Volgens Van Iperen is herdenken „ook een poging om met elkaar te verkennen welke processen kunnen leiden naar zo’n morele afgrond”. „Geschiedschrijving is in die zin geen doel, maar een middel. Het is een poging het verleden te herstellen, het onbevattelijke persoonlijk te maken of met penseelstreken tot een completer beeld te komen”, aldus de schrijver.

Bij de herdenking waren onder meer de Oostenrijkse ambassadeur, de commissaris van de Koning van Utrecht en nabestaanden aanwezig.

Nadat het kamp op 19 april 1945 was overgedragen, kwam de leiding in handen van Loes van Overeem, vertegenwoordiger van de hulporganisatie. De vlag van het Rode Kruis werd gehesen en de laatste bewakers verlieten het Kamp Amersfoort. De gevangenen waren vrij, maar konden nog niet naar huis, omdat de oorlog nog bezig was en het buiten het kamp te gevaarlijk was. Daarmee werd het kamp een enclave in bezet gebied.

In het kamp zaten tijdens de Tweede Wereldoorlog in totaal 47.000 mensen gevangen. Naast enkele duizenden Joden sloten de Duitsers ook onder meer artsen, politiemannen, communisten en Jehova’s getuigen op. Honderden mensen vonden de dood in het concentratiekamp. Veel anderen werden doorgevoerd naar andere kampen en keerden niet meer terug.