De strijd tussen Rusland en Oekraïne duurt inmiddels dertien dagen. Volg het laatste nieuws in dit liveblog.
Advertentie
Polen zet druk op NAVO-partners om Oekraïne meer gevechtskracht in de lucht te geven. De regering in Warschau heeft besloten alle beschikbare MiG-jachtvliegtuigen gratis, direct en gevechtsklaar naar de Amerikaanse Ramstein-legerbasis in Duitsland te vliegen.
Piloten van de Oekraïense luchtmacht kunnen daarmee overweg en de regering in Kiev heeft gevraagd om ondersteuning. De Poolse regering maakte eerder duidelijk geen gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne te sturen en het bevriende buurland ook niet toe te staan zijn vliegvelden te gebruiken.
De toestellen worden als het aan Polen ligt overgedragen aan de Amerikaanse luchtmacht, die dan wel F16-jachtvliegtuigen moet leveren om de Poolse verdediging op peil te houden. Warschau zegt aan alle voorwaarden die Washington stelt te willen voldoen, maar er zijn signalen dat de VS vooralsnog terughoudend reageren op de voorgelegde deal. De door Polen gewenste ruil hangt al een tijd in de lucht, maar NAVO-landen willen niet betrokken raken in gevechten met Rusland in Oekraïne, ook niet indirect.
Rusland heeft voor woensdagochtend in Oekraïne een nieuw staakt-het-vuren afgekondigd dat evacuaties uit vijf belegerde steden mogelijk moet maken, melden Russische persbureaus. Het zou onder meer gelden voor de hoofdstad Kiev, Marioepol en Soemi. Uit deze Noord-Oekraïense stad konden dinsdag duizenden mensen vertrekken.
„We zullen vechten tot het einde”, aldus de Oekraïense president Volodimir Zelenski in een videoboodschap tot het Britse parlement. De leider van het door Rusland aangevallen Oost-Europese land verwees daarmee naar de beroemde oorlogstoespraak die de Britse premier Winston Churchill in 1940 hield.
McDonald’s sluit zijn 850 restaurants in Rusland uit afschuw over de inval in Oekraïne. Volgens topman Chris Kempczinski was het een moeilijk besluit, maar is het onmogelijk het menselijk leed bij de Oekraïners te negeren.
Volgens Kempczinski was het vanwege de duizenden werknemers van McDonald’s in Rusland moeilijk om gehoor te geven aan de steeds luidere roep om een boycot. In totaal heeft McDonald’s zo’n 62.000 werknemers in het land. Zij zullen worden doorbetaald, belooft McDonald’s.
Unilever stopt met de import uit en export naar Rusland, maar blijft wel in het land actief. Het Britse concern voor voedings- en verzorgingsmiddelen blijft Russen nog producten verkopen die binnen de landsgrenzen zijn gemaakt, meldt topman Alan Jope in een schriftelijke verklaring.
Negen op de tien Nederlanders maken zich zorgen over de oorlog in Oekraïne, meldt I&O Research op basis van een peiling in opdracht van de NOS onder ruim 2000 mensen. Ruim vier op de tien (44 procent) van de ondervraagden zijn bang voor een aanval met kernwapens of ontwrichting van de wereldorde. Toch steunt een aanzienlijke meerderheid een harde lijn qua economische sancties tegen Rusland.
Het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Griekenland is uitgesteld vanwege de oorlog in Oekraïne. Ook „het menselijke leed van de Oekraïense bevolking” speelt mee, zo meldt de Rijksvoorlichtingsdienst dinsdag. Het paar zou van 16 tot en met 18 maart een bezoek brengen aan Griekenland.
Advertentie
“Nu, terwijl ik dit schrijf, wordt Charkiv door de Russen in de as gelegd.”
Automobilisten moeten naar verwachting woensdag gemiddeld ruim 11 cent meer voor een liter diesel gaan betalen. Volgens consumentencollectief UnitedConsumers stijgt de adviesprijs van de brandstof gemiddeld richting de 2,30 euro per liter.
Ook de prijs van benzine gaat weer omhoog, ongeveer naar de 2,50 euro per liter. Dat zou neerkomen op een gemiddelde stijging van de adviesprijs van bijna 4 cent in een dag tijd. Pomphouders kunnen wel afwijken van de adviesprijzen, die UnitedConsumers al sinds het begin van deze eeuw bijhoudt. In de praktijk betalen automobilisten de adviesprijzen alleen langs de snelweg.
VN-organisatie UNESCO roept op tot betere bescherming van het culturele erfgoed in Oekraïne nu de Russische invasie verwoesting zaait in het land. De bescherming moet ook de vrede bevorderen, zegt UNESCO-directeur Audrey Azoulay in een verklaring.
De opvang voor Oekraïense vluchtelingen in Harskamp hoeft komende nacht naar alle waarschijnlijkheid geen mensen op noodbedden te laten slapen in ruimtes die daar niet voor bestemd zijn. Afgelopen nacht waren er ongeveer 120 mensen teveel in de opvang, maar de gemeente Ede heeft extra noodopvang in de regio geregeld, zegt een woordvoerster. Op de legerplaats is ruimte voor 950 mensen.
De Verenigde Staten verbieden de import van fossiele brandstoffen uit Rusland. Dat heeft president Joe Biden in een toespraak bekendgemaakt. Met de stap wil het Witte Huis de druk verhogen op Rusland, dat voor een groot deel van zijn inkomsten afhankelijk is van de verkoop van olie, gas en kolen. Overigens voeren de VS slechts een klein deel van hun olie en gas uit Rusland in.
Sportwagenbouwer Ferrari stopt voorlopig met het maken van auto’s voor de Russische markt. Dat doet het Italiaanse bedrijf vanwege de situatie in Rusland en Oekraïne. Ook maakt Ferrari 1 miljoen euro over voor Oekraïners die in nood zijn door de oorlog in hun land. Ferrari liet eerder al weten dat Rusland een kleine markt voor het bedrijf was.
De Amerikaanse inlichtingenchef Avril Haines verwacht niet dat de Russische president Vladimir Poetin wordt afgeschrikt door de gevolgen van internationale sancties en tegenslagen in Oekraïne, maar de strijd in het land mogelijk verder opvoert.
„Onze analisten zijn van mening dat het onwaarschijnlijk is dat Poetin zich door dergelijke tegenslagen laat afschrikken en in plaats daarvan kan escaleren”, zei ze tijdens een hoorzitting in het Huis van Afgevaardigden over wereldwijde bedreigingen.
CIA-baas William Burns sprak dezelfde verwachting uit. „Ik denk dat Poetin op dit moment boos en gefrustreerd is. Hij zal waarschijnlijk zijn inspanningen verdubbelen en proberen het Oekraïense leger te verslaan zonder rekening te houden met burgerslachtoffers”, aldus Burns.
Terwijl de opvanglocatie in Harskamp afgelopen nacht vol raakte met vluchtelingen uit Oekraïne, waren er elders in het land nog 1700 opvangplekken beschikbaar. Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) zei na het kabinetsberaad dat er nog plaats was op locaties in Groningen en Gorinchem. Het is niet duidelijk wat er nu precies is geregeld om de Oekraïners te verdelen over de verschillende locaties.
