Mensensmokkel bootvluchtelingen moet bij de basis worden aangepakt
Het vluchtelingendrama op de Middellandse Zee bereikte deze week een nieuw dieptepunt. Een afgeladen boot met migranten kwam in moeilijkheden voor de kust van het Griekse schiereiland Peloponnesos. Het vaartuig zonk binnen korte tijd.
De dood van 80 opvarenden was donderdagmorgen vastgesteld, maar gevreesd wordt dat het aantal slachtoffers veel hoger ligt, want er waren mogelijk wel 700 passagiers aan boord. Daarmee geldt dit nu al als het dodelijkste ongeluk in Griekse wateren van dit jaar.
Wat de ramp extra schrijnend maakt, is dat de bemanning naar alle waarschijnlijkheid hulp heeft geweigerd. Volgens de Griekse omroep ERT boden de autoriteiten diverse keren via de satelliettelefoon assistentie aan, maar kregen ze slechts te horen: „We willen alleen maar naar Italië gaan”. Toen de kustwacht enkele uren later een noodsignaal ontving omdat de motor van het schip was uitgevallen, was het al te laat. Het stuurloze vaartuig kapseisde door de harde wind en zonk binnen een kwartier.
Dit tragische ongeluk roept vanzelfsprekend opnieuw de vraag op of dit soort menselijke drama’s niet kan worden voorkomen. Zoals gebruikelijk buitelden de vragen en verwijten woensdag al snel over elkaar heen. Had de Griekse kustwacht toch moeten optreden, ondanks de weigering van een aanbod tot hulp? Waren de immigranten bang zich in Griekse wateren te begeven, omdat Athene internationaal onder vuur ligt wegens het met geweld terugdrijven van migranten?
Griekenland zelf legt de schuld vooral bij Brussel. Het schort binnen de Europese Unie aan een gedegen asielbeleid, zei een woordvoerder van het Griekse ministerie van Migratie woensdagavond. De EU moet mensen toelaten die écht in nood zijn en niet alleen degenen die genoeg geld hebben om mensensmokkelaars te betalen. Nu zijn het de criminelen die bepalen wie er naar Europa gaan, aldus het departement.
Dat laatste is ontegenzeggelijk waar. Migranten die per boot de uiterst risicovolle oversteek van Noord-Afrika naar Europa wagen, zijn doorgaans aan gewetenloze mensensmokkelaars overgeleverd. Die deinsden er ook bij het schip dat woensdag verging niet voor terug om het vaartuig veel te zwaar te beladen. Mensen lagen opeengepakt op het dek en zelfs op het dak van de stuurhut.
Om deze praktijken effectief te bestrijden, is het noodzakelijk dat de smokkelaars al aan het begin van de route worden aangepakt. Maar daar zit precies het probleem. De landen waarvandaan de boten vertrekken zijn vrijwel niet in staat op te treden. Omdat zij zelf een nauwelijks functionerend centraal gezag hebben, zoals in Libië. Maar soms lijkt het ook of de politieke wil simpelweg ontbreekt. Premier Mark Rutte kreeg onlangs in Tunesië nog te horen dat Tunis niet als grenswachter van de Europese Unie wil fungeren. Kennelijk wel als uitzwaaier van migranten.
