Dat bevestigt een woordvoerder van de premier na een bericht van de Volkskrant. Hij noemt deze werkwijze „volledig in lijn met de geldende richtlijn” van het ministerie van Binnenlandse Zaken over het bewaren van chatberichten. Sinds kort beschikt Rutte overigens over een smartphone met veel meer opslagruimte.

Het berichtenverkeer van bewindspersonen moet in de regel worden bewaard, zodat het kan worden ingezien met een beroep op de Wet openbaarheid bestuur (Wob). Dat Rutte niet alles bewaarde, hoorde de Volkskrant via de landsadvocaat in een rechtszaak die het dagblad zelf had aangespannen.

De woordvoerder van de premier wil niet verder op de zaak ingaan omdat die nog „onder de rechter” is.

De oppositie in de Tweede Kamer wil opheldering van premier Mark Rutte over de manier waarop hij zijn berichtenverkeer bewaart.

„Het handelen van machthebbers moet transparant en controleerbaar zijn”, twittert PvdA-leider Attje Kuiken. „Door jarenlang zijn correspondentie te vernietigen heeft Rutte zichzelf oncontroleerbaar gemaakt. Dat is kwalijk en ondermijnt de democratie.”

„Dit is gedrag van een premier die krampachtig alle openheid probeert te voorkomen”, zegt GroenLinks-voorman Jesse Klaver. „Mogelijk in strijd met de wet.” Hij wil een debat en oppert dat alles op alles moet worden gezet om de gewiste sms’jes via de provider weer boven water te halen. Ook Kamerlid Wybren van Haga denkt dat Rutte de wet heeft overtreden en vraagt om een „spoeddebat”.

Volgens SP-leider Lilian Marijnissen heeft de Raad van State „duidelijk uitspraak gedaan dat sms-verkeer van bewindspersonen gewoon beschikbaar moet zijn. En natuurlijk is het dan niet oké dat je zelf gaat selecteren wat wel en niet beschikbaar is. Dat is niet aan hem.”

Kamerlid Stephan van Baarle van DENK spreekt van een dubieuze gang van zaken. „Mark Rutte bepaalde dus welke correspondentie van Mark Rutte belangrijk genoeg was om te bewaren en wat daarmee openbaar kan worden.” Ook hij wil de premier daar in een debat over spreken.

Minister van Financiën en D66-leider Sigrid Kaag laat weten dat zij in principe geen berichten verwijdert. „Alles blijft bij mij beschikbaar”, zegt zij. Hooguit wist zij weleens „ruzietjes met de kinderen” uit haar WhatsApp-geschiedenis. Over de omgang van Rutte met zijn berichten heeft zij „geen oordeel”.

Rutte zegt dat hij „nooit bewust” belangrijke zaken heeft achtergehouden door zelf een schifting te maken in welke sms’jes bewaard moesten blijven en welke niet. De premier noemt die werkwijze tijdens een ingelast persmoment „conform de afspraken” en ziet er geen overtreding van de wet in.

Dat Rutte niet zijn hele correspondentie bewaarde, had er volgens hem mee te maken dat hij tot voor kort werkte met een oude Nokia-telefoon. „Ik ben niet zo van de smartphones”, aldus de premier. Hij vond het intypen van berichten op een touchscreen „rampzalig” en gaf de voorkeur aan het opstellen van sms’jes met de nummertoetsen van zo’n ouderwets toestel.

Keerzijde was dat zijn oude toestel geen duizenden opgeslagen berichten aankon. „Na een tijdje wordt ‘ie traag.” Daarom stuurde Rutte berichten die hij zelf belangrijk genoeg vond door naar een ambtenaar op zijn ministerie, die zorgde dat ze bewaard bleven. De rest verwijderde hij, zonder daarover ruggespraak te houden met anderen.

Daarbij keken geen ambtenaren mee. „Zo werkt de richtlijn niet”, aldus Rutte. De premier erkent wel dat bij deze manier van werken fouten kunnen worden gemaakt. Maar hij heeft naar eigen zeggen nooit bewust berichten gewist waarvan hij niet wilde dat ze boven water zouden komen bij een verzoek om informatie in het kader van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).

Rutte zei er geen problemen mee te hebben als alle door hem verwijderde sms’jes via de provider worden teruggehaald. Daarmee is niet gezegd dat hij ze daarna openbaar maakt, benadrukte Rutte.