Het Rode Kruis, VluchtelingenWerk Nederland en het Leger des Heils krijgen gezamenlijk de taak om vluchtelingen uit Oekraïne onder te brengen bij particulieren die vrijwillig een opvangplek hebben aangeboden. Ze moeten helpen bij de werving, screening en begeleiding van de particulieren, schrijft staatssecretaris van Asiel Eric van der Burg in een brief aan de Kamer.
De Verenigde Staten maken dinsdag een importverbod bekend op Russische fossiele brandstoffen. Het land doet dat zonder zijn Europese bondgenoten, meldt persbureau Bloomberg op basis van ingewijden. Met name Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zouden bang zijn voor sterk stijgende prijzen en tekorten als er geen olie en gas meer uit Rusland kan worden geïmporteerd.
Minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken noemt Oekraïne door de Russische invasie „een breuklijn waar de strijd tussen democratie en dictatuur voor het oog van de wereld wordt uitgevochten”. „Rusland heeft de Europese veiligheidsordening, zoals die na de Val van de Muur gestalte kreeg, aan gruzelementen geslagen”, schrijft de minister in een brief waarin hij de hoofdlijnen van zijn beleid voor de komende tijd uiteenzet.
De mensen achter burgerinitiatief Room for Ukraine zijn van plan om de opvang van Oekraïense oorlogsvluchtelingen zelf te gaan regelen, buiten de overheid om. Ze hebben inmiddels genoeg aanmeldingen binnen om 5000 tot 6000 mensen tijdelijk te huisvesten, vertelt initiatiefnemer Louis de Mast uit Nijmegen.
„Ik heb weinig illusies dat de overheid de regie pakt”, zegt De Mast. Hij studeerde social work en is al langer betrokken bij hulpverlening aan vluchtelingen.
In Oekraïne is sinds het begin van de Russische invasie de dood van 474 burgers bevestigd, meldt het mensenrechtenkantoor van de Verenigde Naties. Dat tekent aan dat het werkelijke aantal aanzienlijk hoger is omdat recente meldingen van honderden slachtoffers uit steden als Marioepol, Volnovatsja en Izioem nog niet zijn geverifieerd en verwerkt.
Een prijsstuntactie bij een benzinepomp van TinQ in Berkel en Rodenrijs heeft dinsdagmiddag voor een verkeersinfarct gezorgd, meldt de ANWB. Volgens de verkeersdienst stond de „hele gemeente vast” en liep de vertraging op tot een uur. De politie kwam er aan te pas om de enorme toeloop in goede banen te leiden.
TinQ viert deze week zijn twintigjarige jubileum door op bepaalde tankstations een uur lang de brandstofprijzen flink omlaag te gooien. Zo kostte een liter benzine in Berkel en Rodenrijs tussen 13.00 uur en 14.00 uur 1,17 euro, terwijl de reguliere prijs ruim twee keer zo hoog ligt.
Giro555 wil de helft van de opbrengst voor Oekraïners binnen een half jaar uitgeven aan acute noodhulp in en rond het land. Het gaat dan bijvoorbeeld om het bevoorraden van schuilplekken met waterflessen, voedsel en medicijnen. Het grootste gedeelte van het geld verwachten de samenwerkende hulporganisaties het komende jaar te hebben besteed. „Dit hangt wel af van hoe de situatie zich ontwikkelt”, aldus de stichting.
CNV roept werkgevers op om ruimhartig te zijn met thuiswerken vanwege de hoge brandstofprijzen. Tegelijk vindt de vakbond dat de reiskostenvergoeding van werknemers die wel naar hun werk moeten komen zo snel mogelijk moet worden verhoogd. Volgens CNV wordt het anders voor velen onbetaalbaar om naar het werk te komen.
Werkgevers mogen 0,19 euro per kilometer onbelast vergoeden. Dat bedrag is sinds 2006 niet aangepast. Met deze brandstofprijzen dekt de maximale onbelaste kilometervergoeding de kosten al lang niet meer, beargumenteert een woordvoerster van FNV. Die vakbond pleitte er vorige week ook al voor dat alle werkenden een kilometervergoeding van zeker 0,19 euro moeten krijgen.
„Maar veel werkgevers vergoeden helemaal niets, of vergoeden slechts 6 cent per kilometer”, zegt CNV-voorzitter Piet Fortuin. „Met name in sectoren als distributiecentra, horeca, catering en pakketbezorging is het uitermate slecht geregeld.” De bonden zetten in nieuw af te sluiten cao’s in op een adequate kilometervergoeding. CNV zegt dat 5 miljoen werkenden niet kunnen thuiswerken. „Voor hen moeten de reiskosten dus echt goed geregeld zijn”, aldus Fortuin.
Volgens CNV wil 90 procent van de Nederlandse thuiswerkers dat ook na de coronapandemie blijven doen. Toch vraagt volgens de vakbond een derde van de werkgevers hun personeel om weer naar kantoor te komen. „Thuiswerken is een goed middel om de hoge benzineprijzen te mijden”, stelt CNV.
Het is heel aannemelijk dat vluchtende Oekraïense burgers worden beschoten, zegt NAVO-chef Jens Stoltenberg. Hij waarschuwt dat het een oorlogsmisdaad is om op burgers te vuren. „Dat is volstrekt onaanvaardbaar.”
Stoltenberg is niet de eerste westerse leider die schendingen van het oorlogsrecht door Rusland in Oekraïne openlijk bekritiseert. Onder meer de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken ging Stoltenberg al voor.
„Er zijn heel geloofwaardige berichten over burgers die onder vuur komen terwijl ze proberen te evacueren”, zei Stoltenberg dinsdag op bezoek bij de Letse president. „We hebben echte humanitaire corridors nodig, die geheel worden geëerbiedigd.”
De secretaris-generaal van de NAVO maakte eerder al duidelijk dat de westerse militaire alliantie niet zal ingrijpen om bijvoorbeeld Russische gevechtsvliegtuigen uit het Oekraïense luchtruim te weren. Hij wijst op „de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat het conflict niet escaleert en buiten Oekraïne om zich heen grijpt”.
De opmars van de Russische troepen in Oekraïne is aanzienlijk vertraagd en op sommige plekken zelfs tot stilstand gekomen, aldus een adviseur van president Volodimir Zelenski. „De strijdkrachten die blijven oprukken, rukken op in kleine groepen.”
De adviseur meldt in een op televisie uitgezonden briefing dat het Oekraïense leger op sommige plekken is begonnen met de tegenaanval. Sinds het begin van de Russische invasie op 24 februari worden Oekraïense gebieden vanuit het noorden, westen en zuiden aangevallen. De grootste stad die Rusland heeft bezet is de havenstad Cherson in het zuiden van Oekraïne, die voor de invasie bijna 300.000 inwoners had.
