Zorgzaam ligt het kleine kerkje van Gieterveen neergevlijd in een bocht van de Broek, de hoofdweg die door het Drentse lintdorp voert. Het bedehuis is honderd jaar oud.
Herman Stegeman, lid van de stichting die de kerk exploiteert, sjouwt een tafel naar het midden van de lege kerkruimte, plaatst er een paar stoelen omheen, komt met koffie en koek aangelopen, en steekt enthousiast van wal. „Met religie heb ik weinig, maar het is goed om dit kerkje voor het dorp te bewaren. Want Gieterveen is een bijzonder dorp, zoals elk dorp bijzonder is.”
Jantien Poelman-Meiborg, ook lid van de stichting, zegt: „Ik houd van oorspronkelijke elementen in het landschap. We willen ons sterk maken voor het behoud van dingen die deel hebben uitgemaakt van de gemeenschap. Het is goedkoper om oude dingen uit te vagen, maar het oude handhaven is mooier.”
Stichtingslid Harm Jan Wigchering komt binnen, pakt een stoel en schuift ook aan. „Ik ben geboren en getogen in dit dorp en heb altijd gezien dat hier mensen naar de kerk gingen. Het zou toch jammer zijn als zo’n gebouwtje verdween.”
Olijfgroen
De preekstoel staat er nog, olijfgroen geschilderd. Het kanseltrapje is met een ketting afgesloten. Aan de leuning hangt de tekst ”De preekstoel niet gebruiken als opslagruimte”. De kansel is volgepakt met kabels en spullen voor de beamer.
Boven de preekstoel zit een rond venster in de muur, met een glas-in-loodvoorstelling van de Heilige Geest Die neerdaalt als een duif. Links en rechts van de kansel staat een stapeltje losse stoelen en de laatste twee kerkbanken.
Er is een toiletruimte en een keukentje. Aan de keukendeur hangt de prijslijst: ”Bier en wijn 2 euro; koffie, thee en frisdrank 1,50 euro”.
Eeuwfeest
Het kerkje is een eeuw oud. In 1924 ontstond er in het dorp een heuse schoolstrijd, die zelfs leidde tot een plaatselijke kerkscheuring. Naast de hervormde kerk ontstond de Vereniging van Vrijzinnig Hervormden. De vrijzinnigen wilden ook ergens kerken en bouwden het kleine kerkje van Gieterveen.
In 2004 was het aantal vrijzinnige kerkgangers zo ver teruggelopen dat de gemeente werd opgeheven. Toen werd de kerk overgedragen aan de net opgerichte Stichting Oude Drentse Kerken. Daarna werd het kerkinterieur verbouwd zodat er een multifunctionele ruimte ontstond. Het kerkje was sociaal-cultureel podium geworden.
Activiteiten
Wat we nu proberen, zegt Stegeman, is „allerlei activiteiten naar het kerkje toe te halen die met elkaar een klein gewin opleveren, waarmee we het eerste onderhoud aan het gebouw kunnen bekostigen. Zo willen we ervoor zorgen dat het blijft zoals het nu is.”
Het kerkje kan nu gehuurd worden voor familieverjaardagen, jubilea, theatervoorstellingen, concerten en trouwdiensten. Ook wordt de ruimte een enkele keer gebruikt voor het opbaren van een overleden dorpsgenoot.
Wat mag er niet in het kerkje? Stegeman: „Hier kan veel. Als het maar leuk is. We willen geen politieke activiteiten, want daarmee trap je altijd wel een dorpsbewoner op de tenen. Voor een discofeest is dit gebouw te klein. En het moet natuurlijk ook weer niet zo zijn dat het dak eraf gaat.”
