De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft de Amerikaanse president Joe Biden de verzekering gegeven dat Israël geen Iraanse atoom- en olie-installaties zal aanvallen. Daarmee weet hij zich van Amerikaanse steun verzekerd. Maar die heeft wel een prijs.
Dat Israël de massale Iraanse aanval met ballistische raketten van 1 oktober zal vergelden, lijdt vrijwel geen twijfel. De vraag is tot nu toe alleen wanneer, en hoe zo’n Israëlisch antwoord eruit zal zien. Daarover bestaat ook in de Israëlische politiek nog geen eenduidigheid. Enerzijds is Jeruzalem beducht voor verdere escalatie van het conflict. Anderzijds wijzen vooral haviken erop dat dit hét moment is om de nucleaire capaciteit van de Islamitische Republiek een gevoelige slag toe te brengen.
Kort na de Iraanse raketbeschieting liet Biden al weten dat hij tegen een aanval op Iraanse atoominstallaties is. Inmiddels dringt het Witte Huis er bij Israël ook op aan de Iraanse olie-industrie buiten te schot te laten. Die oproep wordt gesteund door de Arabische Golfstaten, die bang zijn dat Teheran uit wraak hun olie-installaties onder vuur zal nemen. Dat zou de prijs van fossiele brandstoffen enorm opstuwen en tot een wereldwijde energiecrisis leiden.
Aan beide Amerikaanse bezwaren lijkt Netanyahu nu gehoor te geven. De premier liet Washington weten dat Israël bereid is alleen de militaire infrastructuur van Iran aan te vallen.
Dat Netanyahu aan de oproep van het Witte Huis tegemoet komt, laat eens te meer zien dat Israël geen ingrijpende strategische besluiten neemt zonder Washington daar op zijn minst in te kennen. Israël is teveel afhankelijk van Amerikaanse steun om geheel op eigen houtje te opereren. De Israëlische toezegging vertaalde zich direct in de Amerikaanse toezegging om geavanceerde Thaad-raketsystemen naar de Joodse staat te sturen om de afweer tegen ballistische raketten verder te versterken.
De vraag is intussen wel wat voor Biden het belangrijkste motief is om Israël tot terughoudendheid te manen. De bezorgdheid over een dreigende economische crisis en de vrees voor een gevaarlijke regionale oorlog zijn beide volstrekt terecht. Het getuigt dan ook van verantwoordelijk leiderschap als de Amerikaanse president –of welke verstandige wereldleider dan ook– probeert de situatie te de-escaleren.
Het lijdt echter weinig twijfel dat Bidens oproep ook door electorale overwegingen is ingegeven. Hogere energieprijzen en een Democratische president van wie onzeker is hoe die zal reageren als de VS bij een conflict met Iran betrokken raken, zouden Amerikaanse kiezers in de armen van Donald Trump kunnen drijven en daarmee de kansen van Kamala Harris op de verkiezingswinst verkleinen.
Aan die laatste overweging zou Israël zich niet al te veel gelegen moeten laten liggen. Want de nationale veiligheid van de Joodse staat moet voor de regering in Jeruzalem nog altijd prioriteit hebben boven de uitkomst van de Amerikaanse verkiezingen.
