Met het opleggen van de doodstraf aan demonstranten probeert het Iraanse regime de massale protesten in het land de kop in te drukken. Het schrikt betogers echter niet af om de straat op te gaan.
Het Revolutionaire Gerechtshof in Teheran sprak zondag en woensdag doodvonnissen uit tegen drie niet met name genoemde personen. De verdachten waren onder andere schuldig bevonden aan het in brand steken van een overheidsgebouw, inrijden op een politieagent en „godslastering” tijdens een demonstratie in de Iraanse hoofdstad. Een andere rechtbank legde vijf betogers gevangenisstraffen van tussen de vijf en tien jaar op wegens het verstoren van de openbare orde.
Openbaar aanklager Gholamhossein Mohseni Ejei dreigde vorige week al dat de „kopstukken van het verzet” snel zullen worden gevonnist, om andere betogers af te schrikken.
Hij waarschuwde dat verdachten kunnen worden vervolgd voor „vijandschap tegen Allah”, „corruptie op aarde” en „gewapend verzet”, allemaal misdaden waarvoor in het op de sharia gebaseerde rechtssysteem van Iran de doodstraf kan worden uitgesproken.
Het lijkt een nieuwe poging van het regime om een einde aan de grootschalige protesten te maken. Die begonnen ruim twee maanden geleden, toen de 22-jarige Mahsa Amini stierf nadat ze door de politie was gearresteerd omdat ze haar hoofddoek te los had gedragen.
De betogingen hebben zich inmiddels naar zeker 140 andere Iraanse steden uitgebreid. De protesten richten zich niet alleen tegen het regime, maar krijgen ook steeds meer het karakter van een pleidooi voor meer vrouwenrechten.
Executies
Ordetroepen treden keihard op. Vrijwel dagelijks maken oppositiegroepen melding van dodelijke slachtoffers. Volgens het in Noorwegen gevestigde Iran Human Rights zijn er zeker 326 burgers gedood, onder wie 43 kinderen en 25 vrouwen. Andere mensenrechtenorganisaties spreken van meer dan 500 doden. Het aantal opgepakte demonstranten zou inmiddels tot zo’n 16.000 zijn gestegen. De cijfers zijn echter nauwelijks onafhankelijk te verifiëren.
Alleen al in de regio Teheran zitten naar schatting meer dan 1000 mensen gevangen op verdenking van vergrijpen die tijdens de protesten zijn begaan. Volgens het in Noorwegen gevestigde Iran Human Rights zijn er in totaal 2000 mensen aangeklaagd en dreigt voor minstens 20 verdachten de doodstraf. Een andere mensenrechtenorganisatie waarschuwt dat het regime mogelijk snel tot openbare executies overgaat.
Verontwaardiging
Ook dinsdag en woensdag waren er in het hele land weer betogingen en stakingen. Die waren vooral bedoeld om de opstand van 2019 te herdenken, die toen eveneens hardhandig werd neergeslagen. Op zeker dertig plaatsen in Teheran gingen vooral studenten de straat op. Tientallen handelaars in de Grote Bazaar van de hoofdstad sloten uit solidariteit hun zaak. Ooggetuigen meldden dat ordetroepen opnieuw hard optraden.
De opgelegde doodstraffen lijken de demonstranten er vooralsnog dus niet van te weerhouden hun ongenoegen over het Iraanse regime kenbaar te maken. Het dagelijkse nieuwsbulletin van de Iraanse oppositie in ballingschap meldt dat betogers in het centrum van Teheran slogans roepen als: ”We zullen vechten, we zullen sterven, we zullen Iran terugnemen” en: ”Dit is het jaar van de opoffering, Khamenei zal verdwijnen”.
Internationaal is met verontwaardiging gereageerd op de manier waarop de Iraanse autoriteiten de protesten neerslaan. Zowel de Verenigde Staten als de Europese Unie hebben nieuwe strafmaatregelen tegen Teheran ingesteld. In veel Europese hoofdsteden wordt uit solidariteit gedemonstreerd.
