In Israël denken deskundigen van wel; 60-plussers kunnen er hun derde Pfizerprik al halen. In Frankrijk is een derde prik binnenkort mogelijk voor mensen met een verzwakt immuunsysteem en mensen boven de 75 tot 80 jaar. Onlangs bleek dat miljoenen Britten op korte termijn een derde prik kunnen krijgen. In de VS gaan mensen clandestien naar huisartsen of apotheken in een andere plaats om een boostershot.

En in Nederland?

In Nederland zijn de meningen verdeeld. Het kabinet besluit in het najaar of volledig gevaccineerde mensen een extra prik van een coronavaccin moeten ontvangen om beter beschermd te zijn tegen het virus, liet het ministerie van Volksgezondheid maandag weten. Of er nieuw beleid komt zodat iedere oudere elk jaar met de jaarlijkse griepprik ook een coronaprik kan halen, is nog niet bekend.

Kunnen deze vaccins niet beter naar derdewereldlanden?

Unicef benadrukt dat het ook in het belang van rijke landen kan zijn om vaccins te doneren aan arme landen. Juist daar ontstaan nieuwe virusvarianten, die zich vervolgens over de rest van de wereld verspreiden. Van de beloofde 1,1 miljard vaccins zijn er nog maar 30 miljoen in de arme landen terechtgekomen. Vaccinatieprogramma’s lopen er enorm achter. Rusland en China proberen te profiteren van de situatie door hun vaccins in te zetten als geopolitiek wapen, al hebben ze daar minder succes mee dan gedacht.

Waardoor zijn de vaccins minder effectief tegen de deltavariant?

De deltavariant van het coronavirus is veel actiever dan de oorspronkelijke variant en produceert bij besmetting al direct duizend keer meer virusdeeltjes. Ook herkennen de antistoffen die het lichaam na de vaccinaties heeft aangemaakt de deltavariant minder goed. In het algemeen beschermen de vaccins daardoor zo’n 6 tot 8 procent minder tegen besmetting met de deltavariant.

Pfizer zou een volledig gevaccineerde 88 procent minder kans op besmetting geven dan een ongevaccineerde; AstraZeneca maar 60 procent. Ten slotte is uit Israël bekend dat de effectiviteit van het Pfizervaccin bij volledig gevaccineerden na een halfjaar kelderde van 93 naar 64 procent, doordat de hoeveelheid antistoffen in het bloed afnam. Volgens Pfizer daalt de werkzaamheid van een volledige vaccinatie met twee prikken ongeveer 96 procent gedurende de eerste twee maanden na de tweede dosis tot 83,7 procent na zes maanden.

Waarom zou drie keer prikken een betere immuniteit geven tegen de deltavariant?

Bij elke vaccinatie maakt het immuunsysteem een nieuwe dosis antilichamen aan tegen Covid-19. Aanvankelijk hield Pfizer vol dat twee prikken voldoende effectief zouden zijn. Toch kwam de farmaceut afgelopen week met het bericht dat een derde injectie van zijn vaccin de bloedspiegels van antilichamen tegen verschillende varianten van het coronavirus verhoogt. Ook tegen de zeer besmettelijke deltavariant. Saillant detail: maandag werd bekend dat het concern de prijzen voor het vaccin in Europa heeft verhoogd.

Moet de derde prik met Pfizer gebeuren?

Dat hoeft niet per se. Maar de landen die een derde prik geven of overwegen, gebruiken meestal wel Pfizer of Moderna. Gevaccineerden die eerder één prik hebben gehad met een vaccin van Janssen of AstraZeneca krijgen meestal ook een ‘booster’ aangeboden van de fabrikanten Pfizer of Moderna.

De vaccins van Pfizer en Moderna zijn effectiever dan de beide andere. Mensen die volledig zijn ingeënt met Pfizer of Moderna lopen zeven dagen na de tweede prik zo’n 95 procent minder kans dan een ongevaccineerde om alsnog besmet te raken met de alfa- of bètavariant van het virus. Bij AstraZeneca is dat na de ene prik 60 tot 80 procent en bij Janssen 66,9 procent. Andere onderzoeken suggereren dat het mengen van verschillende soorten vaccins een sterkere immuunrespons zou kunnen veroorzaken dan dat van een enkel merk alleen.

Drie keer prikken met Pfizer tegen de deltavariant