De Europese Unie is „belangrijker dan ooit” voor de veiligheid en stabiliteit op het continent. Dat heeft minister van Financiën en vicepremier Sigrid Kaag gezegd tijdens een toespraak over het Europa-beleid van het kabinet op de Maastricht University.
Kaag noemde de EU een „ongekende vredesmachine”. Dankzij Europese samenwerking kende een groot deel van de Europeanen na de Tweede Wereldoorlog „veiligheid en stabiliteit zoals ze die in de decennia daarvoor nog niet gekend hadden”.
Hoe verder de oorlog de afgelopen jaren uit zicht raakte, hoe vanzelfsprekender de vrede werd, zei Kaag. De aanval van Rusland op Oekraïne in „de zwarte nacht van 23 op 24 februari” kwam volgens haar dan ook als „een ongemeen harde realiteitscheck”.
Tegelijkertijd ziet Kaag sinds het begin van de oorlog „een niet eerder vertoonde eensgezindheid en daadkracht” binnen de EU. „Als onze vrede, veiligheid en gemeenschappelijk waarden op het spel staan, weten we te leveren en zijn we samen één. Ik hoop dat we dit kunnen volhouden, ook in betere tijden.”
De groei van de Nederlandse economie zwakt flink af door de oorlog in Oekraïne. Dat voorzien economen van de Rabobank. Dit komt volgens hen doordat de prijzen van bijvoorbeeld voedsel en energie door de oorlog verder stijgen en ook langer hoog zullen blijven. Daarnaast zorgen de sancties tegen Rusland en vrijwillige boycots van bedrijven voor een minder snelle groei van de Nederlandse export.
De Oekraïense vluchtelingen die nu in Europa worden opgevangen, moeten na aankomst regelmatig worden getest op besmettelijke ziektes. De vaccinatiegraad in Oekraïne is namelijk aanzienlijk lager dan in andere Europese landen. Dat adviseert de Europese gezondheidsdienst ECDC.
Het gaat onder meer om het coronavirus. Eind februari was ongeveer een op de drie Oekraïners volledig ingeënt tegen het virus. Volgens de internationale organisatie OESO is dit de laagste vaccinatiegraad in Europa. „Veel mensen die nu Oekraïne ontvluchten zijn vermoedelijk niet volledig gevaccineerd”, concludeert het ECDC daarom. Bovendien zijn kinderen uit Oekraïne minder vaak gevaccineerd tegen ziekten, hun bescherming is volgens het ECDC „niet optimaal”.
Het ECDC raadt aan om de Oekraïense vluchtelingen vooral te vaccineren tegen het coronavirus, polio en mazelen.
Een tijdelijk staakt-het-vuren rond de Oekraïense stad Soemi wordt grotendeels nageleefd, zegt de regionale gouverneur. Hierdoor kunnen volgens hem burgers, onder wie ongeveer duizend buitenlandse studenten, via een zogenoemde humanitaire corridor worden geëvacueerd.
Konvooien van twintig tot dertig auto’s vertrekken in golven, zei gouverneur Dmitro Zjivitskii op televisie.
Voor vijf belegerde Oekraïense steden zijn vluchtroutes open voor mensen die willen vertrekken, maakte het Russische ministerie van Defensie eerder bekend. Het gaat om Kiev, Charkov, Marioepol, Soemi en Tsjernihiv. Bij Marioepol werden dertig bussen op pad gestuurd op burgers op te pikken via een humanitaire corridor naar door Oekraïne gecontroleerd gebied. Kort daarna beschuldigden de Oekraïners de Russen ervan de corridor te beschieten.
Rusland en Oekraïne zijn al drie keer bijeengekomen voor onderhandelingen, maar die leverden geen doorbraak op. De Chinese president hoopt dat „de gesprekken doorgaan zodat er resultaten worden bereikt en een grootschalige humanitaire crisis wordt voorkomen”, aldus de Chinese staatszender CCTV.
Volgens Xi moet verdere escalatie in Oekraïne worden voorkomen. Hij zei dat Frankrijk en Duitsland zich moeten inspannen om de negatieve gevolgen van de crisis te beperken en uitte ook zijn zorgen over de wereldwijde economische gevolgen van de sancties voor Rusland.
China heeft de Russische invasie in Oekraïne niet veroordeeld, maar heeft ook niet expliciet zijn steun uitgesproken. Het land stuurt wel humanitaire hulp naar Oekraïne. De Chinese buitenlandminister Wang Yi verklaarde maandag dat Beijing bereid is om als bemiddelaar op te treden, maar zei ook dat de vriendschap tussen China en Rusland ondanks de oorlog „ijzersterk” is.
Het Oekraïense ministerie van Defensie beschuldigt de Russen ervan de humanitaire corridor in de zuidoostelijke havenstad Marioepol niet te respecteren. „De vijand lanceerde een aanval precies in de richting van de humanitaire corridor”, aldus het ministerie op Facebook. Ook meldt het dat het Russische leger „kinderen, vrouwen en ouderen de stad niet wil laten verlaten”. „Dergelijke acties zijn niets anders dan genocide”.
Vicepremier Irina Veresjtsjoek maakte even daarvoor op televisie bekend dat dertig bussen onderweg waren naar de belegerde Oekraïense stad om evacués op te pikken via een humanitaire corridor naar door Oekraïne gecontroleerd gebied. Al zei ze toen al dat er tekenen waren dat Russische troepen in de richting schoten van een route voor humanitaire hulp, zonder verdere details te geven.
Sinds enkele dagen belegert het Russische leger Marioepol. De stad is van strategisch belang vanwege de nabijheid van de geannexeerde Krim en de Donbas-regio, waar de pro-Russische separatistische troepen zich bevinden. Pogingen om zo’n 300.000 burgers uit de havenplaats, die pakweg 450.000 inwoners telt, te evacueren zijn de afgelopen dagen herhaaldelijk mislukt. Kiev en Moskou beschuldigden elkaar ervan het bestand niet te respecteren.
Voor vijf belegerde Oekraïense steden zijn vluchtroutes open voor mensen die willen vertrekken, maakte het Russische ministerie van Defensie eerder bekend. Het gaat om Kiev, Charkov, Marioepol, Soemi en Tsjernihiv. Dinsdagmorgen meldden de Oekraïense autoriteiten dat inderdaad is begonnen met evacuaties uit Soemi en ook uit Irpin aan de noordwestelijke rand van Kiev.
Het kabinet gaat de opvang van grote aantallen vluchtelingen uit Oekraïne als een crisis behandelen. Dat betekent onder meer dat over de kwestie regelmatig overleg gaat plaatsvinden onder leiding van minister Dilan Yeşilgöz (Justitite en Veiligheid). Dat heeft minister-president Mark Rutte gezegd na afloop van kabinetsoverleg over de oorlog in Oekraïne.
De crisisaanpak betekent dat verschillende ministeries sneller met elkaar kunnen samenwerken om de opvang van Oekraïners in goede banen te leiden en allerlei vraagstukken op te lossen. Het gaat bijvoorbeeld ook om volkshuisvesting, onderwijs en zorg, aldus Rutte. Zij zullen ook samenwerken met de betrokken sectoren. Er komen vooral vrouwen en kinderen en zij moeten ook naar school. Ook zorg is nodig, bijvoorbeeld psychische hulp vanwege trauma’s die de vluchtelingen mogelijk hebben opgelopen.
