Over welke drempel stap je als je bij Mozaiek binnengaat?
In een tijd waarin er wekelijks enkele kerken definitief hun deuren sluiten, zou je blij moeten zijn met berichten over kerken die groeien. Hoe komt het dan dat reformatorische kerken zo lauw of kritisch reageren op de sterke groei van Mozaiekgemeenten? Die pijn zit ’m niet in het feit dat deze gemeenten erin slagen onkerkelijken over de drempel te krijgen, maar wel in de vraag in welk huis ze dan terecht komen.
Mozaiek oefent onmiskenbaar aantrekkingskracht uit, zowel op onkerkelijken als op jongeren en ouderen in de gereformeerde gezindte. De moedergemeente in Veenendaal, Mozaiek0318, staat aan de basis van twaalf dochtergemeenten verspreid over het land. De filosofie van de Mozaiekgemeenten is geënt op die van de Amerikaanse ”seeker churches”, kerken met eigentijdse diensten die zich richten op buitenkerkelijken. Die aantrekkingskracht zit ’m deels in de hartelijkheid, de warme sfeer en de moderne muziek. Ook het informele karakter van de diensten speelt mee: geen kansel maar een podium, geen vaste vormen maar veel afwisseling, geen ambtskleding maar een spijkerbroek, geen plechtige voordracht maar jip-en-janneketaal met alledaagse voorbeelden. Dat patroon is –met enige variatie– ook zichtbaar bij andere groeiende evangelische groeperingen: DoorBrekers, City Life Church en Hillsong.
De groei van deze gemeenten is echter maar voor een gering deel te herleiden tot onkerkelijken. Naar schatting zijn vier van de vijf mensen die zich bij zo’n evangelische gemeente aansluiten afkomstig uit gevestigde kerken, vaak in de directe omgeving. Het kaartje met nieuwe Mozaiekgemeenten overlapt grotendeels met dat van de Biblebelt. Niet zo vreemd dus, dat zulke gemeenten aangeduid worden als de onbetaalde rekening van de reformatorische kerken.
Deze ontwikkeling houdt voorgangers in de gevestigde kerken weliswaar een spiegel voor, maar hun zorgen over de aantrekkingskracht van de evangelische gemeenten zijn terecht. In de kerkdienst hoort de verkondiging van Gods Woord centraal te staan. Dat is een hoogst ernstige zaak die het eeuwig heil óf het eeuwig verderf van de hoorder raakt. Dat biedt geen ruimte voor een afgezwakte boodschap over de zonde –bijvoorbeeld over echtscheiding of (homo)seksuele relaties– of de gedachte dat die zondige aard zich gemakkelijk laat overwinnen. In de preek moet doorklinken dat God Zich vertoornt over die zonde en die rechtvaardig zal straffen, tenzij de schuld daarvoor betaald wordt. En ja, er is royale genade en vrijspraak door het offer van Christus voor allen die in Hem geloven, maar ook dan houdt God Zijn kinderen aan de grond als bedelaars die steeds verzoening nodig hebben en als pelgrims die zich op vijandelijk grondgebied bevinden.
In de diensten van Mozaiek staat vooral aanbidding centraal, maar als daarbij deze grondtonen van het christelijk leven ontbreken, is het als een huis dat op een zandgrond gebouwd is.
