In het kerkgebouw van de protestantse wijkgemeente Open Hof in Kampen heeft doorlopend een kerkdienst plaats. Deze donderdag zitten er eind van de ochtend vijf mensen in de kerkzaal. De protestantse voorganger Nieke Jansen, ook raadslid voor GroenLinks, staat stil bij „woorden uit Jesaja, licht en donker, angst en hoop”.

Elders in het kerkgebouw verblijven sinds 21 november Karine en Aleksandr Babayants met hun kinderen Aram (20), Ariana (14), Amelia (10) en Aleksa (3). In juli zat het christelijke gezin in het Detentiecentrum Zeist om te worden uitgezet naar Oezbekistan. De uitzetting ging op het laatste moment niet door, nadat advocaat Inge Zuidhoek met een herhaald asielverzoek voor het gezin „juridisch de puntjes op de i zette”.

Het gezin keerde terug naar het asielzoekerscentrum (azc) in Emmen, waar het al acht jaar verbleef. Inmiddels wees de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) ook het herhaalde asielverzoek af. Op dit moment loopt er nog een aanvraag voor verblijf in Nederland op basis van onder meer een artikel uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), zegt Zuidhoek. Bij een afwijzing hiervan zou het gezin elk moment weer kunnen worden uitgezet.

Uiterste nood

Uit angst voor uitzetting zochten de afgewezen asielzoekers een veilig onderkomen buiten het azc. Via via kwamen ze in Kampen terecht. De kerkenraad van wijkgemeente Open Hof hoefde niet lang na te denken over de vraag of hij het gezin kerkasiel wilde bieden, zegt ds. L. (Lex) Boot in zijn werkkamer in de kerk. „We ervaren dat God hen op ons pad heeft gebracht. Het gaat om een gezin in nood. De kinderen, van wie de jongste twee hier zijn geboren, zijn helemaal vernederlandst. Terugkeer naar Oezbekistan is geen optie. Deze mensen mogen niet worden teruggestuurd naar een onveilig gebied.”

Lees ook

Lange kerkdienst voor Armeens gezin was „geen truc, maar noodzaak”

Inmiddels schreven zo’n 400 predikanten, voorgangers, musici en vrijwilligers uit het hele land zich in om twee of vier uur van de viering mede mogelijk te maken . Is zo’n voortdurende samenkomst om uitzetting van een gezin te voorkomen geen oneigenlijk gebruik van de eredienst? „Zo zien wij dat niet”, reageert ds. Boot. „We houden hier met voorgangers uit het hele land de lofzang gaande en doen de Bijbel open tot eer van God en verdieping van het geloof, waarbij er het ene moment drie en het andere moment dertig mensen aanwezig zijn.”

„Als dit gezin wordt uitgezet, levert dat een trauma op voor de kinderen” - Ds. L. Boot, predikant protestantse gemeente Kampen

De Raad van Kerken noemt kerkasiel in een notitie uit 2021 in „uiterste nood” een geoorloofd middel, als uitzetting van asielzoekers dreigt en betrokken asielverleners ervan overtuigd zijn dat deze daardoor in een „levensbedreigende situatie” terechtkomen. „Dat is hier aan de orde”, vindt ds. Boot. „Als dit gezin wordt uitgezet, levert dat een trauma op voor de kinderen.” Hij verwijst naar een rapport van orthopedagogen van de Rijksuniversiteit Groningen dat stelt dat terugkeer voor de kinderen Babayants zal leiden tot „onherstelbare schade in hun ontwikkeling”.

Kaars

In de kerkzaal draagt voorganger Jansen om 12 uur een brandende kaars met daarop de woorden ”Ik zal er zijn” over aan Jan Wolsheimer. De directeur van CAMA Zending zal de komende uren de viering invullen. Hij haalt onder meer Psalm 46 aan: „God is voor ons een veilige Schuilplaats, een betrouwbare Hulp in nood.”

Nieuws in beeld

Directeur Jan Wolsheimer van CAMA Zending neemt de leiding van de non-stop kerkdienst in Kampen voor enkele uren over. beeld Dick Vos

Jan Wolsheimer maakt kennis met het gezin Babayants dat in Kampen kerkasiel krijgt. beeld Dick Vos

Moeder Karine bereidt samen met haar dochter Amelia een Oezbeekse soep in de keuken van het kerkgebouw. beeld Dick Vos

Afgelopen zondag is het gezin Babayants tijdens de dienst voorgesteld aan de gemeente. Ouders en kinderen verblijven in een zaaltje van de kerk, waar zes bedden en een bank zijn geplaatst. Moeder Karine vertelt dat ze haar dagen doorbrengt met „koken, schoonmaken en bidden. Soms ga ik naar de dienst.”

„In de Bijbel staat: vertel je zorgen aan God en Hij zal je helpen” - Ariana Babayants, 14-jarige scholier

Ariana zit in de tweede klas van het voortgezet onderwijs. Ze volgt online de lessen van het Esdal College in Emmen, waar ze eerder naar school ging. Ook houdt ze met een chromebook haar huiswerk bij. In de onzekere situatie waarin ze verkeert, vertrouwt ze op God, zegt Ariana. „In de Bijbel staat: vertel je zorgen aan God en Hij zal je helpen.”

Ds. Boot kan niet verklaren hoe het komt dat de IND er in de achterliggende elf jaar blijkbaar niet van overtuigd is geraakt dat het gezin bij terugkeer naar Oezbekistan ernstig gevaar zou lopen. Hij zegt dat de organisatoren van het kerkasiel „geen activistische groep” zijn, maar hopen op „een gesprek met de overheid en politici over de situatie van het gezin en de schade die ontstaat in de ontwikkeling van de kinderen als ze worden uitgezet. We nodigen politici uit om hier langs te komen.”

Hoe groot in het huidige politieke klimaat de kans is dat dit gezin ooit alsnog in Nederland mag blijven, kan de predikant niet zeggen. „We hopen erop en bidden ervoor.”