Rutte zei dat niet is in te schatten hoeveel Oekraïners uiteindelijk in Nederland terechtkomen. De meeste mensen gaan volgens hem naar buurlanden als Polen en Moldavië toe. Als het daar echt te veel wordt, zei Rutte, dan komen ze naar andere landen zoals Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en Engeland.
Tot nu toe hebben zich bijna 1400 Oekraïners in Nederland gemeld, schrijft staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie) in een brief aan de Tweede Kamer. De verwachting is dat het er de komende tijd veel meer zullen worden. Volgens hem kan vooralsnog iedereen opgevangen worden. Afgelopen nacht ontstond in Harskamp een tekort aan bedden, maar elders in het land waren volgens de staatssecretaris nog honderden bedden vrij.
Er zijn volgens de staatssecretaris nu ongeveer 2000 opvangplekken beschikbaar voor Oekraïners. Met de veiligheidsregio’s is afgesproken dat zij bij elkaar 50.000 plaatsen moeten regelen, waarvan de helft al op korte termijn. Daar moet ruimte voor gevonden worden terwijl er ook al een „acute vraag” is naar opvangcapaciteit voor groepen uit andere landen, onder wie kinderen en jongeren die zonder ouders naar Nederland zijn gekomen.
In totaal zijn volgens de Verenigde Naties meer dan twee miljoen mensen voor het oorlogsgeweld in Oekraïne op de vlucht.
Bespioneerd worden door een Rus lijkt een ver-van-je-bedshow. Toch kan een hacker dichterbij komen dan gedacht. Tien tips om je ertegen te wapenen.
Nederland gaat samen met Duitsland de plaatsing van Patriot-raketten in Slowakije voorbereiden. Dat gebeurt op verzoek van de NAVO. Defensieminister Kajsa Ollongren zei na afloop van kabinetsoverleg over de oorlog in Oekraïne dat daarover een principebesluit is genomen.
De plaatsing van de luchtverdedigingswapens wordt nu logistiek voorbereid, waarbij de Duitsers „in the lead” zijn. Er gaan ongeveer 150 Nederlandse militairen mee, zegt de minister. Wanneer de plaatsing gebeurt, is nog niet duidelijk, maar volgens haar zo snel als mogelijk is. Eerst moet er nog een formeel besluit volgen.
De plaatsing van de Patriots is bedoeld om de oostflank van het NAVO-gebied militair te versterken. De NAVO is daar druk mee bezig vanwege de Russische dreiging.
Een Patriot-raket kan zeer snel op grote hoogte raketten, helikopters en vliegtuigen uitschakelen. Het wapensysteem kan 20 kilometer hoog en 60 kilometer ver komen. De Nederlandse strijdkrachten beschikken sinds 1987 over dit systeem. De afgelopen jaren is het gemoderniseerd. De luchtverdedigingseenheid werkt nauw samen met de Duitsers.
Terwijl de Nederlandse asielopvang helemaal vol zit, wachten duizenden mensen die zich hebben aangemeld om zelf Oekraïense vluchtelingen te huisvesten nog op uitsluitsel. „Onze aanmelders staan te springen om te helpen, ze worden ongeduldig”, vertelt Huib van Mierlo van burgerinitiatief Onderdak Oekraïne. Daar hebben zich inmiddels 7700 gastgezinnen aangemeld, die volgens de initiatiefnemers in totaal zo’n 20.000 mensen „in een huiselijke omgeving kunnen opvangen”.
Het burgerinitiatief wordt tegelijkertijd overspoeld met verzoeken tot huisvesting. „Van een vrouw uit Amsterdam die in contact staat met weeshuizen in Oekraïne kregen we bijvoorbeeld de aanvraag of we 800 weeskinderen opvang kunnen bieden.” Ook uit het Poolse Krakau kwam al een hulpverzoek binnen, omdat daar alle locaties vol zitten. In totaal hebben meer dan 2 miljoen Oekraïners het land verlaten om aan het oorlogsgeweld te ontkomen.
Per provincie legt Van Mierlo een database aan van alle aanmeldingen. Hij wil de uitvoering niet zelf gaan doen, maar overlaten aan een professionele organisatie. Het besluit daarover is aan staatssecretaris Eric van der Burg (Justitie en Veiligheid), zegt hij. Onderdak Oekraïne heeft al dagen contact met mensen van het ministerie, maar dat heeft nog geen besluit genomen. „We staan in nauw contact met het team van de staatssecretaris.”
De Duitse federaal aanklager doet onderzoek naar mogelijke oorlogsmisdaden door Russische troepen in Oekraïne. Er is een procedure gestart voor het verzamelen van bewijs, dat later eventueel kan worden gebruikt om personen te vervolgen.
Justitieminister Marco Buschmann heeft opdracht gegeven voor het onderzoek. „We zullen al het bewijs van oorlogsmisdaden verzamelen en veiligstellen”, zei hij tegen de krant Passauer Neue Presse. Het Russische leger wordt er onder meer van beschuldigd aanvallen op burgers uit te voeren.
Het federaal parket in Karlsruhe heeft volgens persbureau DPA al concreet bewijs in handen. Duitsland kan verdachten van oorlogsmisdaden vervolgen, ook als de strafbare feiten in andere landen zijn gepleegd.
Minister-president Mark Rutte roept mensen die Russen in Nederland uitschelden of bedreigen in verband met de oorlog in Oekraïne op daar „onmiddellijk” mee te stoppen. „Hier helpen we helemaal niemand mee en het is niet beschaafd”, aldus de premier.
Rutte zegt in toenemende mate berichten te horen over „verbaal geweld of zelfs erger” tegen Russische mensen, organisaties en bedrijven in Nederland. „Ik verwerp die ten zeerste”, zegt hij. „Wij zijn in strijd met Poetin en zijn regering, niet met Russen en al helemaal niet met Russen in Nederland.”
Individuele Russen kunnen er volgens de premier niets aan doen wat er op dit moment gebeurt in Oekraïne. De premier stelt vast dat velen van hen zich juist afkeren van dit „vreselijke geweld”.
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn „diep geraakt” door het gesprek dat ze dinsdag voerden met mensen uit de Oekraïense gemeenschap. Het koningspaar ontving hen op Paleis Noordeinde in Den Haag om te praten over de oorlog in Oekraïne.
„Mensen uit de Oekraïense gemeenschap in Nederland vertelden ons vandaag hun verhaal. Zij spraken over hun angst, woede en peilloze verdriet. Over de liefde voor hun dierbaren. En over hun overtuiging dat vrijheid zal zegevieren”, schrijven Willem-Alexander en Máxima in een korte verklaring. „De gesprekken hebben ons diep geraakt. Oekraïne verdient ons aller steun.”
