Het Loofhuttenfeest eindigde vorig jaar in een ongekende tragedie, toen Hamasterroristen een bloedbad in het zuiden van Israël aanrichtten en 251 gijzelaars meenamen. Dit jaar stond de eerste dag van hetzelfde Joodse feest in het teken van het bericht dat het brein achter de aanslagen van 7 oktober om het leven was gekomen.

Israëlische troepen namen donderdag een gebouw in Rafah, in het zuiden van de Gazastrook, onder vuur, nadat ze Hamasstrijders daar naar binnen hadden zien gaan. Bij inspectie van de gesneuvelde terroristen leek een van hen verdacht veel op Yahya Sinwar. Aan het eind van de middag kwam de geruchtenstroom op gang en verschenen de eerste beelden van de gedode topterrorist. Enkele uren later bleek na een gebitsanalyse in Israël dat het inderdaad om Sinwar ging. Een DNA-test leverde het definitieve bewijs.

Opmerkelijk genoeg had het leger vooraf geen aanwijzigingen dat Sinwar zich in het bewuste gebouw bevond. Als dat wel zo was geweest, hadden de militairen vermoedelijk veel voorzichtiger geopereerd, want algemeen werd aangenomen dat de Hamasleider zich voortdurend met enkele Israëlische gijzelaars omringde die als menselijk schild moesten dienen. Dat bleek echter niet het geval.

Zeer dubieuze reputatie

Sinwar werd gezien als de belangrijkste bedenker van de aanslagen van 7 oktober. Hij had een zeer dubieuze reputatie. Niet alleen vanwege het beramen van aanslagen op Israëliërs, maar ook vanwege de brute straffen die hij –niet zelden persoonlijk– aan Palestijnse collaborateurs uitdeelde. Hij zat 22 jaar in een Israëlische gevangenis. In 2011 kwam hij vrij in het kader van een gevangenenruil om onder anderen de ontvoerde militair Gilad Shalit vrij te krijgen.

Sindsdien was Sinwar een van de meest gezocht terroristen ter wereld – en zeker na de aanslagen van 7 oktober vorig jaar. Deze zomer volgde hij Ismail Haniyeh op als leider van Hamas, nadat die bij een aanslag in de Iraanse hoofdstad Teheran was omgekomen. Diverse keren ging het gerucht dat Sinwar dood was, maar tot donderdag bleken dat valse berichten.

Intussen is de grote vraag of de dood van Sinwar een keerpunt in de oorlog in Gaza betekent. Israël heeft nu het laatste Hamaskopstuk in de Gazastrook uitgeschakeld dat leiding aan het gewapende verzet tegen Israël kon geven. Daarmee komt het behalen van een van de oorlogsdoelen een stuk dichterbij: het vernietigen van de militaire capaciteit van de Palestijnse terreurbeweging. En ook moreel gezien is het doden van het brein achter 7 oktober een belangrijke opsteker voor de Israëlische bevolking.

Niet verslagen

Tegelijkertijd is Hamas nog niet geheel verslagen. Dat bleek juist donderdag uit het intense vuurgevecht in Rafah waarbij Sinwar om het leven kwam. En het is ook nog maar de vraag of hiermee ook de bestuurlijke rol van Hamas in Gaza voorgoed is uitgespeeld. Laat staan dat de ideologie van de terreurbeweging de kop in is gedrukt.

Veel belangrijker nog is echter het lot van de 101 gijzelaars die nog altijd in Gaza vastzitten. De families van de ontvoerden verklaarden donderdag dat dit hét moment is om een deal over hun vrijlating te sluiten. Ook de Amerikaanse president Joe Biden benadrukte dat de uitschakeling van Sinwar nieuwe wegen naar een overeenkomst opent.

Dat is nog allerminst zeker. De vraag is allereerst met wie Israël moet onderhandelen nu de belangrijkste Hamasleider van het toneel verdwenen is. Het is ook niet uitgesloten dat Hamas de dood van Sinwar op de gijzelaars zal wreken. Bovendien zal bij de Israëlische regering de politieke wil aanwezig moeten zijn om daadwerkelijk een einde aan het conflict te maken. Premier Netanyahu heeft nog altijd te maken met rechtse coalitiegenoten die alleen tevreden zijn met de totale vernietiging van Hamas.