De wereld is in de greep van de coronacrisis. Na versoepeling van de maatregelen neemt in Nederland het aantal besmettingen weer toe. Volg in dit liveblog de laatste ontwikkelingen rondom het coronavirus.
Advertentie
Veel mensen hebben zaterdag hun testafspraak bij Testen voor Toegang afgezegd na de persconferentie van vrijdagavond. De testorganisatie hield rekening met 50.000 geplande testafspraken, maar er zijn uiteindelijk maar 16.000 testen uitgevoerd, meldt een woordvoerder. Op vrijdag werden er nog ruim 102.000 testen gedaan.
Door de nieuwe maatregelen zijn er ineens een stuk minder toegangsbewijzen nodig. Zo maakten demissionair zorgminister Hugo de Jonge en demissionair premier Mark Rutte vrijdagavond tijdens een persconferentie bekend dat meerdaagse evenementen voorlopig niet meer gehouden mogen worden. Een evenement mag tot en met 13 augustus maximaal 24 uur duren. Het is een van de maatregelen van het kabinet om het groeiend aantal besmettingen met het coronavirus te stoppen.
Voor de horeca wordt het coronatoegangsbewijs, waarmee een uitzondering op de 1,5-meterregel mogelijk was, niet meer gebruikt tot en met 13 augustus. Discotheken en nachtclubs gaan helemaal dicht. Evenementen, culturele locaties en sportwedstrijden zijn wel toegankelijk, maar iedereen moet een vaste zitplaats hebben en op 1,5 meter afstand van elkaar zitten. Bij gebruik van het coronatoegangsbewijs (testen voor toegang) mag op deze locaties extra publiek aanwezig zijn. De beschikbare ruimte is beperkt: maximaal twee derde van de capaciteit mag worden gebruikt. Een toegangstest voor een coronatoegangsbewijs is vanaf komende dinsdag 24 uur geldig in plaats van 40 uur.
Hoewel het aantal coronabesmettingen in Suriname maar langzaam terugloopt, heeft de regering toch besloten de lagere scholen vanaf woensdag weer te laten beginnen. Ook kerken en andere gebedshuizen mogen weer open, net als de terrassen van horecagelegenheden.
De lagere scholen zijn het huidige schooljaar op enkele weken na dicht geweest. Hoewel het Surinaamse schooljaar nog maar een week of zes te gaan heeft tot de vakantie begint, heeft het ministerie toch besloten deze laatste weken wel les te geven, zegt waarnemend directeur algemeen vormend onderwijs, Yuro Dipotaroeno.
Het ministerie heeft voor deze laatste weken een speciaal afsluitend lesprogramma opgesteld. Doel hiervan is om inzicht te krijgen in hoe de kinderen er qua ontwikkeling en kennisniveau voor staan. Het is al duidelijk dat er behoorlijke verschillen zijn tussen de kinderen, omdat niet alle kinderen thuis een computer hebben om onderwijs op afstand te volgen, aldus de directeur.
Het aantal positief geteste personen lag vrijdag op 172, waarbij bijna vier op de tien positief testten. In Suriname staat de teller van het aantal overlijdensgevallen op 568. Op de intensive care liggen 35 coronapatiënten.
Meerdere grote corona-uitbraken vonden de afgelopen weken plaats. Zijn ultralichte aerosolen de boosdoener, of toch de grotere druppels? „Beide kunnen een rol spelen.”
De langdurige problemen rond het vastleggen van de coronavaccinaties in het centrale register zijn voor een groot deel opgelost. „Heel veel is al gerepareerd; aan de rest wordt hard gewerkt.”
Voor het eerst sinds 25 december zijn meer dan 10.000 nieuwe coronagevallen vastgesteld in één dag tijd. Tussen vrijdagochtend en zaterdagochtend kreeg het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 10.345 meldingen van positieve tests. Dat is een stijging van 49 procent ten opzichte van de bijna 7000 positieve tests die het RIVM vrijdag meldde.
De 10.345 nieuwe gevallen zijn er meer dan die van afgelopen zaterdag, zondag, maandag, dinsdag en woensdag bij elkaar. Vorige week zaterdag waren er iets meer dan 1100 positieve tests. Dat betekent dat het dagcijfer in een week tijd is vernegenvoudigd. Dat is niet eerder voorgekomen tijdens de uitbraak in Nederland, die inmiddels 500 dagen duurt.
