Het oprichten van de commissie, een wens van coalitiepartij NSC, is vastgelegd in het hoofdlijnenakkoord. SP-Kamerlid Michiel van Nispen verwoordt de taak van de nieuwe commissie zo: „Inzichtelijk maken welke grondrechten in het geding zijn, welke inbreuk erop wordt gemaakt en welke motivering of rechtvaardiging daarvoor is.” Van Nispen leidde een voorbereidend onderzoek over de inrichting van de commissie, en zegt dat hij zelf ook bereid is erin plaats te nemen.

Het is niet de bedoeling om het advieswerk van onder meer de Raad van State over te doen, zegt Van Nispen. „Je kunt ook kijken wat de regering vervolgens heeft gedaan met de adviezen van de Raad van State.” Dat kan zonder hulp „nogal een zoekplaatje” zijn, vindt het Kamerlid.

Meestal zal het gaan om toetsen op verzoek van andere Kamercommissies, maar „in gewichtige gevallen” kan de grondwetcommissie ook op eigen houtje advies uitbrengen. De adviezen worden openbaar zodat ze kunnen meespelen in de debatten die de Kamer over voorstellen voert. De commissie kan daar ook zelf voorstellen voor doen, bijvoorbeeld door gesprekken met experts te organiseren of reacties van het kabinet te vragen.

In principe houdt de commissie bij de volgende verkiezingen op te bestaan, maar mogelijk verandert dat nog. De coalitie heeft in het hoofdlijnenakkoord afgesproken om de commissie permanent te maken, maar wat Van Nispen betreft staat dat nog niet vast. „Eerst moet de commissie zichzelf bewijzen.”