Het is een verkapte vorm van vaccinatiedwang, het zorgt voor een tweedeling in de maatschappij en sinds de invoering ervan neemt het aantal besmettingen toe. Waar hebben we het over? Juist, de coronapas.
Weinig maatregelen zorgden voor zó veel verdeelde reacties in de maatschappij als het coronatoegangsbewijs, dat op 25 september werd ingevoerd ter vervanging van de afstandsregel. De druk op niet-gevaccineerden neemt door de pas steeds verder toe, foeterde de Leidse juriste Raisa Blommestijn toen ik haar halverwege september sprak. „Het gaat richting een vorm van dwang.” Nee hoor, van dwang is echt geen sprake, reageerde de Groningse rechtsgeleerde prof. Jan Brouwer per telefoon. „Je moet er niet aan denken dat mensen bijvoorbeeld uit hun huis zouden worden gehaald als ze weigeren een prik te halen.”
Het gaat inderdaad niet zo ver dat ongevaccineerden als misdadigers worden afgevoerd. Wel is het er voor hen bepaald niet makkelijker op geworden om ergens heen te gaan waar een QR-code verplicht is. Tenminste, voor wie geen bewijs van genezing op zak heeft. De enige route om dan toch ergens op een terrasje koffie te kunnen drinken, een etentje met collega’s bij te wonen of een museum met de familie te bezoeken, is die via de teststraat.
„Dictatuur van de bovenste plank”, tierde de Rotterdamse kroegeigenaar Marga Versluis. Liever dan het hoofd te buigen voor de regels van de overheid, besloot ze de deuren van haar muziek- en buurtcafé maar dicht te gooien. De onderneming bestond 36 jaar. Zo’n 600 horecaondernemers kozen voor een andere strategie: ze weigerden te controleren op het toegangsbewijs. Ze hadden geluk. Al snel bleek dat de meeste gemeenten amper toezien op de naleving van de maatregel.
Ook christenen uitten hun zorgen over de coronapas, zij het met andere argumenten. Sommigen brachten de pas in verband met het teken van het beest uit Openbaring 13.
Bij mij in de directe omgeving is kritiek op het toegangsbewijs ook niet van de lucht. Vooral demissionair minister De Jonge moet het vaak ontgelden. „Had hij niet beloofd dat er absoluut geen vaccinatiedwang en -drang zou komen? En wat zien we nu?” De beschrijvingen van de coronaminister die ik hoor, zijn weinig vleiend. „Draaikont”, „leugenaar” en „drammer”, om er een paar te noemen.
Toch kan ik er zelf niet zo mee zitten. Ik heb nog nooit een QR-code hoeven tonen. Ik ga nooit naar een bioscoop, voetbalwedstrijd of café. Ook ben ik zelden te vinden in restaurants of musea. De coronapas is ook nodig voor koorrepetities, maar mijn koor heeft zich onlangs opgeheven. Ik kan me echter goed voorstellen dat anderen het toegangsbewijs wel een onding vinden.
Daarnaast heb ik wel enig begrip voor de invoering van de maatregel. De coronacijfers waren té ongunstig om alle teugels te laten vieren. De pas werd ingevoerd ter vervanging van de afstandsregel. Het was kiezen tussen twee kwaden: iedereen afstand laten houden óf een pas verplichten, die alleen voor ongevaccineerden echt lastig is.
Het is wel de vraag waar het allemaal eindigt. Is de coronapas straks ook nodig op het werk? Wat als er een 2G-systeem komt en een negatief testbewijs niet meer volstaat? Hoe tijdelijk is de pas? De besluiten in omliggende landen voorspellen intussen weinig goeds. Griekenland, Oostenrijk en Duitsland kozen voor een vaccinatieplicht. Of die er ook in Nederland komt, zal het nieuwe jaar uitwijzen.