In de kerken wordt opgeruimd en schoongemaakt. De Bijbel wordt ontdaan van aanstootgevende passages. Crucifixen worden verwijderd omdat de aanblik ervan misschien storend is. Kerstliederen worden zo opgepoetst dat ook niet-gelovigen en andersgelovigen ze kunnen zingen. De mening en de subjectieve ontsteltenis van mensen die zich gediscrimineerd voelen, bepalen wat er gezongen, gebeden en gepreekt wordt.

Het woeden dat de geest van de westerse wereld in zijn greep heeft, houdt niet op bij de kerkdeur. De kerken werken aan hun wokebestendigheid. Ze wissen uit, leggen aan de kant, passen aan en annuleren.

Natuurlijk moeten de kerken ”woke” ofwel waakzaam zijn als het gaat om fatsoen en respect, vooral voor minderheden in de samenleving. In lijn met de wijze raad van de oude kerkvaders dat het altijd om de juiste maat gaat, zijn er zeer zinnige vormen van terughoudendheid, respect, invoeling en tact in de omgang met elkaar en met de geschiedenis. Maar als die juiste maat verloren gaat, kan elke deugd een ondeugd worden. Dit wordt nu bijzonder duidelijk met betrekking tot de wokebeweging. Die is misschien ontstaan uit nobele gevoelens, maar krijgt steeds meer religieuze trekjes en is als een opwekkingsbeweging zonder God.

Geen pardon

Deze nieuwe, seculiere ”religie” vereist dat we ons misplaatste wereldbeeld opgeven en ons tot woke bekeren. Willen we aan de ”erfzonde” van het racisme en het sociale onrecht ontkomen, dat zijn we verplicht ”openbare schuldbelijdenis” af te leggen. Wie zich niet strikt aan de wokeleerstellingen houdt, riskeert vervolging en excommunicatie, in het kader van de boycotcultuur.

In de wokereligie is geen plaats voor genade en barmhartigheid: het maakt niet uit of een ”overtreding” kort of lang geleden plaatshad en wat de oorzaak was. Het ”laatste gericht” van de politieke correctheid kent geen vergeving en geen pardon. Ze beoogt zuivering van de wereld en wil de schuldigen laten veroordelen en hun de zwaarste sancties opleggen.

Gelet op de ongeremdheid van de wokecultus is het verbazend dat de kerken niet protesteren tegen deze moderne, plaatsvervangende religie. Het zou te denken moeten geven dat de christelijke kerken, met een theologie die benadrukt dat een mens goede én minder goede kanten heeft, niet kritischer staan tegenover de woke-ideologie en haar strikte indeling van de wereld in goed en slecht.

Hoe bestaat het dat de kerken, waar gepreekt wordt over de hoge eisen en de aanstootgevendheid van het christelijk geloof, wegduiken voor de kruisvaarders van woke? Die vinden immers dat we elkaar geen eisen meer mogen stellen en geen enkele krenking of breuk meer mogen tolereren.

Waarom spreken de kerken, die geloven dat elk mens uniek is (los van welke groep ook), niet onomwonden de wokereligie tegen? Die reduceert namelijk het mens-zijn in wezen tot huidskleur, geslacht, afkomst en status. En hoe komt het dat zij die doorgaans overal praktijken van kerkelijke censuur menen waar te nemen, de censureerdrang van de wokebeweging zonder bezwaar lijken te accepteren?

De hartstocht waarmee kerken strijden voor politieke doelen staat in schril contrast met de fluwelen handschoenen waarmee ze de wokebeweging bejegenen. In plaats van het zand in de versnellingsbak van de wereld te zijn, lijken de kerken tegenwoordig iedereen tegemoet te willen komen. Ze tonen weinig christelijke weerbarstigheid als het gaat om aanpassing aan de tijdgeest.

Worden de kerken soms steeds minder aantrekkelijk juist omdat ze iedereen maar ter wille zijn en daardoor geen eigen gezicht meer hebben? Een wake-upcall van de Deense filosoof en predikant Søren Kierkegaard, „Wie trouwt met de tijdgeest is straks weduwnaar”, geldt ook en vooral voor de kerken.

De auteur is theoloog en algemeen directeur van de denktank Liberethica. Dit artikel is eerder in het Duits gepubliceerd in de Neue Zürcher Zeitung.