Wat is er aan de hand?

Het wel of niet inrichten van aparte zones, ook wel bufferzones genoemd, is begin dit jaar aangekaart door het Humanistisch Verbond, in samenspraak met diverse abortusklinieken. Het geven van aanwijzingen moest volgens deze organisaties, omdat anders „wanordelijkheden” dreigden. Daartoe verwezen zij onder meer naar een uitzending van het tv-programma EenVandaag van 16 januari. Daarin werden opnames getoond van protestacties bij diverse abortusklinieken.

Deels was daarbij sprake van suggestief knip-en-plakwerk, aldus directeur Kees van Helden van prolifeorganisatie Schreeuw om Leven in het laatste nummer van het magazine Leef. Zo bleken beelden van vulgaire protesten met nepbloed en schreeuwende vrouwen te zijn gemaakt tijdens een Amerikaanse pro-abortusdemonstratie.

Onweersproken is tegelijkertijd dat beelden van betogers die aflopen op een auto met daarin een bezoekster van een kliniek, en vervolgens op de autoruiten bonken, wel in Nederland zijn gemaakt. In Den Bosch, aldus Leef. Hetzelfde geldt voor fragmenten die tonen hoe betogers een vrouw die een kliniek wil bezoeken hinderlijk volgen tot op de parkeerplaats. Dat gebeurde in Roermond.

Van Helden benadrukt dat Schreeuw om Leven in geen van beide plaatsen stille wakes organiseert. „Medewerkers van ons staan geregeld in onder andere Utrecht om onbedoeld zwangere vrouwen te attenderen op ons hulpaanbod. Er zijn bij de politie geen officiële klachten tegen onze organisatie bekend.”

Zijn er al gemeenten die met demonstratiezones werken?

Ja, onder meer burgemeester Donders-de Leest (CDA) van Roermond besloot recent dat betogers van de Stichting Recht Zonder Onderscheid (Stirezo) niet bij de ingang van de abortuskliniek Gynaikon in die plaats mogen staan. Ze moeten aan de overkant van de (ongeveer 30 meter brede) weg blijven.

Tijdens een door Stirezo aangespannen kort geding onthulde Donders dat er een motorbende bij de betogingen betrokken dreigde te raken. Zo ontving Gynaikon een e-mail „van een persoon van een Outlaw Motor Gang.” Hij bood aan bezoeksters, indien zij zouden worden gehinderd, van en naar de kliniek te begeleiden.

Ook bleek dat de receptioniste van de kliniek een keer de hulp van de politie had ingeroepen en doorgaf dat bezoekers onheus werden bejegend. In februari oordeelde de rechter dat Donders handelwijze, gezien de Wet openbare manifestaties, juridisch door de beugel kon.

Hoe reageerde minister De Jonge?

De bewindsman verwijst vrijdag in het AD onder meer naar de uitspraak van de rechter in Roermond. Uitgangspunt moet volgens De Jonge zijn dat betogingen bij klinieken niet leiden tot intimidatie: „Vrouwen moeten zich bij de entree niet hoeven te verantwoorden tegenover een wildvreemde over wat zij daar gaan doen. Helemaal niet op zo’n moeilijk moment.”

Is de kwestie daarmee afgedaan?

Nee, op initiatief van GroenLinks wil de Tweede Kamer later dit jaar nog over de demonstratiezones debatteren. „Tamelijk overdreven”, zegt SGP-voorman Van der Staaij desgevraagd. „Ik acht burgemeesters mans genoeg om indien nodig een fatsoenlijke regeling te treffen. Als zich een keer een incident voordoet, zie ik geen reden daar meteen een Haagse kwestie van te maken.”