Acht jaar en tbs geëist tegen Bart van U.
Het openbaar minsterie (OM) heeft vrijdagmorgen bij het gerechtshof in Den Haag acht jaar cel en tbs geëist tegen Bart van U. (40).
Van U. heeft bekend in 2014 oud-minister Borst en in 2015 zijn zus Loïs te hebben omgebracht.
De Rotterdammer is schizofreen verklaard. Hij leed aan paranoïde wanen. Gedragsdeskundigen verschillen over de vraag of hij helemaal ontoerekeningsvatbaar is of dat hij ook nog reëele overwegingen had.
Aanklager J. W. M. Grimbergen betoogde vrijdagmorgen dat Van U. „een man met een ernstige psychiatrische stoornis is die twee families onpeilbaar leed heeft toegebracht.”
Het OM stelde dat de twee levensdelicten „in zekere mate” kunnen worden toegerekend aan Bart van U. Het OM vindt dat hij sterk verminderd toerekeningsvatbaar is. Het OM schaart zich achter de conclusies van het Pieter Baan Centrum die eerder stelde dat Bart van U. weliswaar een ernstige psychiatrische stoornis heeft (een chronische paranoïde psychose), maar ook reële overwegingen kan hebben gehad.
De aanklager vindt dat er sprake is van doodslag op Borst, dus het gaat niet om het juridisch zwaardere delict moord. Weliswaar liep Van U. al maanden rond met een plattegrond van de woning van Borst in Bilthoven, toch vindt het OM dat er onvoldoende grond is om ervan uit te gaan dat Van U. op 8 februari 2014 met een vooropgezet plan van Rotterdam naar Bilthoven is gefietst om Borst te doden. Het OM gaat ervanuit dat Van U. in een plotselinge opwelling de oud-minister heeft doodgestoken, en dat er dus sprake is van doodslag.
Op 10 januari 2015 stak Van U. zijn zus Loïs in haar woning in Rotterdam dood. Van U. heeft eerder verklaard dat hij boos was dat ze eierkoeken voor hem had gekocht. Grimbergen noemde dat kennelijke motief van Van U. „geheel oninvoelbaar en buiten alle proporties.” „Daarbij beseft het OM dat Van U. leed aan een psychiatrische stoornis.”
Ook wees het OM er vrijdagmorgen op dat Van U. boos kan zijn geweest omdat hij mogelijk de woning in Rotterdam –waar hij samen met zijn zus Loïs woonde– tijdelijk zou moeten verlaten. Ook in deze zaak acht het OM geen moord, maar wel doodslag bewezen.
De aanklager noemde het „wrang” dat oud-minister Borst, voorvechter van euthanasie, „mogelijk om haar ideeën” is omgebracht. Van U. zei eerder dat hij op 7-jarige leeftijd een „goddelijke opdracht” kreeg om degene te doden die verantwoordelijk is voor de euthanasiewetgeving.
Het OM betwijfelde of die „goddelijke opdracht” er werkelijk is geweest. „Het kan zijn dat Van U. de moord achteraf psychotisch heeft ingevuld. Mogelijk heeft die goddelijke opdracht op het moment van de moord helemaal geen rol gespeeld.”
Grimbergen stond stil bij de leven van de twee slachtoffers. De aanklager citeerde een D66-politicus die Borst omschreef als „conscentieus, zorgvulig en nauwgezet. Ze had onderkoelde humor en zelfspot.”
Grimbergen omschreef slachtoffer Loïs, de zus van Bart van U., als een „vrouw met een warm hart die midden in het leven stond.” De familie van Bart van U. en slachtoffer Loïs noemde de eis van het openbaar ministerie vrijdagmorgen ,,goed en evenwichtig.” De familie vindt dat het OM de eis ,,goed heeft onderbouwd.”
Mr. Bart van Gils, advocaat van Van U., vindt dat zijn cliënt geheel ontoerekeningsvatbaar moet worden verklaard. Van Gils beklemtoonde vrijdagmorgen dat het onwaarschijnlijk is dat Bart van U. tijdens de moorden bij zinnen was. De advocaat vindt dat een celstraf niet op zijn plaats is.
Van Gils wees erop dat de moord op Loïs voorkomen had kunnen worden als de autoriteiten niet hadden verzuimd om in een eerdere strafzaak DNA van Van U. af te nemen. Hadden de autoriteiten hun werk goed gedaan, dan was Van U. al eerder opgepakt, zei de advocaat.
De advocaat meldde dat Van U. vanaf december 2015 ruim een jaar onder permanent cameratoezicht stond. Hij zit vast op een psychiatrische afdeling in de gevangenis in Vught. Inmiddels is het toezicht versoepeld. Nu is er alleen nog overdag cameratoezicht, zei Van Gils.
Inmiddels gebruikt Van U. ongeveer een jaar antipsychotische medicijnen. De advocaat wees het hof erop dat de medicatie van invloed kan zijn op het gedrag van Van U. tijdens de zitting, bijvoorbeeld omdat hij met zijn been trilt.