Het kabinet is positiever geworden over de kans dat per 28 april de terrassen weer open kunnen en de avondklok vervalt, melden ingewijden na het Catshuisoverleg zondag. Reden voor het optimisme is het aantal ziekenhuisopnames, dat al twee weken min of meer stabiel is. Ook komt er steeds meer tempo in het vaccineren, waardoor een toenemend deel van de bevolking beschermd is tegen ernstige Covid-19. Is versoepelen vanaf 28 april verstandig?

„Eerst moet er een mooie daling in het aantal ziekenhuisopnames te zien zijn”, stelt Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC). „We zien nu een wisselend beeld.”

Modelleurs van het RIVM schatten vrijdag dat ergens deze week een piek in de ziekenhuisbezetting wordt bereikt. Gommers: „Er zit heel veel onzekerheid in die modellen. We weten dat er een piek aankomt, maar wanneer precies is onbekend. Ik hoop deze week.”

De NVIC-voorzitter en intensivist aan het Erasmus Medisch Centrum verwacht dat het kabinet versoepelingen laat ingaan als de daling in de ziekenhuisbezetting inzet. „We staan aan de vooravond van meer mogelijkheden. Of dat nu 25 april of 5 mei is, laten we met elkaar het laatste beetje geduld opbrengen.”

Stuwmeer

Epidemioloog prof. Frits Rosendaal ziet nog geen gunstige ontwikkeling in de besmettingscijfers. „Je ziet een zachtjes kabbelend stuwmeer. Dan gaat het iets omhoog, dan weer omlaag. De situatie is de hele tijd ongunstig. Volgens de oorspronkelijke routekaart zijn we sinds september niet meer uit het rood geweest. Volgens die kaart zijn versoepelingen dus nog lang niet mogelijk.”

Rosendaal denkt dat er qua maatregelen wel „iets” kan. „Als mensen op veilige afstand op een terras zitten, is dat prima. Maar de vraag is of dat in praktijk altijd gebeurt.” Daarnaast is de epidemioloog bang dat terrassen het toerisme bevordert en mensen van elders aantrekt. „Een open terras trekt mensen aan om voor een gezellig dagje naar Amsterdam te komen.” Hoe meer reisbewegingen, hoe groter het besmettingsgevaar. „In het openbaar vervoer en op straat wordt het dan drukker, en meer mensen gaan naar de wc. Allemaal potentiële besmettingsbronnen.”

Rosendaal pleit ervoor langzaam te versoepelen. „Stapje voor stapje. Begin bij de belangrijkste zaken, zoals het openstellen van scholen en de kinderopvang. Die zijn nuttig en beheersbaar.”

Tranen

Ook Cornelis Visser, burgemeester van Katwijk, hoopt dat het kabinet de regels voorzichtig gaat versoepelen. „De teugels loslaten lijkt me niet verstandig, daarvoor waart het coronavirus nog te veel rond en treft het te veel gezinnen. Aan de andere kant hoop ik dat er versoepelingen komen. Met de juiste afspraken moet dat redelijk veilig kunnen.”

Visser spreekt veel winkeliers en merkt daarbij hoe moeilijk ze het hebben. „Ze zitten soms met tranen in de ogen. De situatie is dramatisch. Veel bedrijven –waaronder familiebedrijven die al tientallen jaren bestaan– staan op het randje van faillissement.”

De burgemeester merkt eerder gelatenheid dan opstandigheid onder ondernemers. „Winkeliers en horecaondernemers houden zich gelukkig goed aan de afspraken. Daar controleren we ook streng op.”

Winkelen kan nu alleen op afspraak. Winkeliers lopen daardoor veel omzet mis, zegt Visser. „Veel mensen vinden het leuk om door een dorp te lopen en een winkel in te stappen. Dat kan nu niet. Daardoor mis je veel impulsaankopen.”

Winkels verder openstellen vergroot het gevaar van drukte in de winkelstraat. Visser is zich daarvan bewust. „Daar moeten we op toezien. We voeren daarover overleg met winkeliers. Er zijn grote knoppen waar we aan kunnen draaien om drukte te voorkomen, zoals het gedeeltelijk afsluiten van parkeergarages en het communiceren via matrixborden aan het begin van het dorp. Op die borden kunnen toeristen bijvoorbeeld lezen dat ze niet naar het winkelcentrum moeten gaan.”

Wegbezuinigd

Er liggen momenteel ruim 800 coronapatiënten op de intensive care. Volgens Gommers zijn er nog zo’n 200 vrije covid-ic-bedden over, wat neerkomt op twee tot drie vrije bedden per ic. „Niet overdreven veel.”

Geregeld klinkt het verwijt dat de ic-bedden zijn wegbezuinigd tijdens de regeerperiode van de kabinetten Rutte I, II en III. Gommers is het daar niet mee eens. „Het grootste probleem is een tekort aan ic-verpleegkundigen. Al voor de corona-uitbraak waren er veel vacatures. Corona heeft duidelijk gemaakt hoe groot het probleem is.” Door het tekort werd het aantal ziekenhuisbedden teruggebracht, van circa 1150 in 2016 naar 1000 in 2020.

De oplossing voor het tekort is niet makkelijk. „We proberen zoveel mogelijk ic-verpleegkundigen op te leiden, maar zijn afhankelijk van of mensen ervoor gaan.”