Wees moedig én zachtmoedig in gesprek over relaties en seksualiteit
Het onderwerp ”goed opvoeden” houdt veel mensen bezig. En terecht. Het doet ertoe wat onze kinderen meekrijgen en leren. Zeker als het om relationele en seksuele vorming gaat.

In onze samenleving wordt een liberale visie op relaties en seksualiteit breed geaccepteerd. De boodschap is: je mag zelf weten wat goed, gepast, fijn en moreel juist is. Wat goed voelt, is voor velen het betrouwbaarste kompas.
Wat goed voelt, is voor velen het betrouwbaarste kompas
De lesmethode ”Wonderlijk Gemaakt” kiest een ander uitgangspunt. Dit instrument geeft basisschoolleerlingen onderwijs over relaties en seksualiteit vanuit Bijbelse waarden en normen. Een belangrijk doel hiervan is om kinderen toe te rusten en te vormen in Bijbels denken en spreken. Omdat niet iedereen hetzelfde denkt, is het eveneens belangrijk om te leren hoe je op een respectvolle manier met verschillende opvattingen omgaat. Ook wij, als Driestar educatief, blijven daarin zelf oefenen en leren.
Oefenplaatsen
Op de circa 400 scholen die met ”Wonderlijk Gemaakt” werken, merken leraren hoe belangrijk en uitdagend het is om de juiste woorden te vinden, trouw te blijven aan Bijbelse normen én een veilige ruimte te bieden voor gesprek. In gesprekken met beleidsmakers op de ministeries van OCW en VWS merken wij hoe onbekend onze Bijbelse visie vaak is. Die gesprekken dagen ons uit om duidelijk te verwoorden waar we voor staan en waarom dat botst met de liberale visie. Mediaverzoeken, beleidsdiscussies en gesprekken met politieke partijen brengen ons steeds weer bij de oefening hoe we vanuit eigen waarden in dialoog helder kunnen verwoorden waar we voor staan.
Vanuit angst om inhoudelijk te verschuiven wordt vaak te snel gezegd hoe ”het moet”
Met verschillende politieke partijen praten we over het ongelijke speelveld voor aanbieders van erkende leermiddelen voor relationele en seksuele vorming. Rutgers heeft als kenniscentrum een dominante positie in het aanbod van producten en diensten op het gebied van seksuele voorlichting, gestoeld op een liberaal-progressieve visie. Dit past dit niet bij een goed diversiteitsbeleid. Dat ongelijke speelveld botst met de vrijheid van onderwijs. Wij pleiten daarom voor meer ruimte voor en bekendheid van het Bijbelse perspectief: als volwaardig en onmisbaar onderdeel van het diversiteitsgesprek. Dat is een strategische insteek en opdracht; dat bespreken we ook met zowel Rutgers als ambtenaren en politici.
Niet polariseren maar thematiseren
Telkens leren we dat inhoudelijke uitwisseling het beste lukt in een open gesprek. Dat past ook bij de waarde dat we niet óver maar mét anderen willen praten. We willen niet polariseren. We willen wel helder thematiseren wat onze bezwaren zijn tegen seculiere leermiddelen. Daarbij schuwen we de antithese niet. Er ligt immers een compleet alternatief: ”Wonderlijk Gemaakt”, met een kwaliteitskeurmerk van het RIVM. Identiteit en kwaliteit zijn beide nodig om geloofwaardig te kunnen meedoen.
Ons spreken over homoseksuelen en transgenders was en is niet altijd met zout besprengd
Bijbels onderwijs vraagt om een helder profiel: een visie op mens, wereld en God die geworteld is in de Bijbelse scheppingsorde. Van daaruit geven we vorm aan opvoeding en onderwijs over relaties en seksualiteit, gericht op het werkelijk goede leven zoals God dat bedoeld heeft.
Leerling blijven
Als het goed is, blijft het voor iedereen een oefening welke woorden en houding gepast zijn als thema’s over relaties en seksualiteit dichtbij komen. In de klas, familie, kerk of buurt. En dat gebeurt, als je een leerling hebt met twee moeders of als een familielid uit de kast komt. Diep respect voor elk medemens (naar Gods beeld gemaakt!) moet blijven staan. Daarnaast moeten we elkaar ruimte geven om taal te leren, een houding te vinden en begrip te hebben voor verwarring, vragen en verdriet. Te vaak wordt, vanuit angst om inhoudelijk te verschuiven, te snel gezegd hoe ”het moet”. Te snel met de norm komen slaat het gesprek dicht. Tegelijk is het waar dat zonder de norm standpunten inhoudelijk veranderen en we maar zo verwijderd raken van Bijbelse bepalingen.
Liefde kan scherp en ontmaskerend zijn, maar de waarheid mag niet ongenadig hard zijn
Als we toch voor de spiegel staan, blijkt die oefening ook nodig omdat ons spreken over homoseksuelen en transgenders niet altijd met aangenaamheid en zout besprengd was en is. De ruimte om naar hun verhalen te luisteren was soms heel klein of afwezig. Ruimte voor het persoonlijke verhaal en het zoeken naar woorden en houding is hard nodig.
Milde beslistheid
Gebed en wijsheid zijn nodig, evenals een helder, Bijbels profiel. Liefde kan scherp en ontmaskerend zijn, maar de waarheid mag niet ongenadig hard zijn. Zonder voetwassing komen we er niet. Wie een ander de oren wast, mag zich afvragen wie hij nu echt dient. Het Evangelie is radicaal en komt tegelijk in bewogenheid, in de houding van Hem die huilde over Jeruzalem. Christenen zijn geroepen om duidelijk, maar ook zachtmoedig te zijn. Om de waarheid te spreken, maar op een manier die raakt in plaats van afrekent. Om standvastig te zijn, maar niet hardvochtig. Om zichtbaar te zijn, maar niet schreeuwerig. Laten we dus niet alleen onze standpunten zenden, maar vooral ook luisteren, vragen, getuigen, meeleven en naast de ander gaan staan. Niet om die te overrompelen, maar om de waarheid een gezicht te geven: het gezicht van Christus, vol genade én waarheid.
Laten we als christenen blijven getuigen, moedig én zachtmoedig. Niet weglopen voor de waarheid, maar ook niet voorbijlopen aan de mens tegenover ons. Juist in een tijd van polarisatie vraagt God van ons een andere weg: niet de kortste route naar het eigen gelijk, maar de lange weg naar het hart.
De auteur is bestuurder van Driestar Educatief.