Per dag stijgt het aantal positieve tests met gemiddeld ruim 40 procent. Dat betekent dat het record in zicht komt. Op 20 december meldde het RIVM 12.997 coronagevallen.
In de afgelopen zeven dagen zijn 31.295 mensen positief getest, het hoogste niveau sinds 20 mei. De week ervoor werd het coronavirus vastgesteld bij 5144 mensen. Dat is een stijging van meer dan 500 procent.
In Amsterdam kwamen in de afgelopen dag 900 nieuwe gevallen aan het licht. Voor de hoofdstad is dat een record. In de gemeente Utrecht testten 793 mensen positief en in Rotterdam 688. In Groningen kregen 426 mensen te horen dat ze het virus hebben opgelopen en in Den Haag 388 inwoners. Ook in steden als Breda, Leiden, Delft, Haarlem en Eindhoven worden veel besmettingen vastgesteld. In slechts 15 gemeenten was geen enkele positieve test. Dat is het laagste aantal in lange tijd.
De GGD’en voeren meer testen uit, maar het percentage positieve tests stijgt ook. Iets meer dan een week geleden bracht 3 procent van alle uitgevoerde tests bij de GGD’en een besmetting aan het licht. Dat is opgelopen tot ongeveer 15 procent. Dat wijst erop dat er daadwerkelijk meer mensen besmet zijn.
Het aantal sterfgevallen stijgt vooralsnog niet. Het RIVM kreeg afgelopen etmaal één bericht dat een coronapatiënt aan het virus was overleden. Dit was een inwoner van de gemeente Bodegraven-Reeuwijk. Dat het overlijden nu werd gemeld, wil niet zeggen dat deze persoon in de afgelopen 24 uur is gestorven. Het duurt soms een tijdje voor een sterfgeval is geregistreerd. In de afgelopen zeven dagen zijn negen sterfgevallen gemeld, het laagste niveau sinds half augustus, bijna een jaar geleden.
Sinds het begin van de uitbraak zijn ruim 1,7 miljoen mensen positief getest. Bij de huidige cijfers duurt het nog ongeveer een week voor de grens van 1,8 miljoen bevestigde besmettingen wordt gepasseerd. Eind juli kan de grens van 2 miljoen gevallen worden bereikt. Van bijna 18.000 mensen is zeker dat ze aan het virus zijn overleden. De werkelijke aantallen liggen hoger.
Bij het callcenter van de landelijke koepel GGD GHOR Nederland komen zaterdag veel vragen binnen over het verkorten van de periode tussen coronavaccinaties. Demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) maakte in een brief aan de Tweede Kamer bekend dat de tijd die zit tussen de eerste en tweede vaccinatie de komende weken korter en „flexibel” wordt.
Hij zei nog niet hoeveel tijd het gaat schelen. Volgens de koepelorganisatie wordt er nog gesproken over aanpassing van dit zogeheten ‘prikinterval’, die mogelijk is omdat er genoeg vaccins beschikbaar zijn. In een bericht op Twitter vraagt de GGD GHOR Nederland iedereen „om verdere berichtgeving af te wachten”.
Door mensen sneller hun tweede prik BioNTech/Pfizer of Moderna te geven, zijn ze eerder volledig beschermd. Tussen de twee prikken van Pfizer en Moderna zitten nu zes weken. Iemand is twee weken na de laatste prik volledig beschermd. Van het Janssen-vaccin is maar een prik nodig.
De EU-landen hebben genoeg coronavaccins geleverd gekregen om 70 procent van hun volwassen bevolking volledig in te enten. Daarmee heeft de Europese Unie haar woord gehouden, zei voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie.
Zo’n 500 miljoen doses zijn tegen zondag verdeeld over de 27 lidstaten, is het „goede nieuws” van de Duitse politica. De vaccinatiecampagne is sinds begin dit jaar enorm versneld, waarmee de gezamenlijke aanpak en inkoop volgens haar een succes zijn.
De unie telt naar schatting 366 miljoen volwassenen. Er zijn 330 miljoen BioNTech/Pfizer-doses gedistribueerd, 100 miljoen van AstraZeneca, 50 miljoen van Moderna en 20 miljoen van het Janssen-vaccin. Lang niet alle geleverde vaccins zijn echter al gebruikt.
