Blokhuis kiest bij vaccinatie voor dialoog in plaats van dwang
De vaccinatiegraad in Nederland moet omhoog, is de overtuiging van staatssecretaris Paul Blokhuis (ChristenUnie). „Ik wil niet verantwoordelijk zijn voor de uitbraak van een mazelenepidemie.”
Het is een ambitieus actieplan dat Blokhuis dinsdag naar de Tweede Kamer stuurde. De rode draad: meer voorlichting over het vaccinatieprogramma en meer overleg tussen artsen en ouders die bedanken voor het vaccinatie-aanbod.
Er komen voorlichtingscampagnes voor specifieke doelgroepen. Merkt u ook de bevindelijk-gereformeerden aan als zo’n groep?
„Dat hebben we op dit moment nog niet exact in beeld. De primaire focus ligt wat mij betreft op het weerspreken van evidente onzinverhalen. Voor mij is dat echt het laaghangende fruit. Ouders zien nu soms af van vaccinatie, omdat ze bang zijn dat hun kind daardoor een stoornis zal oplopen in het autistisch spectrum. Wat we als ministerie willen laten zien, is dat daarvoor geen enkele wetenschappelijke onderbouwing is.”
Artsen op consultatiebureaus moeten ouders die geen gehoor geven aan het vaccinatie-aanbod voortaan actief gaan benaderen. Waarom?
„Op dit moment is het op heel veel plekken nog staande praktijk dat ouders die niet kiezen voor vaccinatie met rust worden gelaten. Die luxe hebben we, nu de vaccinatiegraad steeds verder daalt, in mijn ogen niet meer. Daarom stel ik voor: laten we op z’n minst achterhalen of die keus soms onbewust wordt gemaakt of op een misverstand berust. De eerste ervaringen laten zien dat zo’n gesprek heel verhelderend kan werken. Een vader die aanvankelijk zegt: „Ja, maar je dacht toch niet dat ik artsen een spuit laat zetten in zo’n kleine hummel” kan bijvoorbeeld reageren dat hij helemaal niet scherp had hoe ernstig het krijgen van mazelen kan zijn. Daarom zeg ik: Zoek dat gesprek.”
Hoe voorkomt u dat bijvoorbeeld gemoedsbezwaarden gaan denken: „Dadelijk begin ik over mijn geloof of over de Goddelijke voorzienigheid en dan lachen ze me uit op dat consultatiebureau. Ik blijf lekker thuis.”
„Uitgelachen worden als je zegt dat je gelooft? Ik mag toch hopen dat we elkaar in Nederland allemaal voor vol willen aanzien, gelovig of niet. Als ouders zeggen: Ik kom in ernstige gewetensnood als ik mijn kind laat inenten, verdient dat in mijn ogen eerbied en respect. Dergelijke ouders hoeven zich voor hun keuzes niet te verantwoorden. Toch zou ik ook tegen hen willen zeggen: Geef aan de uitnodiging gehoor. Niet voor niets schrijf ik in mijn brief dat ik wil dat de artsen op de consultatiebureaus eerst een goede gesprekstraining volgen. Ik wil de lezers van het Reformatorisch Dagblad die zich zorgen maken over zo’n gesprek graag beloven dat de benadering op de bureaus een respectvolle zal zijn. De keuzevrijheid van ouders is bovendien voor 100 procent gerespecteerd.”
Diverse wethouders van christelijke partijen beleggen al informatieavonden voor bevindelijk-gereformeerde ouders over vaccinatie waarbij ook de NPV of ambtsdragers worden uitgenodigd. Past dat binnen de aanpak die u voor ogen staat?
„Ja, zeer, met als enige kleine kanttekening dat ik niet over het gemeentebeleid ga. Ik wil een landelijke vaccinatie-alliantie gaan inrichten, een soort taskforce, maar die zal dergelijke initiatieven zeker aanmoedigen.
Ik zie verder dat de gedachtenvorming binnen de bevindelijk-gereformeerde kerkverbanden over vaccinatie nog steeds in ontwikkeling is. Dat vind ik een goede zaak. Bij welk standpunt ik me als christen het meeste thuis voel? Ik ben God dankbaar voor het vermogen dat Hij ons gaf om vaccins te kunnen ontwikkelen. Zo kunnen we niet alleen onszelf beschermen, maar ook voorkomen dat we anderen besmetten. Daarmee is vaccinatie voor mij ook een kwestie van naastenliefde, maar als christenen daar andere opvattingen over hebben, respecteer ik dat uiteraard.”
Als de dalende vaccinatiegraad blijft aanhouden, zult u meer verplichtende maatregelen in overweging moeten nemen, schrijft u in de brief. Is dat een hint naar een ophanden zijnde vaccinatieplicht?
„Zeker niet, ik heb daar nog nul verdere invulling aan gegeven. Ik heb er alle vertrouwen in dat de nu door mij voorgestelde aanpak veel potentie heeft. Als we met onze vaccinatiegraad op enig moment door de ondergrens zakken, komt de discussie over maatregelen met een meer verplichtend karakter weer een stap dichterbij. Maar bij het invoeren van een vaccinatieplicht kan ik me persoonlijk niets voorstellen; het is een enorm vergaande inbreuk op andermans lichamelijke integriteit. Overigens halen ook de landen die zo’n plicht hebben geen vaccinatiegraad van 100 procent. Ook dat is relevant: zo’n plicht handhaven, is bijna niet te doen.”