Ook de Oekraïense ambassadeur Maksym Kononenko en zijn vrouw Tetjana Dorosjenko waren bij het gesprek aanwezig. Kononenko had kort voor het gesprek een brief ontvangen van de Oekraïense president Volodimir Zelenski, waar hij een stukje uit voorlas. In een video gedeeld door het koninklijk huis is te horen dat Willem-Alexander praat over „donkere scenario’s” die hij zich „niet eens kan voorstellen”.
Anderhalve week geleden viel het Russische leger Oekraïne binnen. Verscheidene gebieden worden bezet en veel Oekraïners zijn op de vlucht geslagen. Vlak na het uitbreken van de oorlog betuigde het koningspaar hun steun aan Zelenski.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft in een videoboodschap geklaagd over de loze beloften van het Westen. „Ik hoor al dertien dagen beloftes, dat we luchtsteun krijgen, dat we vliegtuigen krijgen, maar in het Westen wordt er al dertien dagen geen besluit over genomen.”
Zelenski hamert erop dat er een no-flyzone moet komen „om de Russische moordenaars” uit het Oekraïense luchtruim te houden. Maar de VS en de NAVO willen dat niet omdat ze dan actief deelnemer aan de oorlog worden.
Het Oekraïense ministerie van Defensie beschuldigt de Russen ervan de humanitaire corridor in de zuidoostelijke havenstad Marioepol niet te respecteren. „De vijand lanceerde een aanval precies in de richting van de humanitaire corridor”, aldus het ministerie op Facebook. Ook meldt het dat het Russische leger „kinderen, vrouwen en ouderen de stad niet wil laten verlaten”.
Vicepremier Irina Veresjtsjoek maakte even daarvoor op televisie bekend dat dertig bussen onderweg waren naar de belegerde Oekraïense stad om evacués op te pikken via een humanitaire corridor naar door Oekraïne gecontroleerd gebied. Al zei ze toen al dat er tekenen waren dat Russische troepen in de richting schoten van een route voor humanitaire hulp, zonder verdere details te geven.
Voor vijf belegerde Oekraïense steden zijn vluchtroutes open voor mensen die willen vertrekken, maakte het Russische ministerie van Defensie eerder bekend. Het gaat om Kiev, Charkov, Marioepol, Soemi en Tsjernihiv. Dinsdagmorgen meldden de Oekraïense autoriteiten dat inderdaad is begonnen met evacuaties uit Soemi en ook uit Irpin aan de noordwestelijke rand van Kiev.
Shell vertrekt helemaal uit Rusland. Het olie- en gasconcern maakte al eerder bekend zijn investeringen in olie- en gaswinningsactiviteiten in het land te verkopen, maar stopt nu ook met de ongeveer vierhonderd tankstations in het land. Ook zal Shell geen olie en gas meer kopen die afkomstig is uit Rusland. Daarmee houdt Shell zich naar eigen zeggen aan nieuwe regels van de Britse regering.
Shell zegt direct te stoppen met het aankopen van Russische olie. Lopende contracten zullen niet vernieuwd worden. Vorige week kochten oliehandelaren van Shell wel een partij Russische olie die met een flinke korting werd aangeboden. Het bedrijf kreeg daarop veel kritiek.
„We zijn ons intens bewust van het feit dat die beslissing, hoewel die werd genomen met het veiligstellen van de levering als belangrijkste afweging, niet de juiste was”, zegt topman Ben van Beurden nu. Na de kritiek maakte Shell bekend de winst van die partij olie te schenken aan goede doelen die de Oekraïense bevolking en vluchtelingen helpen.
Rusland heeft opnieuw een staakt-het-vuren afgekondigd in meerdere steden in Oekraïne. Dat moet evacuatie van burgers via zogenoemde humanitaire corridors mogelijk maken. Wat houden deze vluchtwegen in en hoe veilig zijn ze? Vijf vragen en antwoorden.
Het aantal vluchtelingen uit Oekraïne heeft de grens van 2 miljoen gepasseerd. Sinds het begin van de Russische invasie op 24 februari zijn in totaal 2.011.312 mensen gevlucht naar buurlanden, blijkt dinsdagochtend uit nieuwe cijfers van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.
Maandag ging het nog om ruim 1,7 miljoen vluchtelingen. Vluchtende Oekraïners steken vooral de grens naar Polen over. De Poolse grenswacht heeft ruim 1,2 miljoen mensen geregistreerd. Een deel van deze groep reist door naar andere landen in Europa. Omdat in de Europese Unie geen grenscontroles zijn, is niet duidelijk hoeveel vluchtelingen zijn aangekomen in bijvoorbeeld Nederland.
De Verenigde Naties schatten dat het aantal vluchtelingen kan oplopen tot 5 miljoen. Na de eerste vluchtelingenstroom komt waarschijnlijk een tweede golf van meer kwetsbare vluchtelingen. „Als de oorlog voortduurt, zullen we mensen gaan zien die geen middelen en ook geen connecties hebben”, aldus UNHCR-hoofd Filippo Grandi.
Rusland heeft opgeroepen terug te keren naar „de vreedzame coëxistentie” tussen Moskou en Washington uit de tijd van de Koude Oorlog (1947-1989). Dit heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou geopperd. Het land blijft bereid „een eerlijke en respectvolle dialoog” aan te gaan met de Verenigde Staten en hoopt dat er weer normale relaties tussen de twee kunnen komen.
Tijdens de Koude Oorlog tussen het Westen en de communistische Sovjet-Unie werden directe confrontaties zo veel mogelijk vermeden.
Zeker 21 burgers zijn in de Oekraïense stad Soemi omgekomen door luchtaanvallen van het Russische leger. Onder de slachtoffers zouden ook twee kinderen zijn. De informatie is afkomstig van de regionale autoriteiten en is niet onafhankelijk geverifieerd.
De Oekraïense hulpdiensten zeiden maandagavond dat „vijandelijke vliegtuigen” appartementencomplexen hadden aangevallen. Lichamen van de slachtoffers werden in de vroege ochtend geborgen.
Soemi ligt in het noordoosten van Oekraïne, ongeveer 350 kilometer ten oosten van de hoofdstad Kiev en niet ver van de grens met Rusland. Er vinden al dagenlang zware gevechten plaats. Na afspraken met Rusland worden inwoners dinsdag voor het eerst via een humanitaire corridor uit de stad geëvacueerd.
De voormalige Oekraïens president Viktor Janoekovitsj vindt dat staatshoofd Volodimir Zelenski op moet geven in de oorlog tegen Rusland. „U bent persoonlijk verplicht het bloedvergieten te stoppen en koste wat kost een vredesakkoord te sluiten”, schreef de pro-Russische politicus in een bericht dat dinsdag door het Russische staatspersbureau RIA Novosti is verspreid.
„Dit is wat Oekraïne, de Donbas en Rusland van u verwachten”, zei de ex-president. Volgens hem zouden de westerse partners van Kiev zo’n stap ook toejuichen.
