Ze heeft oog voor mensen naar wie niemand omziet. Als student deed Hanny de Kruijf (63) al vrijwilligerswerk in diaconaal centrum de Pauluskerk in Rotterdam. Nu neemt ze als directeur afscheid van de diaconale organisatie Samen 010. „De kerk moet er zijn voor de hele samenleving.”
Samen 010, opgericht vanuit plaatselijke kerken, is samen met enkele andere instanties gevestigd in een pand aan het Hang in het centrum van Rotterdam, vlak naast de Sint-Dominicuskerk. Jarenlang fietste De Kruijf er elke dag met plezier naartoe, vertelt ze. „Het is heel inspirerend om te werken in een omgeving waar mensen gezamenlijk iets willen betekenen voor kwetsbare inwoners van de stad.”
Sinds 2005 gaf ze als directeur leiding aan de organisatie die met zo’n 30 parttime medewerkers en 700 vrijwilligers actief is in Rotterdam en Capelle aan den IJssel. Donderdagavond neemt ze tijdens een bijeenkomst in de Rotterdamse Laurenskerk afscheid omdat ze met pensioen gaat.
De Kruijf –getrouwd, moeder van twee kinderen en oma van twee kleinkinderen– is vergroeid met de stad waarin ze geboren en getogen is. Ze groeide op in Rotterdam-Noord, in een hervormd gezin dat op zondag de Prinsekerk bezocht. Tegenwoordig is ze aangesloten bij de protestantse wijkgemeente Laurenspastoraat.
Hoe kwam u ertoe om als student vrijwilligerswerk te gaan doen in de Pauluskerk?
„In maart 1980 stopte ik met de studie geneeskunde. Vanaf september zou ik psychologie gaan studeren. Ik kende de Pauluskerk enigszins en meldde me bij ds. Hans Visser, de toenmalige predikant-directeur: „Vanaf nu ben ik een paar maanden fulltime beschikbaar.” Zo ben ik daar als vrijwilliger begonnen.
Ik vond het bijzonder wat er in de Pauluskerk gebeurde. Overdag was er open huis, ’s avonds werden er maaltijden geserveerd en er kwam ook een nachtopvang. Elke kerk heeft wel wat diaconale activiteiten, maar de Pauluskerk draait daar helemaal om. Dat spreekt me aan. De kerk moet er zijn voor heel de samenleving. Toen ik weer ging studeren, bleef ik op kleinere schaal vrijwilligerswerk doen.”
In de Pauluskerk ontmoette u onder anderen verslaafden en daklozen. Hoe ervoer u het contact met hen?
„Als student werkte ik al bij de Rotterdamse methadonverstrekking, dus de wereld van verslaafden was me bekend. Het gaat om mensen van wie velen het liefst afstand houden. Juist zij hebben het hard nodig dat er iemand naar hen omkijkt. Als je met hen praat, blijken het mensen te zijn zoals jij en ik, alleen met een iets andere levensloop. De ontmoeting met deze mensen vond ik bijzonder.”
Wat vond u het mooiste onderdeel van het vrijwilligerswerk?
„Er ging destijds in de Pauluskerk een project van start voor mensen die, zoals we nu zouden zeggen, een afstand tot de arbeidsmarkt hadden. Zij gingen vrijwilligerswerk doen, bijvoorbeeld klussen bij mensen thuis. Dat was een spannend avontuur en daarbij liep er natuurlijk weleens iets fout. Dan ging iemand ergens heen om een televisie te repareren, maar bleek hij daar helemaal geen verstand van te hebben. Ik moest dat dan zien recht te breien bij de mensen die hem hadden ingehuurd.”
De laatste jaren werkte u bij Samen 010. Hoe kwam u daar terecht?
„Na mijn studie psychologie heb ik eerst bij een organisatie-adviesbureau gewerkt. In 1999 heb ik me weer gemeld bij ds. Visser. Hij had niet direct werk voor me in de Pauluskerk, maar vanaf 2000 kon ik in dienst komen bij de vanouds hervormde Stichting voor Kerkelijke Sociale Arbeid, KSA. Deze was in 1947 opgericht en de Pauluskerk was daaruit voortgekomen. Ik kreeg er ouderen, vluchtelingen en interreligieuze dialoog in mijn pakket. Een aantal jaren na de vorming van de Protestantse Kerk in Nederland is de stichting met het Gereformeerd Centrum voor Welzijnsbehartiging gefuseerd tot KSA/GCW. In 2014 kozen we voor een naam die duidelijker maakt waarvoor we staan: Samen 010.”
Welk onderdeel van uw oorspronkelijke taken ligt u het meest na aan het hart?
„Het werk onder vluchtelingen. We hadden onder anderen contact met uitgeprocedeerde asielzoekers. Jaren geleden is het project Vice Versa ontstaan, gericht op vrijwillige terugkeer. Dat valt nu onder het Rotterdams Ongedocumenteerden Steunpunt. Dat vind ik nog steeds een mooi project, waarbij je kijkt of terugkeer een begaanbare weg is en wat mensen kan helpen –een opleiding, gereedschap of een klein budget– om in hun land weer een nieuw bestaan op te bouwen.”
U werkte bijna 24 jaar voor de organisatie. Welke ontwikkelingen springen vooral in het oog?
„Het aantal inwoners dat te maken heeft met armoede en schulden neemt toe. De armen zijn altijd onder ons, maar de financiële problemen worden wel groter. Ook is er een toenemende eenzaamheid. Onder anderen huisartsen en thuiszorgmedewerkers verwijzen mensen door naar bijvoorbeeld Motto, ons maatjesproject.
Het mooie vind ik dat je met kleine dingen soms veel kunt betekenen. Neem bijvoorbeeld ons project Donderdag Bijzonderdag Senior. Eén keer per maand is er op een donderdag in de Maranathakerk in Rotterdam-Zuid een ontmoeting voor ouderen met een activiteit en een warme maaltijd. Ouderen worden daarheen verwezen door de voedselbank of een diaconie. Die maaltijd is belangrijk omdat ouderen soms niet meer voor zichzelf koken of het geld niet hebben om elke dag warm te eten. Maar de gezelligheid en de onderlinge ontmoeting zijn minstens zo belangrijk, blijkt uit de verhalen van de bezoekers.”
Hoe is tegenwoordig de band van Samen 010 met de kerken?
„We zijn ontstaan vanuit de kerken en hebben daar nog steeds goed contact mee. De aangesloten kerken komen drie keer per jaar bijeen in de zogeheten raad van aangeslotenen. We doen ons werk namens de diaconieën en zij dragen daar financieel aan bij. Eén keer per jaar organiseren we een diaconale dag met allerlei workshops voor gemeenteleden. Ook kunnen diakenen bij ons terecht als ze bijvoorbeeld iets willen weten over armoede. Ze zijn van harte betrokken op ons werk.”
