We voelen ons toch een beetje belachelijk. Maar het ziet er ook wel stoer uit: een lange, leren overjas. Zwaar om de schouders, lange panden, diepe zakken en winddicht. Terwijl we op een solex met 25 kilometer per uur door het Friese landschap pruttelen, is dat laatste op deze zonnige maar frisse middag in maart erg aangenaam.

Voor een luttele twee euro vijftig kregen we de solexjas mee tijdens onze tocht. Want dat hoort er toch wel bij, vonden we. Het stuk leer houdt de wind en de kou bovendien goed tegen. De jassen zijn allemaal origineel, zegt Ludwig de Vries (45), eigenaar van Solexverhuur Sloten.

We zijn toch een beetje op onze hoede als we de solexen zien

Samen met zijn vrouw Jelly (44) runt Ludwig het verhuurbedrijf in Wijckel. Tweeënhalf uur solexrijden door het Friese Gaasterland, waar wij voor kozen, kost 29 euro per persoon. Er zijn ook routes voor één uur en voor drie uur. Eventueel zijn die uit te breiden met bijvoorbeeld een lunch of een barbecue. Familie De Vries verhuurt behalve solexen ook e-choppers en fatbikes.

Het echtpaar begon het verhuurbedrijf vijftien jaar geleden in Sloten. Na vier jaar verhuisden ze naar Wijckel, maar de naam van het bedrijf bleef hetzelfde. In de loop der jaren kwamen er steeds meer snorfietsen bij, vertelt Ludwig. „Soms krijg ik een berichtje van iemand die er nog een in de schuur heeft staan. Zodoende heb ik ze van Groningen tot België opgehaald.”

Nieuws in beeld

Op de solex zit een kleine tweetaktmotor. beeld Sjaak Verboom

Om de motor van de solex aan te slingeren, moet je met je benen vaart maken, alsof je op een loopfiets zit. beeld Sjaak Verboom

Loopfiets

Als we de koffie die we bij binnenkomst kregen op hebben, legt Ludwig ons uit hoe de solex bediend moet worden. De snorfiets wordt aangedreven door een kleine tweetaktmotor aan het stuur. De decompressiehendel, net boven de rechterrem, is belangrijk. Dit knopje zorgt ervoor dat de druk in de cilinder kan ontsnappen. Het starten gaat daardoor makkelijker. Als je het knopje lang genoeg indrukt, verdwijnt de druk in de cilinder helemaal en stopt de motor.

Lees ook

Grootgebracht achterop de solex

We zijn toch een beetje op onze hoede als we de solexen zien staan. De snorfietsen zijn vijftig jaar oud. Komen we niet ergens stil te staan zonder brandstof of met een raar geluid in de motor? „Maak je geen zorgen”, zegt Ludwig. „Ik onderhoud ze zelf. Iets als een lekke band kan gebeuren, dat overkomt iedereen weleens.”

Met een zwarte hendel moeten we het motorblok op het voorwiel laten zakken; omhooggeklapt is de solex gewoon een fiets zonder versnellingen. „Als je stilstaat moet je óf het motorblok omhoogklappen, óf de motor uitzetten door de decompressiehendel in te duwen”, legt Ludwig uit. „Als je dat niet doet, brandt het aandrijfwiel zich door de band heen en dat is niet de bedoeling. Er is namelijk geen gashendel; als je gaat, ga je.”

Om de solex op gang te brengen moeten we het decompressiehendeltje induwen en vaart maken. Het motortje gaat dan vanzelf lopen. Alsof we op loopfietsen zitten, zetten we met onze benen af. En inderdaad, rochelend en kuchend komt het geval op gang. Voeten op de trappers, een beetje spelen met de rem om de solex aan te voelen, en we snorren de Munnikeleane op.

Hoitebuorren

Het monotone gebrom van de motor maakt het lastig om met elkaar te praten tijdens het rijden. Als de routebeschrijving op het stuur zegt dat we naar links of naar rechts moeten, moeten we hard naar elkaar roepen. En ook dat is niet altijd even makkelijk door de soms onmogelijke Friese namen. Probeer bijvoorbeeld ”Hoitebuorren” maar eens fatsoenlijk uit te spreken.

Met de leren jassen aan en de karakteristieke helmen op, voelen we ons heerlijk ouderwets. De zwarte motor bromt, het zadel piept en veert en wij genieten. We trekken bekijks van fietsers, buschauffeurs en werkmannen. Steevast roept onze verschijning een glimlach en in het geval van de stratenmakers een enthousiast „heeeuij!” op.

Puch

Eigenlijk is de solex een ouderwetse, simpelere versie van de elektrische fiets. Het idee om een hulpmotortje boven het voorwiel te plaatsen, komt van de Fransman Marcel Menesson. Deze ingenieur dacht dat na de Tweede Wereldoorlog weinig vraag naar auto’s zou zijn. Dus ontwierp hij een kleine motor die op het voorwiel van een fiets gemonteerd zat. In 1946 werd de VéloSolex officieel geïntroduceerd. Vanaf 1948 werden ze ook in Nederland geproduceerd en verkocht.

De fiets werd vooral populair bij studenten en arbeiders. In Nederland ontdekten ook veel ouderen de snorfiets. In de jaren zestig was de solex populair onder meisjes. Jongens reden liever op bromfietsen als de Puch. Tegenwoordig is het merk VéloSolex onderdeel van Rebirth. Er zijn nieuwe, elektrische modellen uitgebracht, geïnspireerd op het origineel.

IJsselmeer

De analoge route op het stuur leidt ons vooral over smalle landweggetjes, door bos, langs weilanden en sloten. Brommend trekt het tweetaktmotortje ons door het Friese landschap. We snuiven de geur op van mest, wanneer we langs een Friese boerderij met in koeienletters het jaartal 1910 op het dak rijden. Geheel passend in het tafereel zien we in de verte een paard-en-wagen.

De beschrijving die we van Ludwig en Jelly de Vries vooraf via de mail kregen, beloofde ons zicht op het IJsselmeer. Blijkbaar hebben we op onze solexen een andere route zitten, want het IJsselmeer blijft verstopt achter een dijk. We besluiten iets van de route af te wijken om bij een paviljoen wat te drinken. Daar kunnen we toch genieten van het uitzicht over het water.

We snorren via bospaadjes en landweggetjes door plaatsjes als Sondel, Oudemirdum en Balk. Richting het einde van de route krijgen we het ondanks de leren jas, sjaal en handschoenen koud. Ook slaat de zadelpijn toe. Gelukkig vertoont de motor geen problemen en stinkt de brandstof niet. Over bruggetjes, langs kerkjes en door dorpjes snorren we terug richting Wijckel.

We zijn iets langer dan de afgesproken tweeënhalf uur onderweg geweest. Maar daar maken Ludwig en Jelly geen probleem van. „Willen jullie nog een bakje koffie?” vraagt Jelly. We slaan het beleefd af en trekken de zware leren jassen uit. Teruggetransformeerd naar 2025 stappen we in de auto.