In 10 gram ontlasting zaten 20 microdeeltjes plastic, aldus de onderzoekers. Maar dat mensen plastic binnenkrijgen, was allang bekend. Of dat erg is en hoe erg dan wel, moet nog blijken.

„Het is op zich een veeg teken dat deze milieuvervuiling ook het menselijk lichaam bereikt. Het is honderd procent zeker reden temeer om alles te doen wat mogelijk is tegen plastic deeltjes in het milieu en vooral in de oceanen. Ik betwijfel echter of deze relatief grote plastic deeltjes via de menselijke darmwand in het lichaam terecht kunnen komen. Waarschijnlijker is dat het microplastic gewoon met de ontlasting het lichaam weer verlaat”, zegt Martin van den Berg, hoogleraar toxicologie aan de Universiteit Utrecht.

De onderzoekers van de Medische Universiteit in Wenen en het Oostenrijkse Milieuagentschap lieten hun proefpersonen een voedingsdagboek bijhouden. De acht deelnemers uit Nederland, Rusland, Finland, Japan, Italië, Polen, Oostenrijk en Groot-Brittannië waren tussen de 33 en de 65 jaar oud. Niemand was vegetariër. In de tijd dat ze aan het onderzoek deelnamen aten de proefpersonen onder meer voedsel dat in plastic was verpakt en dronken ze water uit petflessen. Zes van de acht proefkonijnen aten weleens vis.

De Oostenrijkers hebben voor het eerst proefondervindelijk aangetoond dat er echt microplastic in menselijke ontlasting zit. De onderzoekers vonden deeltjes van 50 tot 500 micrometer. Een micrometer is een duizendste millimeter; 100 micrometer is ongeveer de dikte van een vel krantenpapier.

Hoe dat plastic in het lichaam van de proefpersonen terechtkwam, valt niet te zeggen. Bekend is bijvoorbeeld dat iemand die een normale portie mosselen eet 50 tot 100 microplastics inslikt. Vis, schaal- en schelpdieren zijn bekende verspreiders van plastic dat in zee terecht is gekomen. Zuid-Koreaans onderzoek heeft aangetoond dat een consument 2000 microstukjes plastic binnenkrijgt via zijn zoutgebruik. Dit voorjaar bleek uit Amerikaans onderzoek dat in vrijwel alle bekende merken bronwater honderden microplastics ronddwarrelen. Ook in bier en honing zijn microplastics gevonden.

Bettina Liebmann van het Oostenrijkse onderzoek zei dinsdag dat haar groep doorgaat met een grotere studie naar microplastic in het menselijk lichaam. „Dat is ook nodig”, vindt Van den Berg. „Ik denk dat het lichaam deze deeltjes heel efficiënt weer verwijdert. Maar wat is het effect als microdeeltjes misschien heel lang in het maag-darmkanaal blijven zitten? Gaan ze dan wel een ontsteking veroorzaken? Alles wat we niet weten, moeten we onderzoeken.”

De Europese Commissie praat woensdag over maatregelen om de plasticsoep aan te pakken. Het gaat onder andere over een verbod op wegwerpbestek, rietjes en plastic tasjes. Eurocommissaris Frans Timmermans wil dat Europa het voortouw neemt in strikte regelgeving. In 2025 moet het overgrote deel van plastic verpakkingen recyclebaar zijn, vindt hij. Nederland heeft in het regeerakkoord 10 miljoen euro uitgetrokken voor de reductie van microplastics. Nog dit jaar starten er verschillende onderzoeken naar de relatie tussen plastic inslikken en gezondheid. Want het is met het blote oog niet te zien, maar plastic krijgen we vrijwel elke dag binnen.