Energie-expert Jilles van den Beukel van het The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) in Den Haag kan wel begrip opbrengen voor het pragmatische standpunt van het kabinet. „We hebben Qatar gewoon nodig.”

Hoe belangrijk is Qatar?

„Qatar is een grote gasproducent, vooral van vloeibaar gemaakt gas. Dat heet ook wel lng: liquified natural gas. Het land beschikt over het grootste gasveld ter wereld. Jaarlijks produceert het staatje 110 miljard kuub. Dat moet over vijf jaar 180 miljard kuub zijn.

Ter vergelijking: Nederland verbruikt 40 miljard kuub aardgas per jaar en kan elk jaar maximaal 24 miljard kuub lng importeren.”

Hoe afhankelijk is de EU van Qatar?

„Die afhankelijkheid is sterk toegenomen door de oorlog in Oekraïne. Door het wegvallen van het Russische gas moet een groot deel van het gas geïmporteerd worden als lng. Het meeste komt uit Qatar en een deel uit de VS.”

Kan de EU niet elders lng inkopen, mocht het spaak lopen met Qatar?

„Op korte termijn niet. Jaarlijks schommelt de wereldwijde handelsstroom van lng uit de fabrieken naar de afnemers tussen de 400 en 500 miljard kuub. Dit gas is afkomstig uit de VS, Qatar en Australië. En die stroom wordt voorlopig maar mondjesmaat groter. Pas na 2025 verwacht ik weer groei. Onder andere door de bouw van nieuwe lng-fabrieken.”

Wat is het gevolg van die stabiele handelsstroom?

„Wanneer de EU dus meer lng gaat afnemen, gaat er minder naar andere, met name Aziatische afnemers. Je ziet ook dat ze daar momenteel meer kolencentrales laten draaien.

De EU kan nu niet meer importeren dan ze al doet. De importcapaciteit wordt momenteel maximaal benut, evenals de pijpleidingen in het achterland.

Een bijkomend probleem is de energietransitie, de omschakeling naar duurzame energie. Een lng-producent wil het liefst langjarige contracten afsluiten. De EU wil echter contracten voor veel goedkoop lng op de korte termijn. Als de energietransitie op stoom komt, wil de EU ook weer graag snel van die contracten af kunnen.”

Dan nu de hamvraag is: heeft het kabinet een punt om toch af te reizen naar Qatar?

„Dat is een gewetensvraag. Maar ik denk wel dat het kabinet gelijk heeft. Arabieren zijn heel gevoelig voor beledigingen. Als Nederland zich niet laat zien, zullen ze zich ernstig geschoffeerd voelen. En ja, dat zal de relatie met het oliestaatje ernstig verslechteren. We zijn nu eenmaal sterk afhankelijk geworden van lng, en dus ook van Qatar.”

Zie ook pagina 10.