Janoekovitsj werd in 2014 afgezet tijdens protesten door pro-westerse demonstranten. Sindsdien leeft de 71-jarige in ballingschap in Rusland. In zijn thuisland werd hij bij verstek veroordeeld tot dertien jaar gevangenisstraf wegens hoogverraad.
Nederlandse internetaanbieders blokkeren zes Russische mediasites, zo laten verschillende providers dinsdag desgevraagd weten. Maandag heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) hen laten weten dat ze vijf sites van RT en de site van Sputnik mogen blokkeren. Daarmee wordt gehoor gegeven aan de EU-sancties tegen Rusland.
ACM heeft de providers zes websites doorgegeven die geblokkeerd mogen worden. Het gaat om de adressen naar RT English, RT UK, RT Germany, RT France, RT Spanish en de site van Sputnik. Woordvoerders van VodafoneZiggo, KPN en T-Mobile laten weten de sites te blokkeren. VodafoneZiggo verwacht dit „zo snel mogelijk, waarschijnlijk dinsdag” voor elkaar te hebben en ook T-Mobile zegt de blokkade „zo snel mogelijk” te organiseren.
KPN laat weten gevolg te geven aan het EU-verbod „ondanks onze fundamentele bezwaren tegen het blokkeren van websites”. De woordvoerder licht toe dat „het niet aan ons is om te bepalen wat goed en slecht is”. KPN zou volgens de woordvoerder niet moeten bepalen welke content wel en niet doorgeven wordt. De provider wil gevolg geven aan de opdracht van „netneutraliteit: wij bepalen niet met knoppen welke sites wel en niet aan kunnen blijven”. Desondanks verwacht KPN dinsdag rond het middaguur de blokkade van de Russische staatsmedia georganiseerd te hebben.
Nederland bereidt zich vanwege de oorlog in Oekraïne voor op de „meest negatieve scenario’s” voor de energievoorziening, „ook voor de komende winter”. Er wordt gekeken naar alternatieven voor Russisch gas, zegt minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie. Rusland heeft gedreigd de kraan dicht te draaien.
„Als je het helemaal zonder Russisch gas moet doen, betekent dat voor Europa 40 procent minder gas. Dan moet je dus uit andere landen snel nieuwe import regelen, maar vooral ook dat je het gasverbruik serieus terug moet gaan dringen”, aldus de minister. Als die energiebron daadwerkelijk wordt afgesloten zal er volgens Jetten namelijk een „serieus tekort” ontstaan en „verdere prijsstijgingen”.
Volgens Jetten is het van belang dat Europa „veel sneller” energie-onafhankelijk wordt. Toch wordt ook gesproken met onder meer Algerije over gasleveranties. Ook zegt de minister dat groene waterstof een alternatief zou kunnen worden. Verder hoopt hij dat mensen kijken hoe ze hun gasverbruik kunnen terugdringen door bijvoorbeeld de verwarming lager te zetten.
Duitsland overweegt langer gebruik te maken van steenkool voor zijn energievoorziening. Dat is „voor Nederland geen optie”, zegt de minister. „Maar ik snap wel dat elke Europese lidstaat nadenkt wat ze moet doen in het allerslechtste scenario, en wat alternatieve bronnen zijn.” Gronings gas omschreef hij vorige week als een „aller-, allerlaatste redmiddel”.
Svetlana Tichanovskaja vocht steeds tegen de despoot van Belarus, maar de gevluchte oppositieleidster strijdt nu voor de onafhankelijkheid van haar land. Ze wil meer sancties tegen het regime, zei ze voorafgaand aan een gesprek met minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) in Vilnius, de hoofdstad van Litouwen, waar zij in ballingschap zit.
Er komt een „nationaal informatiepunt” waar Oekraïense vluchtelingen terechtkunnen voor opvang. Dat zegt staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie) voorafgaand aan het kabinetsoverleg over de oorlog in Oekraïne. Nadere details, bijvoorbeeld wanneer dat informatiepunt opengaat, geeft hij nog niet.
Het kabinet heeft de veiligheidsregio’s gevraagd in totaal 50.000 opvangplekken te regelen, waarvan de helft al op korte termijn beschikbaar moet zijn. Er hebben zich volgens hem tot dusver zo’n duizend Oekraïners in Nederland gemeld. „En we verwachten er veel meer”, aldus Van der Burg. Waar zij worden opgevangen „is iets wat we nationaal gaan regelen”.
Een olieboycot van Rusland. Daarvoor pleitte de Litouwse minister Gabrielius Landsbergis van Buitenlandse Zaken tijdens een bezoek van collega-minister Wopke Hoekstra.
„Het is een goed startpunt”, zei Landsbergis over een mogelijke boycot van Russische olie. Olie levert het bewind van president Vladimir Poetin meer geld op dan gas, aldus Landsbergis. Bovendien kunnen andere landen volgens hem Russische olie vrij eenvoudig vervangen.
In de Europese Unie ligt zo’n boycot van olie echter ingewikkeld. „Het zal geen makkelijke discussie worden”, erkende Landsbergis. In de Verenigde Staten is het parlement al gekomen met een voorstel voor een Russische olieboycot.
„Wij nemen een soortgelijke positie in”, verklaarde minister Hoekstra op een gezamenlijke persconferentie. Maar hij wees er ook op dat veel Europese landen veel afhankelijker zijn van Russische olie en gas dan Nederland. Er moet rekening worden gehouden met de belangen van al onze Europese bondgenoten, benadrukte Hoekstra.
De opvang voor Oekraïners in Harskamp is afgelopen nacht helemaal vol geraakt. Vanwege de drukte moesten mensen op noodbedden slapen in ruimtes die daarvoor niet bestemd zijn, zo meldt het COA dinsdag. Volgens het Centraal Orgaan opvang asielzoekers kunnen er in Harskamp geen nieuwe vluchtelingen meer bij. Zij moeten zich nu elders melden.
De gemeente Ede probeert binnen de veiligheidsregio extra opvang te vinden. Volgens het COA is het ook belangrijk „dat op veel meer plekken in het land opvangmogelijkheden komen, vandaag al en ook de dagen daarna”.
Vorige week werd bekend dat Harskamp Oekraïense vluchtelingen zou opvangen. Zij ontvluchten het land vanwege de Russische invasie. Op de legerplaats is ruimte voor 950 mensen. Vorig jaar werden er nog achthonderd evacués opgevangen uit Afghanistan. De laatste Afghaanse vluchtelingen verlieten Harskamp begin december vorig jaar.
De Europese gasprijs steeg dinsdagochtend met meer dan 30 procent door de vrees dat de oorlog in Oekraïne zal leiden tot verstoringen van de Russische gasleveringen aan Europa. De prijsstijging volgde op het dreigement van de Russische vicepremier Aleksandr Novak om de gasleveringen aan Europa op te schorten door pijplijn Nord Stream 1 buiten gebruik te stellen als het Westen de invoer van Russische olie gaat verbieden.
De prijs voor gas op de toonaangevende Amsterdamse gasbeurs schoot bij de opening meer dan 32 procent omhoog, maar viel snel wat terug. Momenteel bedraagt de prijsstijging 12 procent tot 255 euro per megawattuur. Maandag werd nog een record bereikt van meer dan 335 euro per megawattuur na berichten dat de Verenigde Staten en hun bondgenoten overwegen een verbod op de import van Russische olie.
