Het congres van de nog maar anderhalf jaar oude partij komt op een ongemakkelijk moment. Ruim een week geleden verliet NSC-staatssecretaris Nora Achahbar het kabinet vanwege „polariserende omgangsvormen” die onder andere in de ministerraad tot uiting zouden zijn gekomen naar aanleiding van het antisemitische geweld in Amsterdam.

Na het vertrek van Achahbahr vetrokken vorige week ook de Kamerleden Femke Zeedijk en Rosanne Hertzberger vanwege de harde taal vanuit onder meer de PVV.

Existentiële leegheid

„De zeeën gaan hoog”, erkende Pieter Omtzigt voorafgaand aan de tweede algemene ledenvergadering van zijn partij. De NSC-leider noemde de PVV niet bij naam, maar het was de meeste leden wel duidelijk op wie Omtzigt doelde toen hij sprak over „olie op het vuur gooien” en „grote woorden gebruiken”.

Achter de taal die vanuit de PVV wordt geuit, gaat volgens de NSC-leider een „existentiële leegheid aan gedachten” schuil. Dat twee Kamerleden en een staatssecretaris van zijn partij recent nog besloten om het voor gezien te houden, vanwege „polariserende omgangsvormen”, kan Omtzigt wel begrijpen.

Deels althans. „Een aantal bezwaren begrijp ik”, aldus Omtzigt op het congres. Breken is voor hem echter geen optie. Juist het gebrek aan oplossingen vanuit de PVV legitimeert de kabinetsdeelname van NSC, legde Omtzigt uit aan zijn achterban. „Wij zien de problemen en hebben concrete oplossingen”, aldus Omtzigt. Hij doelde onder meer op de afwikkeling van de toeslagenaffaire en op de opgave in de woningbouw.

Subtiel herinnerde Omtzigt zijn achterban er nog eens aan hoe zijn partij er in de achterliggende maanden voor zorgde dat het plan om het staatsnoodecht te activeren sneuvelde. „Anderen vinden ons soms lastig als wij zeggen dat een wild plan niet werkt, maar we komen met echte oplossingen.”

Stampij

De ongeveer 500 leden van NSC die zich zaterdag in Nieuwegein hebben gemeld, onderschrijven die denkwijze van hun politiek leider vrijwel geheel. Nauwelijks valt er een onvertogen woord over de koers die de partij in coalitieverband vaart.

Een motie die wordt ingediend om de kabinetsdeelname van NSC nog eens aan de leden voor te leggen wordt terzijde geschoven en komt niet in stemming. Te laat ingediend, oordeelt het bestuur. De leden maken er zaterdag geen stampij meer over. In plaats van over politieke zaken discussiëren ze vooral over hoe de verschillende partijreglementen eruit moeten komen te zien.

Ook NSC-lid Sjoerd André de La Porte uit Zeist staat volledig achter de weg die NSC is ingeslagen. „We hadden er ook voor kunnen kiezen om niet in de coalitie te stappen, maar dan hadden we totaal geen invloed gehad, die hebben we nu wel. Met alleen idealisme kom je er niet; je zet Viktor Orbán toch ook niet uit de Europese Unie omdat je het toevallig niet met hem eens bent?”

Of iedereen er zo over denkt, betwijfelt De La Porte echter wel. „Ik denk dat de wat linkse NSC-kiezer allang is afgehaakt.”