Een jaar of twintig geleden was kioskhouder geen vervelend beroep. Je moest vroeg opstaan, maar was verzekerd van een ruime klandizie van mensen op weg naar hun werk en gepensioneerden die later op de dag hun lijfblad afhaalden en altijd in waren voor een praatje. De edicola vormde een gegarandeerde bron van inkomsten, ook omdat Italië weinig huis aan huis verspreiding kent. De meeste stedelingen wonen in flats die met poort en toegangsdeur dubbel zijn afgesloten, zodat de bezorger net zo lang moet aanbellen tot iemand voor hem opendoet – dat geldt ook voor de postbode, maar die heeft een vaste baan en wordt ook beter betaald.

Het dagblad La Repubblica probeerde niettemin ooit in Rome zelf de verspreiding te organiseren, maar dat experiment mislukte toen de kioskhouders als represaille de krant uit hun assortiment haalden. Sindsdien is het echter rap bergafwaarts gegaan met de kiosken. Een enkele edicolante (uitbater) heeft dat aan zichzelf te wijten. Zoals die bij mij op de hoek, die de zaak overnam toen zijn moeder met pensioen ging. Terwijl zij een goedlachse en behulpzame vrouw was, moest hij uit een permanente lusteloosheid wakker worden geschud alvorens hij met duidelijke tegenzin een krant overhandigde. Zodoende zochten veel klanten hun heil bij de concurrent en kon hij de tent sluiten.

Nu zijn er nog ruim 10.000 kiosken in Italië en elk jaar verdwijnen er duizend

De meer structurele reden is natuurlijk een andere, legde mijn volgende edicolante uit, nadat hij had verklaard dat zijn inkomsten onvoldoende waren om de tandarts te betalen. Een schuine blik op zijn gebit volstond om hem te geloven. „Jongeren lezen de krant niet meer en wie het nieuws wel volgt, leest via het internet”, vatte hij de situatie bondig samen. Ook hij is inmiddels failliet en heeft daarbij het aangrenzende café, waar klanten hun pas gekochte krant plachten te lezen onder het genot van een espresso met een croissant, in zijn val meegezogen.

In 2019 telde Italië zo’n 16.000 kiosken. Nu zijn het er nog ruim 10.000 en elk jaar verdwijnen er nog eens duizend. Van hun traditionele koopwaar moeten ze het niet hebben. De iPhone heeft het papier verdrongen en de oplage van de grootste krant van Italië, de Corriere della Sera, is sinds 2000 gedaald van 890.000 naar 230.000 (papier plus digitaal). Veel edicole proberen te overleven door hun aanbod uit te breiden met souvenirs, totoformulieren, bus- en treintickets, speelgoed, voedsel en drank. Met wisselend succes.

rd.nl/postuit