In Europa zijn Duitsland en het Verenigd Koninkrijk echter terughoudend over een dergelijk direct verbod aangezien de beide landen sterk afhankelijk zijn van Russische olie. De Europese Unie zal dinsdag wel een plan presenteren om de import van Russisch gas het komende jaar met twee derde terug te brengen, meldde de Britse zakenkrant Financial Times. Zo wil de EU de afhankelijkheid van Rusland verminderen. Europa is voor ongeveer 40 procent van de aardgasbehoefte afhankelijk van Rusland.
Ongeveer 1,2 miljoen mensen uit Oekraïne zijn de grens naar buurland Polen overgestoken. De nieuwe cijfers van de Poolse grenswacht laten opnieuw een flinke stijging zijn van het aantal gearriveerde vluchtelingen. Een dag eerder waren het er iets meer dan 1 miljoen.
Sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne op 24 februari vluchten Oekraïners massaal richting Polen, maar ook andere buurlanden hebben te maken met een stroom aan vluchtelingen. Het is niet duidelijk hoeveel mensen vanuit deze landen zijn doorgereisd naar andere delen van Europa.
Voor vijf belegerde Oekraïense steden zijn vluchtroutes open voor mensen die willen vertrekken, meldt het Russische ministerie van Defensie. Het gaat om Kiev, Charkov, Marioepol, Soemi en Tsjernihiv. Het is de bedoeling dat de strijdende partijen zich aan een wapenstilstand houden om het gebruik van de humanitaire corridors mogelijk te maken. Dat is eerder in met name Marioepol mislukt.
De Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek maakte voor de Russische aankondiging bekend dat de humanitaire corridor voor inwoners van Soemi, in het noordoosten van Oekraïne, open zou gaan. Dinsdagmorgen meldden de Oekraïense autoriteiten dat inderdaad is begonnen met evacuaties uit Soemi en ook uit Irpin aan de noordwestelijke rand van Kiev.
Burgers van Soemi kunnen eerst in bussen en daarna met eigen voertuigen vertrekken, zei Veresjtsjoek. De vicepremier verklaarde dat er afspraken waren gemaakt met Rusland. Dat land had een staakt-het-vuren voor vijf steden voorgesteld, zodat de inwoners kunnen worden geëvacueerd.
Afgelopen week werden ook al humanitaire corridors afgesproken, maar op meerdere plekken hielden toen de beschietingen aan. Het is niet duidelijk hoeveel mensen er gebruik van hebben gemaakt.
De waarde van de roebel nam dinsdagochtend met een kwart toe afgezet tegen de dollar. Reden voor deze sprong leek de onenigheid tussen de regeringen van de Europese Unie en de Verenigde Staten over een maatregel om import van Russische olie te verbieden.
De EU-ministers praten over een uitbreiding van de sancties tegen Rusland. Daarbij liggen ook beperkingen op de invoer van olie en aardolieproducten op tafel. Maar verscheidene Europese landen, waaronder Duitsland, zouden zich verzetten tegen een dergelijke stap. Andere lidstaten zoals Polen zouden juist druk uitoefenen op het landenblok om fossiele brandstoffen wel aan te pakken.
Volgens kenners zou met name de Duitse weerstand de prijs van de roebel, die de laatste tijd fors in waarde is gedaald, hebben opgedreven. De regering-Biden overweegt ondertussen de invoer van Russische olie te verbieden zonder de medewerking van Europese bondgenoten, althans in eerste instantie. Als de VS de Russische olie alleen in de ban zouden doen, zou dat volgens kenners een impact hebben op 400.000 vaten per dag. Als de EU meedoet gaat het om bijna 5 miljoen vaten.
De lijst met bedrijven die geen of minder zaken doen met Rusland wordt almaar langer. Luxeconcern Estée Lauder, technologiebedrijf IBM en energiereus Uniper zijn de laatste in een reeks ondernemingen die zeggen de relatie met Rusland te beperken vanwege de oorlog in Oekraïne.
Uniper, een van de grootste kopers van Russische gas, zegt geen nieuwe contracten met het land meer af te zullen sluiten. Via het huidige contract met de Russen krijgt het Duitse concern nog wel energie geleverd. De gasleveringen aan Uniper zijn essentieel voor de energiebehoefte in Duitsland en Europa.
Ook hervat Uniper het proces om zijn belang in het Russische nutsbedrijf Unipro van de hand te doen. Unipro bezit alleen al vijf energiecentrales in het land. Verder meldde Uniper dat het een afschrijving doet van bijna 1 miljard euro op zijn leningen aan gaspijpleiding Nord Stream 2 tussen Rusland en Duitsland. De leiding is al af, maar mogelijk wordt er nooit een vergunning voor verleend.
Uniper volgt met zijn beslissing het voorbeeld van andere grote Europese energieleveranciers als Shell en BP die ook al zeiden hun afhankelijkheid van Rusland te verkleinen. Het Duitse concern is voor 50 procent afhankelijk van Russisch gas. Unipro was daarnaast goed voor een vijfde van de verdiensten vorig jaar.
Russische soldaten hebben zondag enkele uren lang aanvallen uitgevoerd op een kruispunt in een stadje ten westen van Kiev, waar honderden burgers waren die de hoofdstad probeerden te ontvluchten. Dat rapporteert mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) op basis van ooggetuigen en beeldanalyses. Volgens de lokale burgemeester vielen er acht doden, onder wie twee kinderen.
Er waren ook enkele Oekraïense militairen aanwezig op het kruispunt, maar die waren in de minderheid, zegt HRW. De Oekraïense soldaten die zich op het kruispunt bevonden hielpen de vluchtelingen met hun bagage. Een paar honderd meter verderop waren Russische en Oekraïense troepen met elkaar in gevecht. Volgens HRW vuurden de Russen mogelijk bewust projectielen af richting het kruispunt.
„Het urenlange bombardement op een locatie met evacuerende burgers verhoogt onze zorgen dat Russische troepen willekeurige of onevenredige aanvallen uitvoeren en dat ze niet alle mogelijke voorzorgen nemen om burgerdoden te voorkomen”, zegt Richard Weir, onderzoeker bij HRW.
Er worden geen Russische dienstplichtigen of reservisten naar Oekraïne gestuurd, heeft president Vladimir Poetin maandag bekendgemaakt. Alleen beroepsmilitairen zullen het offensief in het buurland uitvoeren, aldus de Russische president.
„Dienstplichtige soldaten nemen niet deel en zullen niet deelnemen aan de gevechten. Er komt ook geen extra dienstplicht voor reservisten”, zei Poetin in een televisietoespraak. „De vastgestelde doelen worden alleen uitgevoerd door professionele militairen. Ik weet zeker dat ze op een effectieve manier veiligheid en vrede voor het Russische volk garanderen”, aldus de president.
