Iets meer dan een maand na de liquidatie van Hassan Nasrallah heeft Hezbollah een nieuwe leider: Naim Qassem. Dat maakte Hezbollah dinsdag in een verklaring bekend.

Hij is in lijn met de reglementen van de groep verkozen door de Shuraraad, het belangrijkste beslisorgaan binnen Hezbollah. De stemming zou zondag hebben plaatsgevonden. Nu hij secretaris-generaal is, staat Qassem aan het hoofd van de raad.

Hij staat al decennialang heel dicht bij de macht: in 1991 werd Qassem door oud-Hezbollahleider Abbas al-Musawi aangewezen als plaatsvervangend leider. Toen Musawi een jaar later bij een Israëlische helikopteraanval geliquideerd werd en Nasrallah werd verkozen als zijn opvolger, bleef Qassem de tweede man. Dat is hij gebleven, tot zijn promotie dit weekend.

Hezbollah zegt dat Qassem verkozen is vanwege zijn „toewijding aan de principes en doelen van Hezbollah”, maar wat ook zal hebben meegespeeld is dat de 71-jarige geestelijke het tot nu toe simpelweg overleefd heeft. Toen Nasrallah begin deze maand door Israël gedood werd, werd Qassem vanwege zijn functie automatisch de tijdelijke waarnemer.

Scheikundeleraar

Maar zijn kansen om leider te worden leken toen nog vrij klein: de meeste ogen waren gericht op de neef van Nasrallah, Hashem Safieddine. Die liep, net als Qassem, al geruime tijd rond bij Hezbollah. En hij had, in tegenstelling tot Qassem, veel weg van Nasrallah, ook wat betreft zijn stemgeluid. Hij was een getalenteerd spreker. Maar Safieddine werd, kort na de dood van Nasrallah, ook door Israël geliquideerd.

Nu is Qassem een van de weinige leden van de ‘oude garde’ die nog leeft. „De organisatie had weinig keus meer als je het hebt over hooggeplaatste geestelijken”, vertelde Mohanad Hage Ali, expert bij het Carnegie Middle East Centre in Beiroet, aan CNN. Daarbij is Qassem volgens hem een „bekend gezicht”, waardoor zijn benoeming ten slotte een no-brainer voor Hezbollah zou zijn geweest.

Qassem is geboren in 1953 en zijn familie is afkomstig uit het zuiden van Libanon. Na de middelbare school studeerde hij scheikunde. Hij zou later ook enkele jaren werken als scheikundeleraar. Ook studeerde hij theologie en was hij betrokken bij de oprichting van de studentenvakbond voor islamitische jongeren in Libanon.

Dreigement

Hij was activistisch ingesteld; in de jaren zeventig sloot hij zich aan bij de Beweging van de Verstokenen, een maatschappelijke beweging die deels geleid werd door de populaire geestelijke Musa al-Sadr. De beweging zette zich onder meer in voor het verbeteren van de achtergestelde positie waarin veel sjiieten in Libanon leefden en zou uiteindelijk opgaan in de sjiitische beweging Amal, waar veel oprichters van Hezbollah ooit lid van waren.

„Een tijdelijke aanstelling” - Yoav Gallant, Israëlische minister van Defensie

Eind jaren zeventig verliet hij Amal, om in de vroege jaren tachtig samen met een groep anderen –onder wie Al-Musawi en Nasrallah– uiteindelijk Hezbollah op te richten. Qassem raakte betrokken bij het religieus onderwijs binnen de beweging en was verantwoordelijk voor het parlementaire werk van Hezbollah, nadat de beweging begin jaren negentig besloot de landelijke politiek in te gaan. In 2018 werd hij door de Verenigde Staten op een sanctielijst gezet vanwege zijn rol binnen Hezbollah.

Nu Qassem het hoogste ambt binnen de beweging bekleedt, is de vraag voor hoelang hij secretaris-generaal zal zijn. Israël heeft de laatste maanden in hoog tempo Hezbollahkopstukken omgebracht en lijkt daar voorlopig mee door te willen gaan. De Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant plaatste dinsdag een bericht op X dat precies dit dreigement leek te willen overbrengen. Het was een foto van Qassem. „Een tijdelijke aanstelling”, schreef Gallant erbij. „De countdown is begonnen.”