Geschiedenis
Protestantse Amerikaan held in Israëls Onafhankelijkheidsoorlog

Een dag voordat de Britten zich terugtrokken uit hun mandaatgebied, werd de staat Israël geboren. Legers van vijf staten trokken direct op 15 mei 1948 het land binnen. Israël leek bij de geboorte ten onder te gaan, want het had onvoldoende wapens, geen tanks en geen militaire vliegtuigen. De Amerikaan Charlie Winters kwam in actie.

Klaas de Jong
2 June 2022 22:12
Gewonden na het Egyptisch bombardement op Tel Aviv. beeld Government Press Office
Gewonden na het Egyptisch bombardement op Tel Aviv. beeld Government Press Office
18308983.JPG
Charlie Winters. beeld Center for Israel Education

Het begin van de staat Israël was dramatisch. Tel Aviv werd gebombardeerd door Egyptische vliegtuigen en de Joodse wijk van Jeruzalem lag onder zwaar artillerievuur van het Transjordaans legioen. Israëls strijdmacht bestond eerst uit slechts veertigduizend man. Onder hen waren veteranen uit het Britse leger, maar ook overlevenden van de nazikampen.

Het ontbreken van tanks en gevechtsvliegtuigen was angstaanjagend. Als gevolg van de Britse blokkade hadden de Joden nauwelijks zwaar materieel kunnen binnensmokkelen. De VS kondigden een wapenembargo af.

Israël viel niet. Een wapenstilstand van 10 juni tot 8 juli gaf beide zijden de gelegenheid hun legers te reorganiseren en munitie aan te vullen. Maar waar kon Israël wapens vandaan halen nu de VN een wapenembargo voor het Midden-Oosten had afgekondigd? Er was eigenlijk maar één staat die Israël aan wapens en vliegtuigen hielp: Tsjechoslowakije. Daarnaast kreeg Israël hulp van personen die individueel met grote risico’s bereid waren te helpen.

Overtollige B-17’s

Een van de belangrijkste persoonlijke acties was die van Charles T. (Charlie) Winters uit Boston. Hij was afkomstig uit een protestantse Ierse familie en had geen banden met het Joodse volk. Vanwege polio kon hij geen dienst nemen in het Amerikaanse leger.

In 1948 leefde de angst voor een tweede Holocaust. Winters werd benaderd door een Joodse organisatie om te helpen. Als eigenaar van een transportbedrijf voor het Caribisch gebied en ervaren burgerpiloot was hij de ideale persoon voor een gedurfde actie. Winters kocht vier overtollige B-17 bommenwerpers van de luchtmacht. De enorme toestellen waren ontdaan van hun militaire uitrusting en Winters kon ze kopen voor zijn transportbedrijf met de uitleg dat hij voor Panama vee naar Europa zou transporteren.

Op 12 juni vertrokken drie B-17’s van Miami naar Puerto Rico. Winters was zelf piloot van een van de drie Vliegende Forten. De toestellen gingen vervolgens via de Azoren voor bijtanken naar Zatec in Tsjechoslowakije, waar hun militaire functies weer werden ingebouwd. Dit land leverde ook zelfgebouwde jachtvliegtuigen.

Op 15 juli vertrokken de drie B-17’s naar Israël, waar de oorlog was hervat.

18308982.JPG
Een van de vier B-17's. beeld FBI

In de gevangenis

De vierde door Winters gekochte B-17 werd op de Azoren in beslag genomen. De FBI had na het vertrek van de eerste drie onraad geroken en wilde wraak. Winters en de andere twee piloten werden na terugkeer gearresteerd. Voor Charlie Winters liep het slecht af. Hij kreeg 18 maanden gevangenisstraf en een boete van 5000 dollar voor zijn hulp aan Israël. Hij verloor daarmee ook zijn burgerrechten. Winters bekende schuld en zweeg. In 1961 bedankte Golda Meïr hem namens Israël voor zijn heldhaftige daad.

Rehabilitatie

Winters overleed in 1984 in Miami. Hij had zijn kinderen niets verteld over zijn hulp aan Israël en zijn gevangenisstraf. Zijn kinderen waren bij de uitvaartdienst verrast door het grote eerbetoon van de staat Israël. De grafsteen van Winters bevindt zich op de christelijke begraafplaats van de Alliance Church in Jeruzalem. Op de grafsteen staat vermeld dat hij met persoonlijk risico Israël hielp in het uur van nood.

In 2008 rehabiliteerde president Bush Winters postuum na actie van Spielberg, regisseur van de film Schindlers List, en van zijn vertrouweling Deal Hudson. De rooms-katholieke Hudson schreef: „Ik geloof dat Charlie’s acties opmerkelijk waren omdat hij een christen was zonder familiebanden of andere met Israël […], ook al frustreerde de Neutraliteitswet zijn uitzonderlijke daad die zijn geweten hem had ingegeven.”

18308985.JPG
De grafsteen van Charles T. Charlie Winter in Jeruzalem. beeld Israelighty

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer