Op de terugweg van vakantie in 2022 kregen Richard Pannekoek en zijn vrouw een ernstig ongeluk. „Van het ene op het andere moment lag ik in het ziekenhuis”, vertelt de 64-jarige Pannekoek. „Starend naar het plafond vroeg ik me af wat me overkwam. Ik belde naar de bestuursvoorzitter om te vertellen wat er gebeurd was en zei dat ik verwachtte de week erop wel weer aan het werk te kunnen. Maar ik ben niet meer teruggekomen op ons kantoor.”

Het kostte Pannekoek, die in 2016 Kees Moerman opvolgde als directeur van Kimon, veel moeite om te accepteren dat zijn werkende leven voorbij lijkt te zijn. „Wel had ik samen met mijn vrouw in de dagen voor het ongeluk besproken dat het anders moest. Ik was te druk en daarom zou er iemand komen om te assisteren bij het vele werk. Maar op die dag van het ongeluk werd alles abrupt anders. Dat vind en vond ik erg moeilijk.”

Eind september nam hij formeel afscheid als directeur van de kinderzendingsorganisatie. Binnenkort hoopt hij het stokje door te geven aan Bram Nijveld. Pannekoek: „Maar ik blijf verbonden met Kimon. Gelukkig is mijn hoofd nog goed.”

Hellenbroek

Op het zendingsveld werd het vragenboekje van Hellenbroek werkelijkheid voor Pannekoek. „Als jongetje moest ik in de oud gereformeerde gemeente in Doorn leren over de mededeelbare en onmededeelbare eigenschappen van God. Ik leerde over Zijn almacht, alwetendheid en alomtegenwoordigheid. Moeilijke begrippen, maar ik stampte ze erin. Maar het waren slechts zwarte letters op wit papier.

Toen ik voor het eerst op pad ging voor Kimon, zag ik wat die eigenschappen van God nu echt inhouden. Ik kwam in Zuid-Afrika op een basisschool met 1200 leerlingen. De vrouw die ons zou rondleiden, stelde voor om eerst de Heere om een zegen te vragen en uit de Bijbel te lezen. Ze vertelde iets over de woorden „Wie roemt, roeme in de Heere”. Ik brak tijdens haar gebed; de schellen vielen van mijn ogen. Op het zendingsveld zag ik hoe God wereldwijd met Zijn Woord en Geest werkt in harten van mensen. Je leert God niet alleen kennen via de Schriftuur en de natuur, maar juist ook als je in de wereld ziet hoe machtig, goedertieren, trouw en geduldig Hij is. Dan is God geen abstractie meer.”

„Je leert God niet alleen kennen in de Schriftuur en natuur, maar ook op het zendingsveld” - Richard Pannekoek, voormalig directeur van Stichting Kimon

Ook een jongetje uit Peru staat op het netvlies van Pannekoek gebrand. „Ik bezocht ook daar de zendingsschool. Het was de laatste bijeenkomst van de kinderclub en alle kinderen kregen een boekje van Jan van Dooijeweert mee over de rode draad in de Bijbel. Een jochie kroop bij mij op schoot en vroeg me eruit voor te lezen. Ik kan maar drie woorden Spaans, maar probeerde toch contact met hem te maken. Later reden we hem in de auto voorbij. Hij liep over een lang, stoffig zandpad, onderweg naar huis. Het boekje hield hij stevig in zijn handen geklemd. Wat er verder met hem gebeurd is, weet ik niet, maar het Woord is gezaaid.”

Verbinding

Als bestuurder legde Pannekoek de nadruk op verbinding. „Kimon is een interkerkelijke zendingsorganisatie. Als directeur heb ik altijd geprobeerd om onze achterban –van de Protestantse Kerk in Nederland tot de Gereformeerde Gemeenten– betrokken te houden. Daarin leerde ik eveneens van het zendingsveld.

In Afrika wordt gepreekt onder een open hemel, onder een mangoboom of in een krakkemikkige kerk. Het Evangelie kan zo zijn vrije loop hebben over de Afrikaanse velden. Als zendingswerkers in Buba in Guinee-Bissau bijvoorbeeld een bijeenkomst organiseren voor kinderen, komen de ouders uit nieuwsgierigheid ook kijken. In het open veld bereikt het Woord hen ook. Dan vind ik het weleens jammer dat in Nederland de kerkdienst begrensd wordt door dikke muren en dubbel glas, al dwingt het klimaat daar natuurlijk toe.”

„Nederland is óók zendingsveld” - Richard Pannekoek, voormalig directeur van Stichting Kimon

Tegelijk strekt de alomtegenwoordigheid van God uit het vragenboekje van Hellenbroek zich ook uit over Nederland, ervaarde Pannekoek. „Ik zag daar iets van op andere plekken in de wereld, maar de Heere openbaart Zich hier ook. Toen ik recent een beetje in de put zat nadat ik mijn afscheidsbrief aan Kimon geschreven had, dronk ik met mijn vrouw koffie op een terras. Naast ons zaten twee vrouwen, van wie de ene tegen de ander –die het moeilijk had– zei: „Je moet bidden. En als het lijkt alsof het niet helpt, moet je blijven bidden.” Later sprak ik met ze en hoorde ik dat de vrouw pas sinds 2017 christen was. Ik vroeg of ze door het lezen van christelijke teksten tot bekering gekomen was. „Nee”, zei ze, „dat deed Hij!” en ze wees omhoog. Die gebeurtenis voelde voor mij als een bemoedigend teken van Boven. Ik zou medechristenen in Nederland willen aanmoedigen om in het openbaar uit te durven spreken waar hun hart vol van is. God wil het gebruiken. Nederland is óók zendingsveld.”