”Het is een meisje”, kopte deze week een buitenlandse krant. Het dagblad doelde op Angela Merkel. Als de coalitiebesprekingen voorspoedig verlopen, zal zij binnenkort in Berlijn haar intrek nemen in het kantoor waar nu nog Schröder zetelt.
Het weerhield Schröder er niet van zich te presenteren als de morele overwinnaar. De SPD had niet zo veel verloren als verwacht en de overwinning van de christen-democraten was kleiner dan waarop was gerekend. En waren CDU en CSU in feite niet twee partijen? Nam je ze elk apart, dan was de SPD groter en zou die de bondskanselier mogen leveren.
Volgens sommige waarnemers wilde Schröder de uitgangspositie van de SPD versterken met het oog op de aanstaande coalitiebesprekingen. En omdat het doel alle middelen heiligt, deed hij niets verkeerds. Maar is dat zo?
Schröder heeft er waarschijnlijk meer moeite mee afstand te doen van de macht. Het regeringspluche zat heerlijk. Hij was bondskanselier van de economische reus Duitsland. Zijn land geeft in Europa zo ongeveer de toon aan en hij stond aan het roer van dat land. Staats- en regeringsleiders als Poetin waren zijn collega’s.
Sommige commentatoren spreken dit tegen en houden vol dat Schröder een echte dienaar van de staat was. De Neue Zürcher Zeitung gaat daar tegenin en vraagt: „Wanneer heeft de regering-Schröder de laatste keer haar eigenlijke doel gediend, namelijk geregeerd? Wanneer heeft ze voor het laatst hervormingen afgekondigd, waarover ze voortdurend de mond vol had?” De Zwitserse krant geeft zelf het antwoord: „Dat is maanden geleden.”
Het Duitse volk heeft op 18 september gesproken en dan moet ook de bondskanselier luisteren. Dat zijn de spelregels in een democratie. Het electoraat stuurde Schröder de laan uit en dan heb je als bondskanselier te vertrekken.
Schröder kan een voorbeeld nemen aan Joschka Fischer. Toen op de verkiezingsavond de uitslag bekend was, trok hij zijn conclusie en kondigde hij zijn vertrek uit de politiek aan.
Iedereen in Duitsland vraagt zich af wat Schröder gaat doen. Blijft hij in de politiek of zegt hij de politiek vaarwel? Toen Merkel hem zondagavond vroeg of hij zitting in het kabinet wilde nemen, zou hij letterlijk hebben geantwoord: „Dat past niet in mijn levensplanning.” In kleine kring zou hij de afgelopen weken steeds hebben geroepen dat hij „onder deze vrouw” niet wil dienen.
Waarschijnlijk neemt hij dus afscheid van de politiek. Maar wat dan? De geruchten over zijn toekomst variëren van een economische topbaan tot meer tijd besteden aan zijn gezin. Als bondskanselier buiten dienst krijgt Schröder een kantoor, inclusief secretaresse, chauffeur en veiligheidsagenten. Een prima basis om een vervolg aan zijn loopbaan te geven.
Toch zijn de mogelijkheden niet onbeperkt. Een van zijn voorgangers, de SPD’er Helmut Schmidt, werd mede-uitgever van Die Zeit. Volgens The Financial Times is zoiets niets voor Schröder, omdat hij het intellect daarvoor mist.
The Financial Times verwacht dat hij een baan krijgt aangeboden als adviseur bij een Russisch, Frans of Chinees bedrijf. In die landen staat hij in aanzien. In de VS moet men weinig van hem hebben en daarom hoeft hij niet te rekenen op een topfunctie bij een Amerikaanse bank.
Schröder moet nog maar eens goed over zijn toekomst nadenken. Als hij meer tijd aan zijn gezin gaat besteden, is het te hopen dat hij geen ”Mens erger je niet” of zoiets gaat spelen. Maar waarschijnlijk zijn ze daar bij Schröder thuis al achter gekomen.
