De samenwerking in de provincie Flevoland tussen BBB, VVD, SGP, ChristenUnie en PVV maakt heel wat tongen los. Vooral de CU-achterban roert zich: een coalitie met de PVV is een brug te ver. De verontwaardiging is echter selectief en onterecht; hoewel de reserves bij de ChristenUnie begrijpelijk zijn, verdient de samenwerking een goede kans.
Dinsdagavond aanvaardden de CU-leden uit Flevoland een afgezwakte motie waarin teleurstelling werd uitgesproken over het feit dat de CU-Statenfractie „ondanks alle zorgen die in de afgelopen tijd zijn aangegeven toch de coalitievorming met een partij waartegen zoveel weerstand bestaat, heeft doorgezet”.
De afgelopen dagen schaarden steeds meer CU-prominenten zich in het koor van sceptici. Liet partijvoorzitter Ankie van Tatenhove in april al weten een pact met de PVV „niet geloofwaardig” te vinden, later noemde minister Carola Schouten dat „ongemakkelijk”. Maandag liet partijleider Mirjam Bikker weten een „naar gevoel” te krijgen bij de samenwerking, omdat de PVV volgens haar „de democratische rechtsstaat niet erkent”. Dat veel CU’ers fundamentele kritiek op de PVV hebben, is begrijpelijk. Die partij staat met standpunten over islam, rechtsstaat, minderheden en vluchtelingen haaks op de uitgangspunten van de CU. Dat staat een goede samenwerking echter niet per se in de weg.
In de eerste plaats weet de ChristenUnie op landelijk niveau wat het is binnen een coalitie samen te werken met een partij waarvan ze fundamenteel verschilt, D66. Het recht op leven en onderwijsvrijheid zijn bij die partij bepaald niet in veilige handen, integendeel. Dat coalitievorming met D66 de ChristenUnie vrij makkelijk afgaat, terwijl samenwerking met de PVV tot flinke onrust leidt, is opmerkelijk. Ferme kritiek van landelijke CU-politici op deze provinciale samenwerking is daarom op z’n minst selectief.
Temeer omdat wetgeving op landelijk niveau vaker over gevoeligere onderwerpen gaat dan regelgeving op provinciaal vlak. Dat biedt CU Flevoland de ruimte om samen te werken met een partij waarmee dat in een landelijke coalitie minder makkelijk zou zijn.
Daar komt bij dat CU-lijsttrekker Harold Hofstra uit Flevoland het traject van onderhandelingen behoedzaam heeft aangepakt. Vanwege fundamentele verschillen met de PVV zijn voor de echte onderhandelingen kernwaarden opgesteld waar alle partijen hun handtekening onder hebben gezet. Die vormden de basis voor verdere afspraken.
Coalitievorming veronderstelt concessies doen, ook als dat betekent dat er soms troebel water bij je eigen zuivere wijn moet. Bestuurlijke verantwoordelijkheid nemen is altijd moeilijker dan kritiek leveren vanaf de zijlijn. Getuige de stemverhoudingen van dinsdag zit ook een substantiële minderheid van de CU-leden in Flevoland op die lijn. Dat is terecht en getuigt van realiteitszin: vooralsnog verdient deze coalitie een kans.