Von der Leyen merkt op dat Covid-19 nog niet is verslagen, zoals de stijgende besmettingscijfers aantonen. Er komen meer leveringen aan, die ook tegen nieuwe virusvarianten moeten werken. Zij spoort de lidstaten aan er alles aan te doen het vaccinatietempo op te schroeven. „Alleen dan zullen we veilig zijn.”
Het Outbreak Management Team twijfelt eraan of het Janssen-vaccin, waarvoor één prik voldoende is, na veertien dagen voldoende bescherming biedt tegen de zogeheten deltavariant die flink is opgerukt in Nederland. Vooral jongeren melden zich voor deze vaccinatie, omdat ze dan sneller naar een evenement kunnen of uit kunnen gaan.
Sinds de versoepeling eind juni mochten mensen meteen na het prikken naar binnen, terwijl bekend was dat een vaccin niet meteen werkt. Demissionair zorgminister Hugo de Jonge vond de voordelen opwegen tegen de nadelen, maar nadat er enkele corona-uitbraken waren, wijzigde hij dat beleid onlangs. Jongeren moeten toch eerst weer twee weken wachten na een prik voordat ze kunnen uitgaan. Een andere mogelijkheid voor toegang was een recente test. De regels zijn sinds zaterdag overigens aangescherpt voor de horeca en evenementen.
In het laatste advies deze week plaatst het OMT de kanttekening over het Janssen-vaccin dat „het nog de vraag is in hoeverre deze veertien dagen na vaccinatie inderdaad al volledige immuniteit biedt” tegen de deltavariant. Die is besmettelijker dan de andere varianten tot dusver. De Jonge schrijft in een brief zaterdag aan de Tweede Kamer dat hij deze kanttekening „goed wil bekijken” en daar snel op terug zal komen.
Het OMT benadrukt dat de meerderheid van de jongeren zich wel aan de maatregelen houdt. De aangescherpte maatregelen moeten volgens het OMT worden aangehouden totdat iedereen die dat wil ook tenminste één keer gevaccineerd is. Dat is half augustus.
Advertentie
Het is onterecht dat het jongeren wordt aangerekend dat het aantal coronabesmettingen snel stijgt, zegt voorzitter van de Landelijk Studentenvakbond (LSVb) Ama Boahene. Na de persconferentie van vrijdagavond waarin nieuwe coronamaatregelen werden aangekondigd, heerst dan ook een vervelend gevoel onder jongeren. „Iedereen heeft zich aan de regels gehouden, dansen en uitgaan mochten weer, en nu lijkt het de schuld van de jongeren dat de vrijheden teruggedraaid moeten worden en het slechter gaat.”
Jongeren hebben lang moeten wachten tot ze weer met vrienden konden uitgaan. „Dus als De Jonge dan zegt ‘je kan dansen met Janssen en met Testen voor Toegang’, dan is het ook terecht dat je dat gaat doen”, verwoordt Boahene het sentiment onder jongeren.
Omdat er coronabrandhaarden ontstonden na horecabezoeken, moet die sector vanaf zaterdag tot halverwege augustus opnieuw de deuren elke dag om middernacht sluiten. „Jongeren hebben zich aan de regels gehouden, maar blijkbaar waren de regels niet geschikt, zo concludeert de regering nu zelf. Dat verwijt kun je jongeren niet maken.”
Nederland gaat dit jaar massaal voor de autovakantie. Of dat nu in eigen land is of in Duitsland, Frankrijk, België, Italië of Oostenrijk maakt niet uit, want in noodgevallen wil de vakantievierder onmiddellijk zelfstandig naar huis kunnen afreizen, meldt De Telegraaf.
„Hoewel de versoepelingen en hogere vaccinatiegraad veel mogelijk maakt en bijna ieder land vakantiegangers weer met open armen ontvangt, laat de ‘coronastress’ de toerist nog niet los”, zegt Elsje van Vuuren van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) tegen De Telegraaf, op het moment dat het noorden van Nederland als eerste regio op vakantie gaat.
Van Vuuren ziet dat de auto populairder is dan anders. „Mensen blijven huiverig en zien dat het in veel landen nog onrustig is. Daarom wordt vaak gekozen voor een ‘veilige’ vakantie in eigen land of een van de landen dichtbij die makkelijk aan te rijden zijn.”
De overheid gaat minder dubbel betalen voor PCR-coronatests. Zeven hoogvolumelaboratoria, die gegarandeerd worden betaald voor deze tests, krijgen nu het leeuwendeel van de testmonsters uit de GGD-teststraten. Dit gaat ten koste van kleinere laboratoria, die inkomstenderving vrezen, meldt De Volkskrant.
