De financiële wereld was in rep en roer. Effectenbeurzen over de hele wereld leden extreme verliezen, om daarna weer op te krabbelen. Dat nadat de Amerikaanse president Trump hoge invoerheffingen aankondigde, maar vervolgens inbond.

Bezitters van aandelen zijn wellicht nog steeds van slag, maar de meeste mensen zullen geen gevolgen van de dreigende handelsoorlog hebben ondervonden. Hoe zal dat zijn als er op een later moment toch torenhoge invoerheffingen komen?

In eerste instantie lijkt het beantwoorden van die vraag eenvoudig. Zodra de Amerikaanse overheid tot het verhogen van de importtarieven overgaat, zal Europa daarop reageren. In welke mate valt niet te voorspellen, maar vast staat dat de producten die wij in Nederland vanuit de VS importeren dan zwaarder zullen worden belast, waardoor er een hoger prijskaartje aan komt te hangen.

Pomp

Het is alleen de vraag over welke goederen we het daarbij hebben. De VS zijn een heel belangrijke handelspartner van Nederland; inmiddels is het op Duitsland na het land waaruit we het meest importeren. In 2023 voerden we voor 78 miljard euro aan producten uit de VS in en in de eerste 3 kwartalen van vorig jaar voor 44,4 miljard.

Een heel groot deel van deze goederenstroom betreft olie en gas. Daarbij ging het in 2023 om meer dan 23 miljard euro. Brandstoffen en energie blijven vaak buiten handelsafspraken. Mocht dat in de toekomst veranderen, wat erg onwaarschijnlijk lijkt omdat de EU afhankelijk is van deze grondstoffen, dan zouden onder meer de prijzen aan de pomp kunnen oplopen.

Laptops

Medische apparatuur vormt ook een belangrijk deel van de invoer uit de VS: bijna 5 miljard euro op jaarbasis. Of Europa die gaat belasten is eveneens de vraag. Een belasting op de invoer van laptops (ruim 2 miljard euro) ligt dan meer voor de hand.

Laptops worden echter wereldwijd gemaakt, meestal door internationaal opererende bedrijven. Stel dat de EU de invoer vanuit de VS heel duur maakt, dan kunnen concerns als Apple en HP hun producten ook uit hun fabrieken uit China en India naar Europa verzenden, en zo heffingen vermijden.

Ketchup

Werkt dat ook zo bij typisch Amerikaanse voedingsmiddelen als Coca-Cola en Heinz ketchup? Het simpele antwoord: die merken zijn inderdaad afkomstig uit de VS, maar hun producten vaak niet. Zeker veertig procent van de frisdranken van Coca-Cola wordt niet in het moederland gemaakt. Het bedrijf heeft een grote vestiging in België. Geen invoerheffingen dus.

De ketchup van Heinz komt samen met nog heel wat andere producten uit Elst, vlakbij Nijmegen. Ook die hoeft dus niet duurder te worden, wat Trump ook zal besluiten.

Levi’s

Hoeft de Nederlandse consument dan nergens voor te vrezen? Dat is te kort door de bocht, want er zijn wel degelijk producten die alleen in de VS worden geproduceerd. Daarbij gaat het vaak om luxeartikelen, zoals de motoren van Harley Davidson en bepaalde alcoholische dranken.

Soms is er sprake van een gemengd beeld. Nogal wat Amerikaanse kledingmerken, zoals Nike, laten hun spullen in Zuidoost-Azië maken, en zouden daardoor wellicht aan de invoerheffingendans kunnen ontspringen, maar bedrijven als spijkerbroekenfabrikant Levi’s produceren toch vooral in de VS.

Tesla bouwt een enorme fabriek bij Berlijn

En Amerikaanse auto’s? Veel auto’s van merken als Ford en General Motors worden in Europa gemaakt. En bedrijven die nu nog vooral in de VS produceren, zoals Tesla, zijn al druk bezig met het verplaatsen van activiteiten. Tesla bouwt een enorme fabriek bij Berlijn.

Als het gaat over de prijzen van allerlei producten, van voedsel tot transportmiddelen, hebben oplopende invoerheffingen tussen de VS en de EU dus gevolgen, maar die blijven beperkt. Dat wil echter niet zeggen dat een handelsoorlog burgers niet zal schaden. Zo’n conflict is slecht voor de wereldhandel, en dus voor Nederland als handelsnatie. Mochten door toekomstige wilde plannen van Trump de invoer en uitvoer via onder meer de Rotterdamse haven dalen, dan kost dat banen en welvaart.