Van Gemert houdt van uniformiteit, van gesloten werelden en van zaken die door de tijd worden ingehaald. Met haar boek over jongensachtige meisjes en meisjesachtige jongens won ze bijna de World Press Photo. Ze werd in 2010 tweede in de categorie portretten.

Kenmerkend voor haar aanpak is dat zij vaak jarenlang te vinden is in de werelden die ze wil vastleggen. Het interieur, de identiteit en de relatie van de geportretteerde met zijn of haar leefomgeving staan centraal.

Ook is ze bekend van haar boek ”Kinderrijk”, over grote gezinnen, dat begin deze eeuw verscheen. Het was dit project dat aan de wieg stond van ”Kleurrijk Staphorst”. „Eind jaren negentig, in de periode dat ik met een fotoproject over grote gezinnen bezig was, wilde ik al in Staphorst families bezoeken. De vooroordelen over de geslotenheid van deze wereld waren toen de reden om niet aan het project te beginnen”, zegt Van Gemert.

Het duurde tot 2017 voordat haar idee om in Staphorst te gaan werken werkelijkheid werd. Van Gemert reisde met de trein door Nederland. Ze wilde sneeuwlandschappen fotograferen. Zodra ze in Overijssel arriveerde, kwam ze op het idee om nu eindelijk eens in Staphorst te gaan kijken. „Wat speelt zich af achter de groene luiken van de fraaie boerderijen? De interieurs, de klederdracht en vooral ook de combinatie daarvan intrigeerden mij mateloos. Ik zag dat het verdwijnt en wilde het op een integere wijze vastleggen.”

Het bleek dat de schijnbaar gesloten wereld minder afgeschermd was dan ze dacht. „Het duurde wel even, maar toen ik eenmaal contact had gelegd en het bleek dat ik niet op sensatie uit was, gingen deuren open. Mensen waren uiterst vriendelijk en ze vertelden veel. Ik had ook een logeeradres. Het viel mij op dat de mensen hier nog eerlijk en oprecht zijn. Het gaat veel minder om macht en ego’s dan in grote steden. Het is een vorm van traditionele goedheid die je meestal in een dorpsgemeenschap ziet en die in de huidige maatschappij voor een deel verdwenen is.”

Van binnenuit

Twee jaar lang fotografeerde Van Gemert in Staphorst. Haar geduld leverde een monumentaal boek op van 192 pagina’s met 130 foto’s. Mensen, Staphorster interieurs, kenmerkende platen van een wereld die weg­ebt. „Dit is het eerste boek dat een cultuur van binnenuit laat zien”, zegt Van Gemert. „De foto’s geven een indringend beeld van de vrijwel onbekende binnenwereld van een kleurrijke cultuur. Vooral de oudere generatie Staphorsters wordt belicht. Zij die hun hele leven trouw zijn gebleven aan de traditie, het geloof en de bijbehorende normen en waarden.”

Bijzonder is ook dat in dit boek enkele predikanten zijn geportretteerd die een belangrijke sociale rol spelen in de gemeenschap. De predikanten J. G. Zomer en T. W. S. Prins-van den Bosch van de hervormde gemeente de Rank, H. J. van Marle van de hersteld hervormde kerk Staphorst, P. van der Meulen, van de gereformeerde gemeente Rouveen-Staphorst en H. Born van de hervormde gemeente Rouveen staan met hun portret in het boek.

”Kleurrijk Staphorst” is af. Dat ging niet zomaar. Er was 20.000 euro nodig om het uit te geven. Geld dat Van Gemert niet op de plank had liggen. Daarom startte ze een crowdfundingsactie. Dat lukte. Zaterdag 17 juli wordt het boek gepresenteerd in boekhandel De Haan in Staphorst. Burgemeester Ten Kate ontvangt het eerste exemplaar.

In Museum Staphorst is tot en met 22 december een expositie te zien van foto’s die Van Gemert maakte in de gemeenschap. Als haar boek klaar, is het daar ook te koop, evenals als bij boekhandels in Staphorst, Meppel en Zwolle en via de website van de auteur, annievangemert.com.

Kleurrijk Staphorst, Annie van Gemert; uitg. in eigen beheer; 192 blz.; € 39,95