Met deze zeven megalaboratoria is in garantiecontracten afgesproken dat zij indien nodig gegarandeerd 120 duizend tests per dag kunnen analyseren. Daarvan betaalt de overheid er maximaal eenderde sowieso, of die tests nu zijn benut of niet. Toch stuurde de overheid tot voor kort nog zo’n 45 procent van de door de GGD’s afgenomen PCR-tests naar de ruim vijftig kleinere (ziekenhuis)labs waarvoor nog eens moet worden afgerekend: per test zo’n 50 euro. Dat percentage is de afgelopen weken naar beneden gebracht. Vanaf komende week gaat nog zo’n 30 procent van de tests naar de kleinere labs, met als ondergrens 20 procent.
De kleinere laboratoria zijn bezorgd en waarschuwen in een brandbrief voor een „verschraling van het laboratoriumlandschap”.
Sywert van Lienden en zijn partners van de stichting Hulptroepen maakten niet alleen voor hun mondkapjesdeal met de overheid gebruik van een commerciële vennootschap. Zeker honderden klanten betaalden hun rekeningen voor de aankoop van sneltesten en mondkapjes aan Relief Goods Alliance bv, zonder te weten dat het om een commerciële entiteit ging die los staat van de Hulptroepen, meldt Follow the Money op basis van onderzoek.
Het gaat om bestellingen die werden gedaan door zakelijke klanten, bedrijven en zorginstellingen, in elk geval in de periode van september 2020 tot april 2021. In vrijwel alle gevallen gaat het om bestellingen van (ruim) boven de duizend euro, zo blijkt uit stukken in handen van Follow the Money. In totaal zijn zeker vele honderden, en waarschijnlijk meer dan duizend bestellingen door Relief Goods Alliance bv gefactureerd in plaats van door de stichting Hulptroepen.
Ruim 3,1 miljoen mensen hebben vrijdagavond gekeken naar de persconferentie over de aangescherpte coronamaatregelen van premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid). Dat meldt Stichting KijkOnderzoek.
De uitzending op NPO 1 was met ruim 1,9 miljoen kijkers het best bekeken. RTL 4 volgt met 992.000 kijkers en via SBS6 keken nog eens 238.000 mensen. Het extra journaal op NPO 1 was bovendien het best bekeken programma van de hele dag.
Na de persconferentie werd het NOS Journaal van 20.00 uur het best bekeken (ruim 1,8 miljoen kijkers).
Mensen die volledig zijn ingeënt tegen het coronavirus moeten vanaf zaterdag twee weken wachten tot zij op basis van hun vaccinatie een QR-code aan kunnen maken in de CoronaCheck-app. Zo’n ‘groen vinkje’ geeft toegang tot bijvoorbeeld horecagelegenheden en evenementen waar geen 1,5 meter afstand gehouden hoeft te worden.
Tot dusver mocht iedereen meteen na de tweede prik - of na één prik met het Janssen-vaccin - weer naar de club of discotheek. Maar het aantal besmettingen loopt de afgelopen week zo hard op dat coronaminister Hugo de Jonge besloot de nieuwe regel in te stellen.
Vaccinatiebewijzen die vóór zaterdag zijn gemaakt, blijven geldig. Het ministerie van Volksgezondheid roept mensen die al wel een geldig bewijs hebben maar korter dan veertien dagen geleden zijn geprikt, op voorzichtig te zijn. De Gezondheidsraad houdt twee weken aan als termijn voor een goede bescherming.
Een groen vinkje in de CoronaCheck-app kan overigens ook worden verkregen door middel van een geldige negatieve testuitslag of een herstelbewijs dat aantoont dat iemand het afgelopen half jaar met corona is besmet en weer genezen.
De tijd die zit tussen de eerste en tweede vaccinatie wordt volgens demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) de komende weken korter en „flexibel”. Hoeveel tijd het gaat schelen, vermeldt de minister niet in zijn brief aan de Tweede Kamer.
Het aanpassen van deze zogeheten ‘prikinterval’ is mogelijk omdat er genoeg vaccins beschikbaar zijn. Door mensen sneller hun tweede prik BioNTech/Pfizer of Moderna te geven, zijn ze eerder beschermd. Volgens De Jonge regelt de GGD het aangepaste prikschema de komende weken. Ook gaat de GGD andere „drempels voor vaccinatie” verder verlagen.
