Gemoedsbezwaarden

Gemoedsbezwaarden of gewetensbezwaarden zijn mensen die om principiële redenen afzien van verzekeren of vaccineren. Ook is er soms moeite met bepaalde sociale wetgeving zoals verplichte pensioensregelingen en dergelijke. Dit is niet omdat deze mensen niets om anderen geven en alleen maar aan hun eigen belang denken. Gewetensbezwaarden geloven dat zaken als verzekeren of vaccineren afbreuk doet aan een afhankelijk leven met God en het geloof in Zijn voorzienigheid.

Op grond van onder meer de Heidelbergse Catechismus, die samen met de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels tot de Drie Formulieren van Enigheid behoort, belijdt men dat God hemel en aarde door Zijn alomtegenwoordige kracht onderhoudt en regeert. In Zondag 10, vraag en antwoord 27 van de Heidelbergse Catechismus, wordt uitgelegd dat ziekte en gezondheid, eten en drinken, voorspoed en tegenspoed ons uit Gods hand toekomen. Sommige christenen trekken daaruit de conclusie dat het dus niet geoorloofd is je voor allerlei toekomstig gevaar in te dekken door middel van verzekeren, vaccineren of sociale regelingen. Dat zou Gods zorg voor de toekomst in twijfel kunnen trekken.

Ondertussen wordt de term gemoeds- of gewetensbezwaarden ook wel gebruikt voor hen die om principiële redenen aan bepaalde zaken of handelingen niet deel willen nemen. Toen in Nederland nog een actieve dienstplicht gold, waren er mensen die op religieuze gronden hier niet aan deel wilden nemen. En in het kader van het voltrekken van een homohuwelijk waren er ambtenaren van de burgerlijke stand die op principiële gronden hier niet aan mee konden werken. Sinds 2014 is het per wet verboden dat nieuw aangestelde Buitengewoon Ambtenaren van de Burgerlijke Stand vanwege gewetensbezwaren weigeren om partners van hetzelfde geslacht te huwen.