De kapel in het Haagse buurt- en kerkhuis Bethel stroomt deze middag vol met voorgangers en vrijwilligers die destijds betrokken waren bij de „doorlopende kerkdienst” die 97 dagen en nachten duurde. Hierdoor moest uitzetting van het gezin Tamrazyan, dat in de kerk verbleef, worden voorkomen.

Eind januari 2019 maakte het kabinet een zogeheten afsluitingsregeling van het kinderpardon bekend, waardoor het Armeense gezin hiervoor alsnog in aanmerking zou komen. Aansluitend werd op 30 januari het kerkasiel beëindigd.

Een jaar na dato is de bijeenkomst in de Bethelkapel „niet bedoeld als een reünie met nostalgische gevoelens”, zegt directeur Derk Stegeman van Stek Den Haag, stichting voor stad en kerk. Hij citeert een overlevende van Auschwitz tijdens de recente herdenking van 75 jaar bevrijding. „Deze sprak over het elfde gebod: Gij zult niet onverschillig zijn.”

De protestantse gemeente Den Haag wilde „niet onverschillig zijn over het lot van de familie Tamrazyan”, aldus Stegeman. Dat blijft volgens hem de opdracht van de kerk, ook als anderen een beroep op haar doen. Hij kondigt aan dat Stek en de protestantse gemeente Den Haag in een brief aan het kabinet hun zorg zullen uiten over „het kleine aantal kinderen” dat op basis van de afsluitingsregeling van het kinderpardon alsnog in Nederland mag blijven.

Kritische vragen

Uitgeverij Skandalon presenteert het boek ”Dat wonderlijke kerkasiel”. Daarin blikken tal van auteurs terug op de gang van zaken rond het gezin Tamrazyan en belichten ze theologische aspecten van kerkasiel.

Theoloog Willem van der Meiden, die met Stegeman de eindredactie voerde, beseft dat er landelijk gezien ook kerkleden zijn met kritische vragen over de doorlopende kerkdienst. „Met die mensen blijven we graag in gesprek.” Dat geldt ook voor mensen die „vragen hebben bij de kerk zelf”, maar zich „thuisvoelden in Bethel.”

Karel Jungheim van Kerk in Actie memoreert de steun die de Protestantse Kerk in Nederland vanaf het begin heeft gegeven aan het Haagse kerkasiel. „We wilden hier met jullie zijn uit waardering en respect voor jullie keuze om dit gezin te helpen.”

De inspanning van talloze betrokkenen bij het kerkasiel heeft „velen verwonderd, geraakt en bemoedigd”, zegt Cristien Crouwel van de Raad van Kerken. „Als dit de kerk is, dan is er voor de kerk misschien wel meer hoop en meer toekomst dan wij dachten, zo klonk het van verschillende kanten.”

Crouwel ziet het kerkasiel als „een zeer waarachtige daad van geloof, als een antwoord op het appel dat opklinkt uit de Schriften om elkaars naaste te zijn.” Ze wijst op de vraag die God aan Kaïn stelt: „Waar is je broer?” „Die vraag wordt niet alleen aan Kaïn gesteld, maar ook aan ons als geloofsgemeenschap en als samenleving.”

De „onzekere en onveilige situatie van talloze vluchtelingen in Nederland en daarbuiten”, blijft kerken volgens Crouwel „uitdagen om de vinger aan de pols te houden.” Ook Stek Den Haag wil blijvend aandacht vragen voor vluchtelingen. Daarom zal jaarlijks op 20 juni, Wereldvluchtelingendag, in de Bethelkapel een 24-uurswake voor vluchtelingen worden gehouden, meldt Stegeman. Dit jaar zal er daarbij speciale aandacht voor kinderen zijn. „Opdat we niet onverschillig blijven.”