Tussen de twee prikken van Pfizer en Moderna zitten zes weken. Iemand is twee weken na de laatste prik volledig beschermd. Van het Janssen-vaccin is maar een prik nodig.
De risiconiveaus van corona in de veiligheidsregio’s gaan omhoog vanwege het sterk opgelopen aantal besmettingen. Uitgaande van de cijfers op vrijdag zal het niveau in twee regio’s uitkomen op het hoogste niveau van ‘zeer ernstig’. In tien andere regio’s gaat het dan naar ‘ernstig’ en in dertien regio’s wordt het niveau ‘waakzaam’. Demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) schrijft dat in een brief aan de Tweede Kamer. Hij vermeldt niet om welke regio’s het gaat.
Op het coronadashboard staan nog de risiconiveaus die per 6 juli golden. Tien regio’s staan nu op ‘waakzaam’ en vijftien op ‘zorgelijk’. De aanpassing op het coronadashboard gebeurt wekelijks, de eerstvolgende is op 13 juli. Als de stijging van de besmettingen doorzet, zullen meer regio’s naar zeer ernstig gaan, waarschuwt De Jonge.
Het hoogste niveau gold al sinds 22 juni niet meer. Afgelopen dinsdag ging regio Zuid-Holland-Zuid als laatste regio van ernstig naar zorgelijk. Tot eind mei stonden alle 25 regio’s op zeer ernstig.
De risiconiveaus worden bepaald op basis van het aantal positieve tests en het aantal ziekenhuisopnames. Die blijven, samen met het aantal IC-opnames, nog steeds stabiel laag. Wel vindt het Outbreak Management Team (OMT) de snelle stijging besmettingen zorgwekkend.
De aangescherpte coronaregels, waaronder een sluitingstijd voor horeca om middernacht en het volledig sluiten van nachtclubs, hadden al voor het weekend moeten ingaan. Dat adviseerde het Outbreak Management Team (OMT) tenminste in haar laatste spoedadvies. Het kabinet volgt dat advies niet op. De maatregelen gaan pas om 06.00 uur op zaterdag in. Kroegen en clubs waren daardoor vrijdag nog open.
Ingewijden meldden dat het niet mogelijk was de maatregelen direct vrijdagavond al in te laten gaan. Het zou problemen met de handhaving opleveren.
Juist het feesten in de nachtelijke horeca blijkt een belangrijke oorzaak voor de ongekende toename van coronabesmettingen. Dankzij toegangstesten hoeven bezoekers geen 1,5 meter afstand meer aan te houden in nachtclubs, maar dat systeem bleek verre van waterdicht. Sommigen kopieerden de toegangsbewijzen van anderen en niet alle portiers controleerden goed. Als gevolg ontstonden corona-uitbraken in steden als Groningen, Enschede en Amsterdam.
Overigens wijkt het kabinet op meer punten af van het OMT-spoedadvies. Zo adviseerden de experts om de sluitingstijd voor horeca op 22.00 uur te zetten. Het kabinet maakte daar 00.00 uur van. Ook adviseerde het OMT dat toegangstests geldig zijn tot het einde van het evenement en niet langer dan 24 uur. Dan kunnen bezoekers niet meerdere evenementen bezoeken en zo het virus verspreiden. Het kabinet ging wel mee in de 24-uursregel, maar beperkte de geldigheid niet tot een evenement.
Bovendien pleitten de adviseurs om het aantal bezoekers thuis weer te beperken tot acht, of om dringend te adviseren thuis geen feesten te organiseren. Rutte riep op de persconferentie alleen op feestjes thuis „klein en beheersbaar” te houden.
Verder ziet het OMT graag dat als festivals doorgaan deze zomer ze niet meer dan duizend bezoekers toelaten. Het kabinet heeft besloten dat twee derde van de maximale capaciteit naar binnen mag, mits bij de ingang toegangstesten worden gecontroleerd. Wel moet iedereen zitten. Meerdaagse festivals zijn tot en met 13 augustus verboden.
De besmettingen komen vrijwel alleen voor in de groep van 18 tot 25 jaar. De groei van het aantal besmettingen binnen die groep is volgens het OMT exponentieel. Buiten deze groep is er „geen evidente toename waar te nemen”. Ook is er nog geen effect op de ziekenhuis- of IC-bezetting. Die zijn nog „stabiel laag”.
Advertentie
