Zaak is zo snel mogelijk te reanimeren door hartmassage en beademing, om de tijd te overbruggen tot een AED, een automatische externe defibrillator, wordt ingezet. Veel hartstilstanden zijn ‘schokbaar’; de schok van een AED kan het hart ‘resetten’, waarna dat weer gaat kloppen.

Hersenschade

Een kwart van de slachtoffers die zijn gereanimeerd, overleeft het. Veel patiënten overlijden door hersenschade opgelopen tijdens de stilstand van de bloedsomloop in de fase dat er niet of te lang wordt gereanimeerd. De hersenen kunnen immers maar 4 minuten zonder bloedsomloop; daarna treedt onherstelbare schade op. In de jaren 90 overleefde nog maar 9 procent van de slachtoffers een hartstilstand. De winst zit vooral in toepassing van de AED.

Elke minuut later dat een AED wordt ingezet, verlaagt de overlevingskans met 10 procent. Als binnen de eerste 6 minuten van een hartstilstand wordt gestart met reanimatie en het gebruik van de AED, zijn de overlevingskans en kwaliteit van leven goed en vergelijkbaar met die van mensen die nooit een hartstilstand hebben gehad. De gemiddelde ambulance komt echter relatief laat met een aanrijtijd van 8 tot 10 minuten; met een AED uitgeruste politie en brandweer kunnen vaak sneller aanwezig zijn.

Oproepsysteem

Met het oproepsysteem HartslagNu kunnen buurtbewoners van een slachtoffer worden opgeroepen om te komen reanimeren. Deze burgerhulpverleners (bhv’ers) kunnen reanimeren, hebben zich aangemeld bij het oproepsysteem en kunnen er nog sneller zijn dan de politie.

In Rotterdam is sinds 2016 het aantal geregistreerde bhv’ers van 200 naar 4400 gestegen en nam het aantal beschikbare AED’s toe van 100 naar 225. Hiermee is succes geboekt, maar er is nog steeds een tekort aan bhv’ers. Ook er is geen dekkend netwerk van AED’s binnen een straal van 500 meter.

Ik geef graag de volgende tips mee:

• Vergroot het aantal AED’s in Nederland. In nieuwbouwwijken bieden sommige bouwbedrijven de apparaten inclusief montage al gratis aan.
  

• Download de app van HartslagNu voor het ontvangen van reanimatiemeldingen. Op deze app zijn ook de AED-loze zones te zien.

• Laten middelbare scholen reanimatieonderwijs aanbieden, bijvoorbeeld door geneeskundestudenten van Taskforce QRS.

• Laten kerken, scholen, winkels, sportaccommodaties, bibliotheken, buurthuizen en huisartsenpraktijken hun levensreddende apparaat buiten plaatsen, zodat iedereen in de buurt er gebruik van kan maken. AED’s moeten worden aangemeld bij HartslagNu.

• AED-vandalisme dient te worden bestraft met een taakstraf, zoals het volgen van een EHBO-cursus en een week meehelpen op een corona-afdeling.

Dr. Corstiaan den Uil, cardioloog-intensivist