Een warme zomer zoals we die nu hebben, gaan we in de toekomst nog veel vaker zien. Wie beweert dat? Het is een uitspraak van een klimaatdeskundige van het KNMI, door de NOS opgetekend op 25 juli 2018. Exact een jaar later, vorige week donderdag, schoot de thermometer in Nederland omhoog tot de recordtemperatuur van 40,7 graden. Nooit eerder werd zo’n buitentemperatuur gemeten en zeer waarschijnlijk was het in Nederland nooit eerder zo warm.
Intussen is het een stuk koeler. Ook al wordt het vandaag, dinsdag, in het oosten van het land nog 30 graden, dat is toch ruim 10 graden koeler dan vorige week. Als de temperatuur deze week verder daalt, dreigt het gevaar dat de mens weer overgaat tot de orde van de dag. Het extreme karakter van deze hittegolf is reden genoeg om er wat dieper over na te denken. Er was vorige week geen sprake van calamiteiten, maar toch werd duidelijk dat de Nederlandse samenleving niet berekend is op zulke omstandigheden. Bruggen zijn niet gebouwd op 40-pluszomers, het treinverkeer is van slag, het huis koelt ’s nachts niet meer af, stallen met koeien en varkens raken oververhit, fruittelers beregenen hun boomgaarden tegen zonnebrand en mensen ervaren de hitte als een föhn. Zelfs als het maar enkele dagen duurt, is de hitte zo afmattend dat vrijwel iedereen snakt naar verkoeling.
Gaan deze zomers inderdaad vaker voorkomen? „In de toekomst gaat het alleen maar warmer worden, dan zullen we dit een koele zomer noemen.” Dat zei de KNMI-man vorig jaar, midden in de zomer van 2018, die met twee hittegolven de warmste was van de afgelopen drie eeuwen. De temperatuur bereikte toen ‘slechts’ 38,2 graden, op 26 juli.
Zij die de invloed van de mens op de klimaatverandering nog steeds ontkennen, zullen vorige week niet alleen straaltjes op hun rug gehad hebben maar ook zweet in de handen. Leg dit maar eens uit, inclusief de massale bosbranden boven de poolcirkels en de smeltende gletsjers. Het wetenschappelijke tijdschrift Nature haalde vorige week een dikke streep door de verhalen van klimaatsceptici. Nee, de verhoogde temperatuur ligt niet aan hogere zonneactiviteit of minder vulkanisme, er was nooit een mondiale Kleine IJstijd en er is in 2000 jaar tijd nooit eerder zo’n snelle opwarming geweest.
En toch consumeert de mens ongebreideld voort. Voor het eerst valt de Earth Overshoot Day in juli: in zeven maanden tijd heeft de mensheid al evenveel natuurlijke grondstoffen verbruikt als de aarde in een heel jaar kan opbrengen.
Christenen kunnen hier niet zomaar wegduiken voor hun verantwoordelijkheid en wijzen op Gods voorzienigheid. Er is eerder reden om Gods hand te zien in de hitte –die de apostel Johannes beschrijft als een van de oordelen in het laatste der dagen– en daarin de oproep tot bekering, ook van het onverantwoord omgaan met de schepping, te gehoorzamen.
