verloren hebben en dus nog zeker op onze tijd gericht zijn. Het lijkt wel alsof ds. Boer veel van onze tijd voorvoeld heeft, ondanks dat die preken vele jaren geleden zijn gehouden. Scherp ontdekkend legt hij de nood van zijn tijd bloot. Zo komen de vragen van de moderne mens in die preken ook aan de orde, die pastoraal en Bijbels gefundeerd worden beantwoord.
De preken zijn vol van het werk van de drie-enige God. Je komt ervan onder de indruk hoeveel ds. Boer in één preek meegeeft aan onderwijs met een zeer uitgebreide Bijbelse fundering van de verschillende geloofsstukken.
Op een evenwichtige wijze wordt de verhouding van Wet en Evangelie bepreekt en daarmee verbonden ook de drie stukken: ellende, verlossing en dankbaarheid. Daarvan zegt hij: „Er kon er niet één gemist worden. Ze kunnen niet door elkaar gegooid of op zijn kop gezet worden. Maar in orde behandelt de catechismus hiermee de grondstukken en de grondvragen van het geloof.”
Blijvende actualiteit
Ds. Boer had veel oog voor de bijzondere formulering van de inhoud van vragen en antwoorden van de catechismus. Hij laat zo de blijvende actualiteit van de Heidelberger als Bijbels gefundeerd onderwijs zien. „De mensen die zeggen dat de catechismus uit de tijd is, zullen zelf eerder uit de tijd zijn dan onze catechismus”, zo is een bekende uitspraak van ds. Boer. Gedeelten die weleens wat weggezet worden als middelmatige zaken, bespreekt hij op een heldere wijze. Zo krijgt de waarde van de stijl in de eredienst in de zondagen over het gebed alle aandacht.
Je hoort de kerk der eeuwen terug, als je in deze preken de stem hoort uit de Oude Kerk, (Nadere) Reformatie, van de puriteinen en van Kohlbrugge. Zo wordt de gemeenschap der heiligen geproefd met allen die een even dierbaar geloof deelachtig zijn. Deze bundel draagt de schone titel ”Gegronde troost”. Inderdaad geven deze preken in alle toonaarden de troost en zekerheid weer van het werk van Vader, Zoon en Heilige Geest. Je voelt in dit boek iets van de worsteling van de kerk der eeuwen.
Deze bundel beveel ik kerkbreed aan. Ik denk ook aan ambtsdragers, predikanten en studenten, die tegenover de geestelijke oppervlakkigheid van onze tijd hier een voorbeeld van onderscheidenlijk preken vinden dat in onze tijd helaas vaak gemist wordt. Een Bijbelse prediking geeft lering, vermaning, vertroosting en bestraffing. Dat ontdek je in dit boek. Zo’n prediking geeft inderdaad gegronde troost. Hartelijk aanbevolen voor jong en oud.
Gegronde troost. Uitleg van de Heidelbergse Catechismus, ds. G. Boer; uitg. De Banier; 746 blz.; € 59,95
