Een gedenkrol met de namen van 333 Joodse Amersfoorters die de oorlog niet overleefden, is vanaf 22 januari te bekijken in Archief Eemland. Het gaat om een gedigitaliseerde versie. „Dit document is broos”, zegt burgemeester Lucas Bolsius.
De Joodse gedenkrol is in 1999 geschonken door de Amersfoortse Raad van Kerken aan de gemeente en heeft jarenlang voornamelijk achter slot en grendel gelegen. Jammer, vond onder andere ChristenUnie-raadslid Gert-Jan Hunink eind 2018. De huidige voorzitter van de Amersfoortse Raad van Kerken, Josephine van Pampus, sloot zich bij hem aan. „Je geeft een cadeau natuurlijk wel met een bedoeling”, zei ze. „De gemeente heeft dat destijds alleen anders geïnterpreteerd.”
De afgelopen twee jaar heeft een commissie gekeken hoe de gedenkrol het beste tentoongesteld kan worden. Waarom is straks niet de echte te zien, achter glas bijvoorbeeld?
„De rol is broos en ook al leg je ’m achter glas, dan kan de lichtinval zo zijn dat er schade optreedt. Vorig jaar mei is de originele rol overigens wel tijdelijk aan het publiek getoond. Zoiets moet volgens mij een paar keer per jaar wel mogelijk zijn. Het plan om de rol te digitaliseren is trouwens ook ontstaan omdat we zo beter de verhalen die erbij horen kunnen vertellen.”
Hoe dan?
„Je kunt op de digitale versie bij Archief Eemland klikken op een naam, waarna de geschiedenis van die persoon –als die bekend is– verteld wordt. De Amersfoortse stichting Herinneringsstenen, die voor de huizen van Joodse stadsgenoten herinneringstegeltjes heeft geplaatst, heeft veel verhalen over hen verzameld. Die zijn vorig jaar ook in boekvorm verschenen. Op termijn, ik weet dat er al aan gewerkt wordt, kun je ook via de website van Archief Eemland de digitale versie bekijken en op namen klikken voor meer informatie.”
Hoopt u door het combineren van de gedenkrol en de geschiedenis van de mensen wiens namen genoemd worden dat het document meer betekenis krijgt?
„Je kunt het natuurlijk zien als een monument dat je alleen bekijkt. Maar een monument kun je ook tot leven wekken door het verhaal eromheen te vertellen. Misschien komen er daardoor weer nieuwe verhalen boven water.”
Hoe gaat Amersfoort ervoor zorgen dat de gedenkrol aandacht krijgt?
„In het kader van 75 jaar vrijheid is er een lespakket ontwikkeld waarin de geschiedenis van de Joodse Amersfoorters verteld wordt. Deze gedenkrol komt daarbij vast wel ter sprake.”
Een klas kan misschien op excursie gaan naar het Eemhuis, waar het archief gevestigd is?
„Ja, of gezamenlijk de gedenkrol online bekijken.”
In de schijnwerpers: rubriek voor opmerkelijk regionaal nieuws
