Vanaf volgend jaar gaat de eigenaar van een elektrische auto wegenbelasting betalen. Door de zware accu is hij echter duurder uit dan zijn buurman met een vergelijkbare benzineauto. De tijdelijke korting die de overheid biedt, lost dit probleem niet geheel op.
Op dit moment betalen bezitters van volledig elektrische auto’s geen wegenbelasting. Dat gaat vanaf volgend jaar veranderen. Vanaf 1 januari krijgen elektrische rijders nog een jaar 75 procent korting. En als de regering niets doet, zou vanaf 2026 de volle mep in rekening worden gebracht.
De combinatie wegenbelasting en elektrische auto plaatst de overheid voor een dilemma. Dankzij het accupakket is een schone stekkerauto minimaal enkele honderden kilo’s zwaarder dan een vergelijkbare benzineauto. Dat betekent dan ook een hogere aanslag motorrijtuigenbelasting.
Ziet een geïnteresseerde koper als gevolg daarvan af van een elektrische auto? Vanuit het oogpunt van de wettelijke klimaatdoelen zou dat nadelig zijn: op de lange termijn wil de overheid dat er alleen elektrische auto’s rondrijden.
Daarom heeft het kabinet op Prinsjesdag bekendgemaakt dat elektrisch rijden langer op fiscaal voordeel kan rekenen. Vanaf 2026 tot en met 2029 krijgt de bezitter van een elektrische wagen 25 procent korting. De maatregel is onderdeel van het Belastingplan waarover de Tweede Kamer donderdag stemt.
Voor de trotse bezitter van een Volkswagen ID.3 komt het erop neer dat hij volgend jaar 298 euro wegenbelasting betaalt. Dat heeft Jerry Poel, expert autoverzekering van vergelijkwebsite Autoverzekering.nl, uitgerekend. Van 2026 tot en met 2029 loopt dit bedrag op naar 894 euro. En vanaf 2030 betaalt hij de volle mep: 1192 euro.
„We moeten elektrisch rijden niet blijven pamperen” - Chris Stoffer, SGP-Kamerlid
Voor de Volvo EX90 −een zware jongen, 2700 kilo− is het kostenplaatje een tikje steviger. Volgend jaar betaalt de eigenaar 560 euro wegenbelasting; vanaf 2030 loopt dit bedrag op naar 2240 euro. In de tussenliggende periode blijft de teller steken op 1680 euro per jaar, dankzij de aangekondigde korting van de overheid.
Probleem
Ondanks het tijdelijke fiscale voordeel blijft het probleem bestaan. Vanaf 2026 gaat de elektrische rijder meer wegenbelasting betalen dan de eigenaar van een vergelijkbare benzineauto. Daarbij moet gezegd: door de korting wordt het nadeel teruggeschroefd. Volgens het kabinet gaat het om 40 tot 180 euro per jaar.
„Als de overheid toe wil naar schoon rijden, maakt dit het bepaald niet aantrekkelijk”, reageert SGP-Kamerlid Chris Stoffer. „Aan de andere kant: we moeten elektrisch rijden niet blijven pamperen. Wij zijn er beducht voor dat extra fiscaal voordeel voor stekkerauto’s uit de zak komt van degenen die elektrisch rijden niet kunnen betalen.”
„Het is geen verrassing dat het stimuleren van elektrisch rijden een keer minder wordt”, zegt CU-Kamerlid Pieter Grinwis. „Maar wat het kabinet voorstelt, is teleurstellend en kortzichtig. De pendule slaat helemaal de andere kant op als elektrisch rijden voor de wegenbelasting duurder wordt dan benzine. Ik ken verhalen van mensen die hierdoor besloten hebben niet over te stappen op elektrisch. We moeten de gedragsreactie van de consument niet onderschatten.”
Rekenfout
Hoewel de elektrische rijder de komende jaren extra korting krijgt, overheerst in de autobranche onvrede. De reden: het vorige kabinet, Rutte IV, had de elektrische rijder eerder dit jaar een hogere fiscale korting beloofd. Op Prinsjesdag zag het kabinet-Schoof zich echter genoodzaakt daar een streep door te zetten.
De hogere korting bleek deze zomer 1,5 miljard euro duurder uit te pakken dan eerder gedacht. Het ministerie van Financiën maakte een rekenfout. Er was niet voldoende rekening gehouden met de honderden kilo’s meergewicht van elektrische auto’s. Ook bleek het ministerie in de eerdere raming te somber over de verwachte verkoop van stekkerauto’s. En dus besloot de nieuwe bewindsploeg de korting te versoberen.
Oppositiepartijen leggen de vinger bij deze gang van zaken. Doet de versobering niet af aan het beginsel van betrouwbaar bestuur? En wat te denken van particulieren en ondernemers die op basis van eerdere overheidsbesluiten besloten een elektrische auto te kopen?
Jojobeleid
„Jojobeleid draagt niet bij aan het vertrouwen in de overheid”, zegt Stoffer. „Maar deze versobering kan ook een prikkel vormen voor fabrikanten van elektrische auto’s om goedkopere modellen op de markt te brengen. Je ziet de prijzen dalen; ik ben ervan overtuigd dat een meer reële prijs mogelijk is.”
„Het zal mij niets verbazen als het kabinet dit voorjaar op zijn schreden terugkeert” - Pieter Grinwis, CU-Kamerlid
Het kabinet erkent dat de lagere korting „niet bijdraagt aan voorspelbaar beleid voor burgers en bedrijven en aan betrouwbaar bestuur”, reageerde voormalig staatssecretaris Idsinga op het verwijt. „Tegelijkertijd is het kabinet er ook verantwoordelijk voor dat de overheidsfinanciën op orde blijven. Dit hoort ook bij goed en betrouwbaar bestuur.”
Hoe de Tweede en de Eerste Kamer de komende maand ook zullen stemmen over het Belastingplan, de onzekerheid voor de geïnteresseerde koper blijft. Komend voorjaar zal het kabinet zich opnieuw buigen over de wegenbelastingkorting voor elektrische auto’s. Ditmaal met in het achterhoofd dat er een schepje bovenop moet om de klimaatdoelen te halen.
„Dit kabinet zal geen impopulaire klimaatmaatregelen nemen”, blikt Grinwis vooruit. „Het zal mij dan ook niets verbazen als het kabinet dit voorjaar op zijn schreden terugkeert en aankondigt dat de korting op de wegenbelasting alsnog omhoog gaat. Let maar op. Wat de ChristenUnie betreft blijft de hogere korting, zoals Rutte IV die had aangekondigd, overeind. Daar hebben we een voorstel voor gedaan, vergezeld van de oproep: Kabinet, houd koers. Neem niet al zwabberend deze afslag.”
