„Een democratie functioneert bij de gratie van geïnformeerde burgers”, schrijven de opstellers van het rapport. Zij zien een „gestage verdringing” van het werk van journalisten, dat steeds minder makkelijk te vinden is en dus minder mensen bereikt. „Daarmee staat in het huidige mediasysteem de democratische kwaliteit van de informatievoorziening onder druk.” Temeer omdat veel informatie van „twijfelachtige kwaliteit” rondgaat die niet onafhankelijk of betrouwbaar is, of niet voorzien is van context.

De onderzoekers zien de „platformisering van de publieke ruimte” als een belangrijke oorzaak: het maatschappelijke debat verschuift van zaaltjes, opiniepagina’s en radio- en televisiestudio’s naar socialmediaplatforms. Deze techbedrijven hebben „een superieur advertentiemodel ontwikkeld en het overgrote deel van de advertentie-inkomsten naar zich toe weten te trekken.” Traditionele media komen daar moeilijk tussen. Deze ontwikkeling kan volgens de WRR alleen gestopt worden als de overheid ingrijpt.

De onderzoekers wijzen ook op de verantwoordelijkheid van politici en bestuurders. Die moeten niet alleen communiceren via platforms die democratische waarden niet onderschrijven, vinden ze. Het sociale medium X krijgt op dit vlak veel kritiek, maar wordt desondanks veel gebruikt door ministeries en politici.

Vooral bij de lokale media vallen zware klappen volgens de WRR. In sommige regio’s wordt het lokale bestuur niet of amper in de gaten gehouden door journalisten. De WRR pleit daarom voor meer ondersteuning door de overheid, onder meer financieel.

Een andere aanbeveling is om meer gebruik te maken van al bestaande Europese wetgeving. Dan gaat het bijvoorbeeld om regels die moeten voorkomen dat media in handen zijn van slechts enkele bedrijven.

Minister Eppo Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) komt op een later moment met een reactie op de bevindingen.