Telefoongesprek tussen Bob Woodward en president Donald Trump op 14 augustus, omstreeks 17.30 uur.
Donald Trump: „Hallo, Bob.”
Bob Woodward: „President Trump, hoe gaat het?”
Trump: „Hoe gaat het? Hoe gaat het met je, oké?”
Woodward: „Heel goed. Ik zet mijn taperecorder aan, met uw toestemming.”
Trump: „Oh, dat is goed. Dat is goed. Dat vind ik helemaal niet erg.”
Woodward: „Het spijt me dat we de gelegenheid hebben gemist om voor het boek te praten.”
Trump: „Nou, ik sprak net met Kellyanne (belangrijke adviseur van de president, red.) en zij vroeg of ik was gebeld. Ik heb nooit een telefoontje gehad. Ik heb nooit een bericht gekregen. Wie heb je gevraagd om met me te praten?”
Woodward: „Nou, ongeveer zes mensen.”
Trump: „Ze hebben het me niet verteld.”
Woodward: „Een senator. Ik sprak er tweeënhalve maand geleden over met Kellyanne.”
Trump: „Hmmm…”
Woodward: „Ze kwam lunchen.”
Trump: „Nou, dat is jammer. Natuurlijk hadden jij en ik een paar jaar geleden een gesprek, en dat heeft je denk ik een beetje parten gespeeld. En we hadden vele jaren geleden een gesprek, als je het je herinnert, in de Trump Tower.”
Woodward: „Ja, dat herinner ik me.”
Trump: „Dat moet twintig jaar geleden geweest zijn. En je dacht erover om toen een boek over mij te schrijven; dat is interessant. Wie kon toen weten dat het over dit onderwerp zou zijn geweest? Nietwaar? Dat was op dat moment niet helder.”
Woodward: „Dat klopt. Wel, het spijt me, ik…”
Trump: „Dat herinner ik me nog steeds.”
Woodward: „Ik heb hier veel tijd aan besteed, met veel mensen gesproken.”
Trump: „Oké. Goed.”
Woodward: „En zoals u weet en meemaakt, staan we op een scharnierpunt in de geschiedenis.”
Trump: „Klopt.”
Woodward: „En ik had dat graag gedaan, ik heb er maximale inspanning in gestoken, op de een of andere manier kwam ik niet bij u, of…”
Trump: „Dat is echt jammer, want niemand heeft me erover verteld, en ik had graag met je gesproken. Je weet dat ik heel open tegen je ben. Ik denk dat je altijd eerlijk bent geweest. We zullen zien wat er gebeurt. Maar alles wat ik kan zeggen, is dat het heel goed gaat met het land. Het gaat economisch beter dan op elk ander moment. We doen het misschien beter op het gebied van werkloosheid dan ooit. Weet je, ik bedoel, als je kijkt naar de werkloosheidscijfers heb je me dat horen zeggen. En we doen het op het gebied van werkloosheid beter dan zo’n beetje ooit. We zien veel, veel bedrijven teruggaan naar ons land; dat zou twee jaar geleden ongekend zijn. Als de andere regering of vertegenwoordigers ervan hadden doorgezet, doorgezet weet u, als de andere groep had gewonnen, ik zal je zeggen: dan zou je denk ik een bruto binnenlands product hebben van minder dan nul. Ik denk dat we dan de verkeerde kant op waren gegaan. Want regelgeving is zo’n groot deel van wat we hebben gedaan, Bob.”
Woodward: „Nou, ik begrijp dat standpunt. En zoals u weet, is het ook een moeilijke tijd waarin het politieke systeem en uw en mijn bezigheden worden getest.”
Trump: „Ja. Ja.”
Woodward: „Ik neem het heel serieus. Ik heb boeken geschreven over acht presidenten, van Nixon tot Obama.
Trump: „Juist.”
Woodward: „En ik heb iets geleerd van verslaggeving, eerlijk gezegd, meneer de president.”
