Debacle in Afghanistan moet leiden tot grondig zelfonderzoek van de politiek
Het was een week die niet snel vergeten zal worden. In enkele dagen tijd kwam Afghanistan, waar tijdens militaire interventies van westerse landen ook 25 Nederlanders omgekomen zijn, weer in handen van de taliban.
Het Afghaanse leger zag geen kans ze tegen te houden. Na het terugtrekken van de Amerikaanse troepen en daaropvolgend de militairen van andere landen waren ze het vertrouwen in de operatie volledig kwijt.
De terugtrekking van buitenlandse troepen en het opnieuw aan de macht komen van de taliban zet het land decennia terug. Een groot deel van de bevolking, zeker Afghanen die gewerkt hebben voor de militairen van de interventiemacht, is radeloos. De beelden van mensen die naar beneden vielen terwijl ze zich probeerden vast te houden aan opstijgende militaire vliegtuigen, waren afschuwelijk. Begon ooit de inval van het land nadat op 11 september 2001 beelden de wereld overgingen van mensen die de dood tegemoet sprongen uit de door een terreuraanslag getroffen torens van het WTC-gebouw in New York, nu eindigde die operatie in 2021 met vrijwel identieke beelden.
Mart de Kruif, luitenant-generaal b.d., riep vrijdag in het Reformatorisch Dagblad de politiek op te onderzoeken hoe het zo mis heeft kunnen gaan bij de operatie in Afghanistan. Terecht zegt hij dat het geen legers zijn die oorlog voeren maar parlementen.
Als eerste zou de politiek zichzelf moeten onderzoeken als het gaat om humaniteit. Het politieke debat dat afgelopen week gevoerd werd over de ruimhartigheid van het toelaten van Afghanen in Nederland nu ze in hun eigen land in levensgevaar zijn, was in vrijwel alle opzichten beschamend. De bewindslieden waren het op onderdelen niet met elkaar eens, wat het optreden bepaald niet sterk maakte. Het gebakkelei over wie wel en wie niet opgenomen mocht worden in welvaartsparadijs Nederland was van een bedroevend niveau. Het ging in dit specifieke debat immers helemaal niet over het immigratiebeleid van Nederland. De vraag was of ons land een verantwoordelijkheid heeft voor het in veiligheid brengen van mensen die acuut gevaar lopen mede omdat ze Nederlanders hebben geholpen.
De tweede les die Europa moet leren, is dat ze nu eindelijk eens werk moet maken van de eigen defensie. Zonder de inzet van de VS stelt Europa –de EU inclusief het Verenigd Koninkrijk– simpelweg niets voor. Niet alleen ex-president Trump voerde een Amerika-first-beleid. De huidige president Biden lijkt dat beleid onverkort voort te zetten. Dat moet tot bezinning in de Europese hoofdsteden voeren.
Een derde les is dat bij militaire missies niet alleen gekeken moet worden naar hoe die te beginnen, maar ook naar de langere termijn. Want ook al is niet alle inzet van de afgelopen twintig jaar in Afghanistan zinloos geweest, door deze overhaaste aftocht gaat wel veel van die inzet verloren. Dat had anders gekund maar vooral gemoeten.