Vicepremier Sigrid Kaag vindt dat de Verenigde Naties „te stil” zijn over de Russische invasie van Oekraïne. Ze zei dat maandag tijdens de televisie-uitzending van de inzamelingsactie van Giro 555.
„De VN is mij te stil”, vindt Kaag. „Ik hoop dat er achter de schermen allerlei bemiddelingspogingen zijn.” Op humanitair gebied hoort ze de VN wel, met bijvoorbeeld pleidooien voor evacuaties van burgers. „De VN zou ook een politieke rol kunnen hebben, maar Rusland heeft een veto in de Veiligheidsraad”, aldus Kaag.
Kaag trok de vergelijking met de oorlog in Syrië, waar Rusland de afgelopen jaren het regime van Bashar al-Assad bijstond. „Als je de Russische strategie ziet. De omsingeling, misschien toekomstige uithongering. Het doet me zó aan Syrië denken.”
De Oekraïense president Volodimir Zelenski blijft in Kiev, zegt hij in een nieuwe video die hij via Telegram heeft verspreid. Hij verklaarde dat hij zich niet ergens zou verschuilen en dat hij niet bang is.
„Vandaag is de twaalfde nacht van onze strijd”, zei Zelenski, „we zijn hier allemaal op onze plek, iedereen is aan het werk. Iedereen is waar hij moet zijn. Ik ben in Kiev, mijn team is bij me.”
Zelenski zei ook de vredesonderhandelingen met Rusland door te zetten. „We zijn realistisch. Dat is waarom we blijven praten. We zullen blijven aandringen op onderhandelingen tot we onze mensen kunnen vertellen dat we een weg naar de vrede gevonden hebben.”
Oekraïne heeft ondertussen soldaten uit het eigen leger die in onder meer Kosovo, Congo en Ivoorkust op missie waren teruggeroepen om het eigen land te verdedigen.
Gedurende de actiedag op maandag is zo’n 85 miljoen euro opgehaald voor Giro555, waarmee de teller in totaal op ruim 106 miljoen euro is gekomen. Verschillende radio- en televisiezenders deden aan de actiedag mee. Bovendien heeft het kabinet nog eens 15 miljoen euro bijgelegd, maakte minister Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) bekend. Met de opbrengst bieden hulporganisaties noodhulp zoals onderdak, medische zorg en schoon drinkwater aan getroffen Oekraïners.
De teller van Giro555 stond rond 06.00 uur nog op 21,4 miljoen euro, het moment waarop de speciale radio-uitzending van Radio555 van start ging in Hilversum.
De Oekraïense buitenlandminister Dmitro Koeleba heeft bevestigd dat hij deze week zijn Russische ambtgenoot Sergej Lavrov ontmoet in Turkije. De ontmoeting werd maandag gemeld door de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu.
Volgens Koeleba staat de ontmoeting gepland op 10 maart. „Als hij naar Antalya vliegt, doe ik dat ook. Laten we gaan zitten en praten”, aldus de Oekraïner. Als Lavrov bereid is een serieus gesprek te hebben, praten we „van diplomaat tot diplomaat”, zei Koeleba. „Maar als hij de absurde propaganda van de laatste tijd herhaalt, zal ik hem de harde waarheid die hij verdient vertellen”, aldus de Oekraïense buitenlandminister.
Volgens Koeleba sluit Oekraïne niet uit dat de president Volodimir Zelenski op enig moment direct in gesprek gaat met zijn Russische collega Vladimir Poetin. „Onze president is nergens bang voor, zelfs niet voor een directe ontmoeting met Poetin. Als Poetin ook niet bang is, laat hem dan naar de bijeenkomst komen en praten”, zei Koeleba.
NAVO-lidstaat Turkije had eerder bemiddeling in het conflict aangeboden. Ankara onderhoudt goede relaties met beide landen. President Recep Tayyip Erdogan vroeg zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin vorige week telefonisch de oorlog te beëindigen en op hoog niveau te gaan onderhandelen over een blijvende wapenstilstand en evacuatie van burgers. Tijdens dat gesprek zou de afspraak voor de ontmoeting van de buitenlandministers overeen zijn gekomen.
Minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) brengt dinsdag een bezoek aan de Nederlandse militairen in Litouwen. Die zijn al vijf jaar daar gelegerd ter afschrikking van de Russische dreiging. Na de Russische inval op de Krim in 2014 besloot de NAVO haar aanwezigheid in de Baltische regio te versterken.
De Baltische landen dringen sinds de Russische inval in Oekraïne aan bij de NAVO om de troepen van de enhanced Forward Presence permanent in de drie landen te stationeren. De Nederlanders blijven in elk geval nog tot eind 2024 in Litouwen.
De ongeveer 270 Nederlandse militairen zijn gelegerd in Rukla. Ze staan onder Duits commando. De regering in Berlijn besloot begin vorige maand 350 extra militairen naar Litouwen te sturen. De Nederlandse aanwezigheid groeit dit jaar naar maximaal 350 militairen.
Het is de tweede dag van Hoekstra’s bezoek aan de regio. Hij ging maandag langs in Finland, Estland en Letland.
Russische hackers zijn in de afgelopen weken druk bezig zijn geweest met spionage, phishing en andere aanvallen gericht op Oekraïne en de Europese bondgenoten. Dat heeft een speciale afdeling tegen cybercrime van internetbedrijf Google geconstateerd.
De Threat Analysis Group van Google, die zich richt op het verstoren van activiteiten van hackers en gebruikers waarschuwt, heeft maandag in een blog gemeld dat in de afgelopen twee weken de Russische hackers van Fancy Bear phishing-emails hebben gestuurd naar het Oekraïense mediabedrijf UkrNet. Met phishing-berichten proberen hackers inloggegevens van gebruikers te achterhalen.
Rusland ontkent dat het hackers op haar vijanden afstuurt. Google maakte niet bekend of de pogingen succesvol zijn geweest. Het bedrijf meldde ook activiteiten van hackers uit Belarus gericht op de Poolse en Oekraïense overheid en van in China gevestigde hackers die naar „Europese entiteiten” bijlagen met daarin virussen hebben gestuurd.
Rusland heeft maandagavond opnieuw een lokaal staakt-het-vuren afgekondigd in meerdere steden in Oekraïne, meldt het Russische staatspersbureau RIA Novosti. Dat moet dinsdag 10.00 uur Russische tijd (08.00 uur Nederlandse tijd) ingaan en de evacuatie van Oekraïense burgers via zogenoemde humanitaire corridors mogelijk maken, heeft het Russische ministerie van Defensie aangekondigd.
Het gaat om de Oekraïense steden Kiev, Charkov, Marioepol, Soemi en Tsjernigov.
Het Russische ministerie van Defensie kondigde maandagmorgen vroeg ook aan dat maandag om 08.00 uur vluchtroutes zouden worden opgezet bij Kiev, Charkov, Soemi en Marioepol. RIA publiceerde plattegronden waarop te zien was dat veel van deze corridors naar Rusland en Belarus leiden. Kiev veroordeelde de aankondiging direct als een „immorele stunt”.
Advertentie