Trump: „Goed.”
Woodward: „Ik moest met mensen gaan praten en hen buiten het Witte Huis ontmoeten en buiten hun kantoren. En ik heb veel inzicht en documentatie verkregen. En het is, weet u, het is een harde kijk op de wereld en op uw regering en op u”.
Trump: „Juist. Nou, ik neem aan dat dat betekent dat het een negatief boek gaat worden. Maar weet je, ik ben een beetje… ik ben daar zo’n beetje voor 50 procent aan gewend (gelach). Dat is goed. Sommige zijn goed en sommige zijn slecht. Klinkt alsof dit een slechte gaat worden.”
Woodward: „Het was een gemiste kans. En ik weet niet hoe het daar precies werkt om…”
Trump: „Heel goed. Wij…”
Woodward: „…om u te bereiken.”
Trump: „Nou, als u Madeleine (secretaresse, red.) in mijn kantoor zou bellen… Heb je met Madeleine gesproken?”
Woodward: „Nee, dat heb ik niet. Maar ik…”
Trump: „Madeleine is de sleutel. Zij is het geheim. Omdat zij de persoon is…”
Woodward: „Nou, ik heb met Raj gesproken. Ik sprak met… Ik sprak met Kellyanne.”
Trump: „Nou, velen van hen zijn bang om te komen praten, of – weet je, ze hebben het druk. Ik heb het druk. Maar ik vind het niet erg om met je te praten. Ik zou met je hebben gesproken. Ik sprak twintig jaar geleden met je en ik heb anderhalf of twee jaar geleden met je gesproken.”
Woodward: „Een paar jaar geleden, volgens mij.”
Trump: „En ik vind het zeker niet erg om met je te praten, en ik wilde dat ik met je had kunnen praten. Maar niemand heeft mijn kantoor gebeld. Ik bedoel, ik neem aan dat je langs verschillende mensen bent gegaan…”
Woodward: „Nou meneer de president, hoe kan ik al die tijd met mensen praten – zoals Kellyanne en Raj en Republikeinse senatoren?”
Trump: „Wie waren de senatoren? Nee, ze hebben me er nooit over gebeld.”
Woodward: „Senator Graham zei dat hij met u had gepraat over een gesprek met mij. Nu, is dat niet waar?”
Trump: „Senator Graham noemde het kort in een vergadering.”
Woodward: „Ja. We zullen zien. En toen gebeurde er niets.”
Trump: „Dat is waar. Dat is waar. Nou, dat – nee, maar dat is waar. Noemde het snel, niet zoals, weet je, en ik zou zeker hebben gedacht dat je misschien het kantoor zou hebben gebeld. Maar dat is oké. Ik zal Kellyanne spreken. Ik ben een beetje verbaasd dat ze me dat niet had verteld. Sterker nog, ze is net binnengelopen.”
Tegen Kellyanne: „Ik praat met Bob Woodward. Hij zei dat hij het je had verteld.”
Kellyanne Conway: „Ja.”
Trump: „Over praten met mij. Maar je hebt het me nooit verteld. Waarom heb je het mij niet verteld?”
Conway: (onhoorbaar)
Trump: „Ik zou heel blij zijn geweest om met hem te praten. Oké, dus wat ga je doen?”
Woodward: „Nou…”
Trump: „Dus ik heb nog een slecht boek geoogst. Big deal.”
Woodward: „Het gaat door, en ik… Waar u op kunt rekenen, is dat ik heel voorzichtig ben geweest. En Evelyn (assistent van Woodward, red.), ben jij aan de lijn?”
Evelyn Duffy: „Ja.”
Woodward: „Evelyn Duffy, mijn assistent, meneer de president.”
Trump: „Hallo, Evelyn.”
Woodward: „Ze heeft alle banden uitgeschreven, omdat ik met toestemming mensen honderden uren heb opgenomen.”
Trump: „Goed.”
