De oorlogszuchtige taal uit Iran zwelt aan. „Vijanden, waaronder Amerika en het zionistische regime, zullen zonder twijfel een vernietigende reactie krijgen op wat ze doen tegen Iran en het verzet”, stelde ayatollah Khamenei zondag op X.

Iran dreigt hard toe te slaan als reactie op de Israëlische luchtaanval van eind oktober, waarbij de Iraanse luchtafweer en de productielocatie van ballistische raketten werden vernietigd. Die aanval was een vergelding voor het afschieten van 181 Iraanse ballistische raketten op Israël begin oktober.

Teheran schaalt het niveau van bedreigingen snel op. Aanvankelijk riepen enkele parlementsleden op tot wraak; afgelopen week kwam daar de commandant van de Revolutionaire Garde bij, daarna president Masoud Pezeshkian. De publieke uitspraken van de hoogste geestelijk leider –de enige die in Iran de touwtjes in handen heeft– zijn echter beslissend.

„Amerika en het zionistische regime krijgen zonder twijfel vernietigende reactie op wat ze doen tegen Iran en het verzet” - Ali Khamenei, hoogste geestelijk leider Iran

Iran plant een complexe aanval op Israël, waarbij mogelijk „nieuwe wapens” en raketten met zeer krachtige explosieve ladingen worden afgevuurd, schrijft de Wall Street Journal (WSJ) maandag op basis van uitlatingen van Arabische en Iraanse functionarissen. De aanval is „krachtig en complex”.

Iran werkt samen met pro-Iraanse strijdgroepen in Irak, nu duidelijk is dat de Iraanse ballistische raketten over grote afstand niet erg nauwkeurig zijn. Een complexe militaire operatie zou echter ook de inzet suggereren van de Houthi’s in Jemen en Hezbollah in Libanon. Het reguliere Iraanse leger (Artesh) doet deze keer voor het eerst mee, naast de Revolutionaire Garde.

Iran kan een aanval op zeer korte termijn uitvoeren, eventueel al op de avond van de presidentsverkiezingen in de VS om de uitslag te overschaduwen, schetst Farzin Nadimi, Irandeskundige van het Washington Institute. Bij de aanval zullen waarschijnlijk minstens 400 raketten worden ingezet. Die zullen gericht zijn op militaire doelen en de defensie-industrie rond Haifa.

Troepenopbouw VS

Iran noemt in zijn dreigementen expliciet de VS. Washington stuurt daarom uit voorzorg extra manschappen en materieel naar het Midden-Oosten. Zes zware B-52-bommenwerpers voor de lange afstand zijn gearriveerd op de Amerikaanse Al Udeid Air Force Base in Qatar, de spil van de Amerikaanse operaties in het Midden-Oosten.

Verder dirigeren de Amerikanen een squadron F-15-gevechtsvliegtuigen en enkele tankvliegtuigen naar de regio. Ten slotte stomen Amerikaanse luchtverdedigingsfregatten op om Iraanse ballistische raketten uit de lucht te kunnen schieten. Eerder leverden de VS al Thaad-luchtafweer aan Israël. Het Amerikaanse oorlogstuig is inzetbaar als Iran of pro-Iraanse milities in Syrië en Irak bijvoorbeeld Amerikaanse bases in de regio onder vuur nemen.

Tegelijkertijd waarschuwen de Amerikanen Iran via diplomatie voor vergeldingsaanvallen. Washington heeft Teheran via de Iraanse ambassade in Zwitserland geïnformeerd dat het deze keer mogelijk niet in staat is Israël te weerhouden van zware aanvallen op Iran, zo onthulde een hoge Amerikaanse functionaris tegenover nieuwssite Walla.

Bij de aanval van eind oktober op Iran heeft Israël nucleaire faciliteiten en de olie-industrie ontzien. Niet uitgesloten is dat Israël bij een derde Iraanse aanval deze doelen alsnog hard zal treffen. Veel hangt af van de heftigheid van een Iraanse aanval.

Teheran zoekt naar een evenwicht tussen hard genoeg terugslaan om geloofwaardig te zijn, en niet te hard toeslaan om een vernietigende Israëlische reactie te vermijden. De vraag is of de ayatollahs in Iran beseffen hoe kwetsbaar het land is na het uitschakelen van het Iraanse luchtafweer door de Israëlische aanval.