Duizenden arrestaties hebben de autoriteiten in Teheran inmiddels verricht. Deze week bleek dat zeker 400 mensen zijn veroordeeld voor hun betrokkenheid bij de aanhoudende protesten in het land, soms tot jarenlange celstraffen. Ook klonken er elf doodvonnissen in verband met de demonstraties, waarvan er twee zijn voltrokken.

De machthebbers laten hiermee zien niets te schuwen om een einde te maken aan het protest. Als afschrikwekkend voorbeeld diende de publieke ophanging van de 23-jarige Majidreza Rahnavard, slechts 23 dagen na zijn arrestatie. De jonge Iraniër zou twee agenten van de ordepolitie hebben gedood. Critici spreken van een gedwongen bekentenis en een schijnproces.

„Ik wil kunnen demonstreren zonder te worden gedood of gevangengezet”, zegt Maryam. De twintiger uit de zuidwestelijke stad Shiraz nam in de voorbije maanden deel aan de protesten, waarbij ze water en folders uitdeelde. Ze is de corruptie en onderdrukking in het land meer dan beu. „Ik kan dit regime niet uitstaan waarvoor de vrouw geen waarde heeft.”

Ontdekt

Daarmee lijkt Maryam een demonstrant zoals er duizenden van zijn, maar met één belangrijk verschil: ze is ex-moslim en lid van een christelijke gemeente in Shiraz. Volgens de Iraanse wet is het voor moslims verboden zich te bekeren tot het christendom. Huiskerken zijn illegaal. In de afgelopen jaren arresteerden de autoriteiten tientallen van deze christenen.

Dat maakt de demonstrerende Iraanse dubbel zo kwetsbaar. Maryam is daarom ontzettend voorzichtig met het delen van haar verhaal. Ze wil dan ook niet met haar echte naam in de krant.

Maryam is niet de enige Iraanse christen die opstaat tegen het regime, weet Mansour Borji. Hij werkt voor Article 18, een organisatie die zich inzet voor de vervolgde christenen in Iran. „We zijn op de hoogte van diverse christenen in het land die hebben deelgenomen aan protesten of steun hebben getoond door demonstranten broodjes aan te bieden of hen te helpen verbergen voor veiligheidstroepen.”

Op dit moment zijn bij de organisatie vijf christenen bekend die zijn gearresteerd vanwege hun deelname aan de protesten. „Bij ten minste drie van hen is ontdekt dat ze christen zijn”, zegt Borji. „Of ze stonden al bekend als bekeerling, of de autoriteiten hebben dat ontdekt door hun huis en bezittingen te doorzoeken.”

Als gevolg van hun christelijk geloof krijgen de demonstranten te maken met extra bedreigingen. Borji: „Ze worden onder druk gezet door het dreigen met straffen vanwege afvalligheid, of beschuldigingen van acties tegen de nationale veiligheid.” Met name de beschuldiging van afvalligheid is zeer ernstig omdat die kan leiden tot de doodstraf, zegt hij.

Giftige schimmel

Naast demonstrerende christenen zijn er ook die zich juist uitspreken vóór het regime in Teheran. Armeense en Assyrische kerken –die vanwege hun historische wortels in Iran wel worden erkend– kwamen in de afgelopen weken met verklaringen waarin de protesten worden veroordeeld. Ook klonk er steun voor het „nobele systeem” van de Islamitische Republiek.

Kort daarvoor hadden enkele tientallen Assyrische jongeren deelgenomen aan de protesten of hun steun betuigd. Kerkleiders belden deze jongeren op, met de waarschuwing om zich verder afzijdig te houden van de protesten. Deden ze dat niet, dan zouden ze worden gearresteerd.

Een Assyrisch voormalige parlementslid, Yonathan Betkolia, wist in een uitgebreid interview met de staatsmedia wel raad met de demonstranten. Hij noemde de groep een „giftige schimmel” en een „kankergezwel” die „moet worden geopereerd en gescheiden van de Iraanse christelijke gemeenschap”.

Voor Borji van Article 18 komen deze uitlatingen niet als een verrassing. Hij ziet daar duidelijk de hand van de inlichtingendiensten in. „Het laat zien voor welke uitdagingen zelfs de erkende christelijke groepen in Iran staan.” Of ze volgen de lijn van de overheid, en worden beschuldigd van hypocrisie, of ze uiten kritiek en worden gestraft.

Koninkrijk van God

Ondertussen gaan de protesten in Iran door, zij het minder massaal op straat. De tegenstand is meer divers geworden, ziet Borji. Demonstranten zoeken naar creatieve manieren om hun onvrede te uiten. Zo voeren studenten actie op universiteiten en halen mensen geld van de bank om het toch al zwakke financiële systeem in Iran te raken. Ook gaan stakingen in diverse sectoren door.

De Iraanse christen Hamed –eveneens een schuilnaam– uit Teheran wil ondanks het gevaar van geen wijken weten. Hij deelde tijdens demonstraties voedsel uit en hielp gezinnen die problemen ondervonden als gevolg van deelname aan protesten en stakingen. „Ik ben er zeker van dat onze protesten hun vruchten zullen afwerpen”, zegt hij. „Het maakt niet uit wanneer. Wat voor mij nu belangrijk is, is om niet terug te krabbelen. Ik zal naast de andere Iraniërs staan zolang als nodig is.”

De twintiger, lid van een huisgemeente in de Iraanse hoofdstad, is ervan overtuigd dat deze massale roep om meer vrijheid op termijn ook zal leiden tot een verbeterde situatie voor christenen in het land. „Ik hoop op een veiligere samenleving waarin we het Koninkrijk van God kunnen bevorderen en vrijer over Jezus Christus kunnen spreken”, laat hij schriftelijk weten.

Ook Maryam kijkt uit naar het moment dat de Iraanse vlag staat voor vrijheid, in plaats van repressie. „Moge de overwinning spoedig komen, wanneer alle gelovigen, van elk ras en nationaliteit, Gods Naam in vrijheid kunnen verheerlijken en God kunnen aanbidden.”

De namen van de geïnterviewde demonstranten zijn uit veiligheidsoverwegingen gefingeerd. De echte namen zijn bekend bij de redactie.