Woodward: „En ik denk dat er niets in dit boek staat wat niet van een bron uit de eerste hand komt. Is dat juist, Evelyn?”
Duffy: „Ik geloof dat dat…”
Trump: „Maar noem je namen? Of heb je het alleen over bronnen?”
Woodward: „Ja, nou, er worden echte incidenten genoemd, dus…”
Trump: „Nee, maar noem je bronnen? Ik bedoel, noem je de mensen aan het noemen, of zeg je gewoon: Mensen hebben gezegd?”
Woodward: „Ik zeg, om 2.00 uur op deze dag gebeurde het volgende, en iedereen die daar is, inclusief uzelf, wordt geciteerd. En het spijt me dat ik u dit niet heb kunnen vragen.”
Trump: „Ik bedoel, je weet toch wel dat ik het goede doe voor het land? Je weet toch wel dat de NAVO nu miljarden en miljarden dollars meer gaat betalen, bijvoorbeeld, dan iemand voor mogelijk had gehouden, dat andere presidenten niet in staat waren om meer te krijgen? En het ging bergafwaarts. Je weet toch wel alle dingen die ik heb gedaan en de dingen die ik aan het doen ben? Ik ben bezig enkele van de grootste handelsdeals ooit te sluiten. Die zaken snap je toch? Ik bedoel, ik hoop...”
Woodward: „Ik begrijp het zeker en ik had graag een discussie met u over de NAVO gehad, omdat dit teruggaat tot vroeg in uw regeerperiode en uw bezorgdheid hierover, en over de overeenstemming die de landen hebben om hun defensiebijdrage te verhogen, wat is het, tegen 2024? En weet je… Dus, hoe dan ook, zijn we…”
Trump: „Nou, weet je, vorig jaar, als je kijkt naar secretaris Stoltenberg, hij zei geloof ik 44 miljard dollar vorig jaar, en dat was na de bijeenkomst van vorig jaar. En dit jaar hebben ze afgesproken met nog veel meer geld over de brug te komen. Dus dat is een enorme hoeveelheid geld. Geen enkele andere president heeft dat gedaan. Het ging in tegenovergestelde richting. Dus ik weet niet of je het op die manier gaat melden; waarschijnlijk niet. Maar dat is jammer, maar dat is oké, maar weet je, een van die dingen…”
Woodward: „Alles zal feitelijk zijn. En het is geen goede zaak voor mijn vak, als ik dit tegen u mag zeggen, meneer de president, tegen het voorzitterschap, of tegen het land, om hier geen echte, volledige gedachtewisseling over te hebben. Ik heb alles op alles gezet om u te pakken te krijgen.”
Trump: „Nou, behalve Lindsey, die het even noemde, heeft niemand het erover gehad.”
Woodward: „U zegt dat Kellyanne daar is, vraag het haar.”
Trump: „Niemand heeft me erover verteld. Nou, laat me het haar vragen. Waarom praat je niet met Kellyanne? Vraag het haar. Zij heeft me er nooit over verteld.”
(Conway neemt de telefoon.)
Woodward: „Kellyanne?”
Conway: „Bob, hoe gaat het? Hallo.”
Woodward: „Hallo. Herinner je je dat je tweeënhalve maand geleden kwam en ik uitlegde dat ik met de president wilde praten? En je zei dat je er bij me op terug zou komen?”
Conway: „Dat klopt. En ik heb het verzoek ingediend. Maar weet je, het werd afgewezen. Ik kan het alleen zover brengen. Ik denk dat ik het de volgende keer direct tot de president kan brengen.”
Woodward: „Ja.”
Conway: „Maar ik probeer alle protocollen te volgen, anders word ik ervan beschuldigd iemand te zijn die het protocol niet volg.”
Woodward: „President Trump, ik wil alleen dat u weet dat ik er alles aan gedaan heb.”
Conway: „Maar je had met Hope gesproken, toch, die zei nee?”
Woodward: „Luister, ik sprak met iedereen die ik kon spreken.” (Lacht.)
