Geloofsgemeenschappen in Duitsland waren in 2020 veel vaker het doel van extremistische aanvallen dan in de jaren daarvoor. Volgens dinsdag gepubliceerde cijfers van het Bundeskriminalamt (BKA), de Duitse federale recherchedienst, registreerden de autoriteiten in het afgelopen jaar niet minder dan 2985 aanvallen op religieuze groepen.
Het zorgwekkende is dat dit een stijging is van maar liefst 39 procent. In het jaar 2019 betrof het aantal aanvallen 2217. Dat was een verviervoudiging ten opzichte van 2018. Van alle aanvallen was 70 procent gericht tegen vertegenwoordigers van Joodse gemeentes, een kwart tegen islamieten.
De aanvallen kunnen voor 94,6 procent op het conto van rechtsextremisten worden geschreven, aldus de Duitse federale recherchedienst. De Duitse minister van Binnenlandse Zaken, Seehofer, noemde de cijfers zorgwekkend en beschamend.
Die opmerking is terecht. De cijfers geven te denken. Helemaal in een week waarin het einde van de Tweede Wereldoorlog wordt herdacht, een oorlog waarin met name de Joden het moesten ontgelden.
Daar komt nog bij dat 2021 het jaar is waarin de Joden vieren dat ze 1700 jaar in Duitsland of op Duitse bodem zijn. Dergelijke cijfers geven het herdenkingsjaar een bittere bijsmaak.
Blijkbaar valt het antisemitisme niet uit te bannen. Dat islamitische medeburgers eveneens het slachtoffer zijn stemt evenzeer tot bezorgdheid.
De schuldigen moeten volgens de Duitse minister worden gezocht in rechtsextremistische hoek. „Daar komt de grootste bedreiging voor de interne veiligheid vandaan.”
Bij deze uitspraak vallen kanttekeningen te plaatsen. Bij antisemitische delicten, waar moeilijk te achterhalen valt uit welke hoek ze voortkomen, wordt met de beschuldigende vinger direct naar extreemrechts gewezen. En dat is lang niet altijd het geval. Want de haat tegen Joden komt voor bij rechtse, linkse en religieuze ideologieën.
Volgens een onderzoek van de universiteit van Bielefeld uit 2018 is zelfs 80 procent van de antisemitische aanvallen het werk van moslims. Het gebeurt regelmatig bij anti-Israëldemonstraties dat islamitische betogers de Hitlergroet uitbrengen, iets wat ze hebben overgenomen van de Libanese terreurgroep Hezbollah. De groet wordt dan beoordeeld als een rechtsradicale misdaad.
Seehofer weet dit. Al in mei 2019 zei de Duitse liberaal Marcel Luthe dat de cijfers een vertekend beeld geven. Kort daarvoor meldde het Europees Agentschap voor Fundamentele Rechten dat geweld tegen Joden voor een belangrijk deel het werk is van extremistische moslims.
De Frankfurter Allgemeine sprak deze week treffend over „de verzwegen bron van de Jodenhaat.” Seehofer moet klare wijn schenken. Rechtsextremisten vormen een gevaar voor Joden, maar extremistische moslims net zo goed.
