Pieter van Vollenhoven vindt dat we de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen moeten respecteren. Dat schrijft Van Vollenhoven op X. De man van prinses Margriet reageert daarmee op een petitie waarin wordt opgeroepen om Geert Wilders geen premier te maken en op een demonstratie tegen de verkiezingsuitslag.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen kwam de partij van Wilders, de PVV, als grote winnaar uit de bus. „Als wij stemmen moet je de uitslag respecteren, tenzij er duidelijk is gefraudeerd!”, vindt Van Vollenhoven.

Bij het bericht deelt hij een eerder bericht van journalist Jelle Brandt Corstius op X. „Er gaat een petitie rond met de tekst ‘Maak Wilders geen premier’. Er komt een demonstratie tegen de verkiezingsuitslag. Waarom?”, vraagt Brandt Corstius zich af. „Is dit niet het idee van een democratie, dat je de stem van de kiezers respecteert? Ben je dan niet, ironisch genoeg, zelf ondemocratisch bezig?”

Nu ook in Amsterdam alle stemmen zijn geteld, blijft de zetelverdeling na de Tweede Kamerverkiezingen hetzelfde. Dat blijkt uit de definitieve prognose van de Verkiezingsdienst van het ANP. De PVV blijft daarmee de winnaar met 37 zetels. GroenLinks-PvdA heeft volgens definitieve prognose 25 zetels, VVD 24 en NSC 20 zetels en D66 9.

In deze definitieve prognose is 99,7 procent van de stemmen geteld. In deze definitieve prognose zijn de stemmen van kiezers uit het buitenland nog niet bekend, maar wel in het berekeningsmodel meegenomen. De uitslag van deze groep briefstemmers wordt volgende week bekendgemaakt. Naar verwachting heeft dit geen invloed op zetelverdeling.

Eerder maakte Amsterdam al bekend dat GL-PvdA de grootste partij was geworden op basis van 85 procent van de stemmen. Volgens de voorlopige uitslag blijft GL-PvdA de grootste met bijna 34 procent van de stemmen, gevolgd door VVD met 11,8 procent en D66 (9,9 procent.). PVV komt volgens de telling uit op 9,6 procent en is daarmee de vierde partij van de stad. Dit is bijna een verdubbeling vergeleken met 2021 (5,1 procent). DENK volgt (7,5 procent) en daarna NSC van Pieter Omtzigt (6,6 procent). De Partij voor de Dieren (4,8 procent), Volt (3,8 procent), de SP (3,2 procent) en BIJ1 (2,3 procent) verloren allemaal ten opzichte van de vorige Kamerverkiezingen.

De officiële verkiezingsuitslag wordt op 1 december bekendgemaakt door de Kiesraad.

VVD’ers in het land zijn ontevreden en boos over de keuze van VVD-leider Dilan Yeşilgöz om er nu al voor te kiezen niet in een kabinet met de PVV te stappen, maar hooguit te willen gedogen. Op het sociale medium X wordt flink gemopperd. Er wordt vol onbegrip gesproken van politieke spelletjes, iets wat Yeşilgöz ontkent.

De keuze van de VVD-fractie om voor de verkenningsfase al af te haken, „lijkt mij een stap puur vanwege politiek strategisch gewin”, stelt de Tilburgse VVD-fractievoorzitter Niels van Stappershoef op X. „Daar lossen we de zorgen die veel mensen hebben niet mee op. Ik dacht dat we ‘aan hun kant’ zouden staan. Kom op, geen politieke spelletjes. Oplossingen!”

De Halderbergse VVD-wethouder Thomas Melisse noemt het besluit van de VVD-partijleider „wereldvreemd naar eigen achterban en de kiezer”, meldt hij op X. Naar eigen zeggen heeft hij vrijdag op diverse sociale mediakanalen en via telefoontjes veel „boze, verontwaardigde VVD (!!) kiezers en leden” op de lijn gehad. Hij is er voorlopig „even klaar mee. Klappen opvangen, uitleg te moeten geven en mogelijk ook lokaal electoraal afgerekend te worden. Voor een beslissing waar ik niet bij betrokken ben, niet achter sta en mij vooral niet in herken.”

VVD-raadslid Leendert Karreman uit Zuidplas noemt het onbegrijpelijk wat Yeşilgöz gedaan heeft. „Gebroken op migratie en nu een rechts kabinet onmogelijk maken… Onbegrijpelijk!” Hij doelt daarmee op de val van het kabinet-Rutte IV door onoverbrugbare verschillen om grip op migratie te krijgen.

Ook de Cranendonckse VVD-fractievoorzitter Jordy Driemans noemt het „een onbegrijpelijke keuze”, zegt hij op X. „Wat heeft het dan voor nut gehad om geen kiezers uit te sluiten in de campagne?

„Dit lijkt mij nou een mooi onderwerp voor een digitale ledenraadpleging, gevolgd door een extra ledencongres”, twittert het recent vertrokken VVD-Kamerlid Jeroen van Wijngaarden. „Onomkeerbare beslissingen moet je nooit in afzondering nemen, laat staan overhaast.”

VVD-leider Dilan Yeşilgöz vindt niet dat zij haar kiezers in de steek laat nu ze al voor de verkenning begonnen is, ervoor kiest om niet in een regering met de PVV te stappen. In Nieuwsuur sprak ze tegen dat het een onderhandelingstactiek is of dat ze hiermee een spelletje speelt, zoals critici binnen haar eigen partij en andere fracties menen. Ze denkt dat dit besluit de formatie „juist overzichtelijker maakt”.

Ze zei dat er verschillende vormen van gedogen zijn en dat ze bereid is om afspraken te maken om een coalitie van PVV en mogelijk NSC en BBB juist constructief te helpen. Dat hoeft volgens haar niet per se te leiden tot een gedoogakkoord. „Er is een verschil tussen verantwoordelijkheid nemen en meedoen”, zei de VVD-leider. Ze zegt met „een open vizier” over de inhoud te willen praten. Daarmee nemen ze volgens haar ook een verantwoordelijkheid om problemen aan te pakken, maar ze doen dan niet mee met bewindslieden in een nieuw kabinet.

Yeşilgöz vindt dat ze met gedoogsteun wel rekenschap kan afleggen aan de 1,5 miljoen mensen die op de VVD stemden. Maar ze wijst erop dat de kiezer heeft aangegeven - met de 10 zetels verlies - dat het anders moet gaan dan voorheen en dat het aan de VVD is om „een pas op de plaats” te maken.

Op de vraag of de weigering voor kabinetsdeelname later in de formatie nog kan veranderen, wijst ze op het verlies aan zetels voor de VVD en de flinke winst voor PVV, NSC en BBB. „Die positie zie ik niet veranderen.” Ook ziet ze het „niet zo snel gebeuren” dat de drie partijen zeggen dat ze niet zonder VVD-ministers kunnen.

Het liveblog van vrijdag is hier terug te lezen.