Conway: „Je hebt met een aantal mensen gepraat en ze zeiden allemaal nee?”
Woodward: „Ik sprak met Raj.”
Conway: „Raj.”
Woodward: „Hij ging het voor elkaar maken.”
Conway: „Dat hoop ik. (De president zegt iets op de achtergrond wat onhoorbaar is, red.) Ik zei: Heb je met iedereen proberen te spreken? Hoe zat dat dan toen je andere mensen interviewde? Hebben zij allemaal ja gezegd? Of dat ze het zouden proberen?”
Woodward: „Ja, nou, zo’n zes of zeven mensen die ik heb geprobeerd. Ik kon hen niet krijgen. Jij en ik hebben er een hele lunch aan gespendeerd, Kellyanne. En ik heb gezegd dat ik substantiële onderwerpen in de binnen- en buitenlandse politiek wil verslaan. Je zei dat je er bij me op terug zou komen. Niets.”
Conway: „Ja. Dat heb ik dus gedaan. Ik heb het aangeboden aan de mensen die hier de beslissingen nemen, maar…”
Woodward: „Wie zijn die mensen?”
Conway: „Hoe dan ook, ik geef je terug aan de president. Ik ben blij te horen dat je het via acht of negen verschillende mensen hebt geprobeerd. Dat is goed. Je moet hem alle namen maar vertellen (lacht). Dank je.”
Woodward: „Kellyanne is een…”
Trump: „Ja, ja. Kellyanne is naar iemand toe gegaan, maar ze is niet bij mij gekomen.”
Woodward: „Ze heeft toch toegang tot u?”
Trump: „Ze zou ook naar me toe gekomen zijn. Ze heeft toegang tot me. Absoluut. Ze heeft directe toegang, maar ze kwam niet. En weet je wat? Dat is oké. Ik blijf alleen maar met weer een slecht boek zitten. Wat moet ik je dan vertellen?”
Woodward: „Het verbaast me dat deze mensen… Heeft Raj toegang tot u?”
Trump: „Niet echt. Maar hij zou in staat geweest zijn om het voor elkaar te krijgen. Maar ik heb een kantoor. Je hebt het nummer van dat kantoor. Dat kantoor is direct aan mijn kantoor verbonden.”
Conway: (zegt iets onhoorbaar op de achtergrond)
Trump: „Het maakt niet uit. Laat me je vertellen wat wel uitmaakt. De economie staat er het best sinds tientallen jaren voor. En het zal nog veel beter gaan. Het gaat heel goed met het land. Dát is belangrijk.”
Woodward: „Ja meneer, ik dacht dat ik…”
Trump: „We doen het goed.”
Woodward: „...daar niet over zou praten, want het boek gaat over een president…”
Trump: „Ja, dat weet ik.”
Woodward: „En dat is de positie waarin we ons bevinden. Die heb ik proberen te vermijden. U moet weten dat ik mijn uiterste best heb gedaan.”
Trump: „Oké, het is heel jammer.”
Woodward: „Ja meneer.”
Trump: „Ik heb er net over gehoord. Ik hoorde –ik hoorde het al van Lindsey– maar ik heb er nog maar net over gehoord. Dus we zullen een erg onnauwkeurig boek krijgen, en dat is erg jammer. Maar ik geef jou daar niet alle schuld van.”
Woodward: „Nee, het is… Het gaat kloppen, dat beloof ik.”
Trump: „Ja, oké. Nou, nauwkeurig is dat niemand het ooit beter heeft gedaan als president dan ik. Dat kan ik je vertellen. Dus dat is… En zo voelen veel mensen het die weten wat er aan de hand is, en dat zul je zien door de jaren heen. Maar veel mensen voelen dat, Bob.”
Woodward: „Ik geloof in ons land, en omdat u onze president bent, wens ik u veel succes.”
Trump: „Oké. Heel erg bedankt, Bob. Ik waardeer dat. Dag.”