Het was woensdag de twaalfde keer dat de koning een kersttoespraak hield. Algemeen wordt die toespraak op Eerste Kerstdag gezien als een van de meest persoonlijke toespraken van het staatshoofd, waarin hij juist die dingen kan benoemen die hem persoonlijk raken.

Ook in voorgaande jaren riep de koning de verschillende groepen in de samenleving op om elkaar vast te houden. Dit jaar was het opvallend dat hij daarbij de in Nederland wonende Joden en moslims rechtstreeks aansprak. Dat heeft ongetwijfeld te maken met het antisemitische geweld in november tegen supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv.  „Tegen Joodse Nederlanders die me vertellen dat ze twijfelen aan hun toekomst hier zeg ik: blijf! Wij horen samen”, aldus de koning. „Tegen Nederlandse moslims zeg ik: dit is ook uw land; dit is ook jouw land.”

De koning hecht zeer aan zijn rol als verbinder. Maar hij wordt in de loop van de jaren ook duidelijker en vooral strenger in zijn uitspraken. Zo bezien, kan het feit dat hij tegen moslims zegt dat Nederland ook hun land is, opgevat worden als kritiek op sommige politici. Dat hij daarnaast zegt dat geweld nooit een optie is en dat daarover ook niet gediscussieerd kan worden, maakt duidelijk dat hij vindt dat mensen die van elders naar ons land komen zich hebben te houden aan de normen en waarden die hier gelden.

Het was bijzonder dat de koning de toespraak begon met de Bijbeltekst waarin de engel tegen de herders zegt dat ze niet bang hoeven te zijn, omdat het nieuws dat hij brengt, goed nieuws is voor heel het volk. Ook de zin waarin hij sprak over Jezus als Gods Zoon, was opvallend. „Gods Zoon komt in een gebroken wereld en brengt ons vrede. Wie naar de vele breuklijnen in onze wereld kijkt, kan intens naar die vrede verlangen. Wat zijn we er momenteel ver vanaf!”, aldus de koning.

Wie de kersttoespraak theologisch wat nader ontleedt, ontdekt, evenals voorgaande jaren, dat de koning de boodschap van vrede en verzoening volledig horizontaal invult. Dat is een verdrietige constatering omdat hij daarmee tekort doet aan de diepste essentie van Kerst. Jezus wil immers niet alleen vrede brengen tussen mensen onderling, maar in de eerste plaats tussen God en mensen.

Tegelijk stemt het dankbaar dat de koning in zijn toespraak op meerdere plaatsen verwijst naar de Bijbel en daarmee de boodschap van Kerst niet losmaakt uit zijn Bijbelse setting.